Bilindiği üzere Pfizer ve Moderna aşısı mRNA tekniğiyle geliştirilmiş aşılardır. Yani bu aşılar haberci ribo-nükleik asit olarak bilinen genetik materyalin küçük parçalarını içeren açılardır. Birçok insan mRNA aşıları kullanıma sunulduğundan bu yana bu aşıların DNA'mızda bir değişime sebep olup olmayacağını sorguluyor. Elbette bu durum Türkiye'de de yapılan BionTech/Pfizer aşısına olan isteğin azalmasına sebep oluyor.
mRNA aşısı temel olarak nasıl çalışır?
Pfizer ve Moderna aşılarındaki mRNA metodu basitçe hücrelerimize koronavirüs spike proteini yapmak için geçici talimatlar verilmesidir. Bu protein esasen SARS-CoV-2'nin yüzeyinde bulunur. Proteinle karşılaşmamızın ardından da bağışıklık sistemimiz vücudumuzu virüse karşı korumayı öğrenir. Aslında bu kadar kolaydır mRNA aşılarının işleyişi.
Peki gerçekten mRNA aşıları DNA'da bir değişikliğe sebep olur mu?
Uzmanlara göre bunun olma şansı neredeyse sıfır. Aşıların mRNA'sı haddi zatında fazlasıyla kısa ömürlüdür ve işini yaptıktan sonra hızla parçalanır. İşte bu yüzden genetik kodlarımızı etkileyemez. Genetik kodumuz, DNA veya deoksiribo-nükleik asit, aşıların mRNA'sıyla farklı, fakat ilişkili bir moleküldür. Ve mRNA iki nedenden ötürü DNA'mıza yerleşemez:
1. Her iki molekülün de farklı bir kimyası vardır. Eğer (oldu ya hani) mRNA'lar kendilerini rutin olarak DNA'mıza yerleştirebilseydi, bu durum proteinlerin nasıl üretileceğini alt üst ederdi. Öte yandan bu yerleşmeyle mRNA gelecek nesillere aktarılan genomlara da karışabilirdi. Uzmanlara göre ise bunu yapan yaşam formlarının hayatta kalma imkanı yoktur. Zaten canlılar bunun olmasını engelleyebilecek şekilde evrimleşmiştir.
2. Diğer bir neden ise basitçe aşı mRNA'sının ve DNA'nın hücrenin iki farklı yerinde olması. DNA'mız hücre çekirdeklerinde yer alır. Ancak aşı mRNA'sı doğrudan sitoplazmaya gider ve asla çekirdeğe girmez. Çekirdeğe mRNA taşıyan biline hiçbir taşıyıcı molekül yoktur.