TARIMDA KAYIT SİSTEMLERİ YETERLİ Mİ?
Tarım Bakanlığı tarımsal istatistikleri sağlıklı hale getirmek ve tarımsal destekleri bu sistemler üzerinden vermek amacıyla birçok kayıt sistemi kurmuştur.
Bunlar arasında ilki 2001’de başlatılan ÇKS olmak üzere, BB hayvan, KB hayvan, kümes hayvanı, su ürünleri, arıcılık, sera ve organik tarım kayıt sistemleri sayılabilir.
Çiftçiler neden kayıt yaptırmıyor?
Küçük çiftçiler ile hisseli arazi sahiplerinin, kayıt bürokrasisi karşısında alacakları tarımsal desteğin çok az olması nedeniyle güncel kayıt yaptırmadıkları görülmektedir.
Bu nedenle 2007 yılında 2,7 milyon’a kadar yükselen ÇKS’de kayıtlı çiftçi sayısı 2021 yılında 1,7 milyon’a gerilemiştir.
Sayın Bakan Vahit Kirişçi döneminde akılda kalan en önemli icraatı, bu kayıt bürokrasisini azaltarak ÇKS güncellemesi yapacak çiftçilere her yıl Ziraat odasına gitme zorunluluğunu kaldırılmasıdır.
Her ne kadar online ÇKS güncellenme imkanı getirilmişse de bu imkanın çiftçilerin e–devlet kullanma kapasitelerinin yetersizliği veya yeni kayıt yaptıracak çiftçilerin bürokrasisinde bir azalma olmaması nedeniyle beklenen faydayı sağlamadığı anlaşılmaktadır.
Yeni kayıt sistemlerine ihtiyaç var mı?
Öncelikle hazine arazilerinde ecri misil ödeyerek tarımsal üretim yapan çiftçiler 22 yıldır ÇKS’ye kayıt yaptıramıyor ve tarımsal desteklerden de yararlanamıyorlar. Bu çiftçileri kapsayacak şekilde “Tarımsal üretim kayıt sistemi” kurulması gerekmektedir.
İkinci olarak, biçerdöverlerin birim alandan elde ettiği verim miktarlarının izlenmesi için yıllardır bir kayıt sistemi oluşturulmaması çok büyük bir eksikliktir. Kendisi de bir tarım makinaları uzmanı olan Sayın Kirişçi döneminde bu sorunun çözülmesi beklenirdi. Bu eksikliğin giderilmesi amacıyla kurulacak “Hasat izleme kayıt sistemine” katılacak biçerdöverlere teknoloji yenileme desteği verilmelidir.
Diğer yandan tarımsal üretimin sadece ekonomik bir faaliyet olmadığı aynı zamanda sosyal bir yaşam tarzı olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle köy okullarının ya da sağlık ocaklarının kapatılması sosyal hayatı doğrudan etkilemiş ve kentlere göçü hızlandırmıştır. Bu nedenle mevcut kayıt sistemleri dışında kalan ve köy ya da mahallelerde yaşayan aileler için “Kırsal yaşam kayıt sistemi” oluşturulması ve kırsalda yaşamanın bedeli olarak bir sosyal destek sistemi geliştirilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak;
Tarımsal kayıt sistemlerindeki bazı eksikliklere seçim beyannamelerinde yer verilmesi olumlu bir gelişmedir. Ancak seçim beyannamelerinde yer alsın ya da almasın, iktidara kim gelirse gelsin veya Tarım bakanı kim olursa olsun bu kayıt sistemlerinin gözden geçirilerek revize edilmesi ve yeni kayıt sistemleri oluşturması gerekmektedir.
Aksi takdirde sağlıklı verilere dayanmayan tarım politikalarının başarıya ulaşması mümkün değildir.