İstanbul Teknik Üniversitesi Meteoroloji Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Deniz Demirhan, TRT Haber’e verdiği röportajda sellerin artmaya devam edeceğini söylemiş ve artık yaz aylarında sellerin sıklaşmasını beklediklerini açıklamıştı.
Demirhan'ın bu uyarılarının hemen ardından Türkiye ve dünya genelinde yıkıcı seller meydana geldi. Meteoroloji Genel Müdürlüğünün Rize ve Artvin için sel riski uyarısında bulunmasının hemen ardından AFAD, ekiplerini bölgeye gönderdi. Böylece arama kurtarma çalışmalarına hızlı müdahale ederek daha büyük bir facianın önüne geçildi.
Afet bölgesinde yürütülen kritik çalışmalar ve sellerde beklenen artış düşünüldüğünde, tedbirleri bilmenin ve uygulamanın hayati öneme sahip olduğu ortada. AFAD’ın yaptığı bilgilendirmede ve Meteoroloji Genel Müdürlüğünün tavsiyelerinde sel tehlikesi öncesinde, sel afeti sırasında ve sonrasında yapılabilecekler sıralanıyor.
“Hazırlıklı olun”
AFAD, sel tehlikesi öncesinde bulunduğunuz yerin sele maruz kalma riskini öğrenmenin önemli olduğunu söylüyor. Diğer uyarıysa çok daha önemli: “Sel yataklarına yerleşmemeye özen gösterin.”
Tehlike öncesine ilişkin diğer önlemlerse şöyle:
“Sel konusundaki uyarıları sosyal medya, radyo ve TV’den takip edin. Kısa süreli yoğun yağışların ani sele, uzun süreli yağışların ise nehirlerin taşmasına neden olacağını unutmayın. Sel sigortası yaptırın. Aile afet planınızı hazırlarken, sel riskini göz önünde bulundurun.”
[Fotoğraf: AA]Meteoroloji Genel Müdürlüğü, evdeki değerli eşya ve önemli belgelerin yüksek yerlere kaldırılmasını, su kaynakları kirlenebileceğinden yedek içme suyu bulunduğundan emin olunmasını öneriyor.
Sel tehlikesi sırasında “güvende olun”
AFAD sel tehlikesi sırasında sel bölgesini hemen terk ederek, yüksek ve güvenli bölgelere gitmeyi, elektrik kaynaklarından uzak durmayı tavsiye ediyor. Sele araç içinde yakalananlar için de öneriler var:
“Sel sırasında araç içindeyseniz suyla kaplı yoldan gitmeye çalışmayın. Aracınızda herhangi bir arıza oluştuysa hemen terk ederek yüksek bir yere çıkın.”
Meteoroloji Genel Müdürlüğünün de sel sırasında araç içinde olanlara bir uyarısı var:
“Asla sel suyu içinde araba kullanmayın, ölümlerin yüzde 80’inin araç içinde olduğunu unutmayın.”
[Fotoğraf: AA]Meteoroloji Genel Müdürlüğünün bir başka uyarısı ise şu:
“Sel suyu, akıntı ya da nehirlerde yürümeye çalışmayın. Hızla akan 15-20 santimetre derinlikteki suyun bir insanı devirebileceğini akıldan çıkarmayın.”
Sel tehlikesi sonrasında neler yapılmalı?
AFAD uzmanları, sel sonrası için 'Geri dönün uyarısını almadan kesinlikle evlere dönülmemeli' diyor. Özel ilgiye ihtiyacı olan komşulara yardımcı olunması gerektiği de hatırlatılıyor. Diğer uyarılar ise şunlar:
“Binalarınızın duvarları, zeminleri veya diğer yerlerde herhangi bir hasarı olup olmadığını kontrol edin. Binalarınızı kontrol ederken su geçirmez ayakkabı ve pille çalışan el fenerleri kullanın. Sigorta işlemleri için zarar gören yerlerin fotoğrafını çekin. Evinizde gaz sızıntısı, suyun altında kalmış elektrik aksamı, fırın, ocak ve elektrikle çalışan eşyaların olabileceğini düşünerek tedbirli olun. Sel sırasında evinizde kalmış yiyecekler varsa kesinlikle kullanmayın, konserveler dâhil.”