Azerbaycan ordusu, 27 Eylül'de başlattığı askeri operasyonla Füzuli, Cebrayıl, Zengilan, Gubatlı ve Şuşa illeriyle Hadrut kasabasını işgalden kurtardı.
Rusya'nın ara buluculuğunda imzalanan ateşkes gereği Ermenistan güçleri, Ağdam, Kelbecer ve Laçın'dan da çekildi.
Böylelikle Azerbaycan yaklaşık 29 yıl önce işgal edilen topraklarını kurtarmış oldu.
Azerbaycan'ı bundan sonra neredeyse tamamı yıkık ve harabe durumdaki şehirlerin yeniden yapılacağı, bölgenin mayınlardan temizlenerek güvenli hale getirileceği, yıllardır ata yurtlarından ayrı kalan göçmenlerin geri döneceği bir dönem bekliyor.
Yaklaşık 1 milyon kişi geri dönecek
İşgalden kurtarılan tüm bölgeler, devlet tarafından imar edilecek, şehirler, köyler, kasabalar yeniden kurulacak, yaklaşık 1 milyon kişinin de dönmesiyle bölgede hayat yeniden canlanacak.
Hankendi, Hocalı, Ağdere ve Hocavend gibi bölgelerde yaşayan yaklaşık 65 bin Ermeni nüfusun güvenliğini şimdilik bölgede geçici görev yapan Rus askerleri sağlayacak.
Ermeni nüfusun, yine Rus askerlerin kontrolünde bulunan Laçın koridoru aracılığıyla Ermenistan'la bağlantısı sürecek.
Bölgede huzur hakim olacak
Azerbaycanlı yetkililer, "işgalden önce Azerbaycan vatandaşı olan Dağlık Karabağ'daki Ermeni nüfusun yine aynı şekilde ve diğer Azerbaycan vatandaşlarıyla eşit haklara sahip olarak yaşayabilecekleri" yönünde çağrı yapıyor.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, son ulusa sesleniş konuşmasında, "Eminim ki, Dağlık Karabağ'da yaşayan Ermeniler, bir gün onların tek yolunun Azerbaycan halkıyla yan yana, komşuluk ilişkisi içerisinde yaşamak olduğunu anlayacaklardır." demişti.
Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov da Dağlık Karabağ sorununun çözümünde yeniden yapılanma, rehabilitasyon ve barış içinde bir arada yaşamanın yeniden sağlanması aşamasına girildiğini açıklamıştı.
Ermenistan'ın işgal politikası
Dağlık Karabağ sorunu, Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinde Ermenilerin bu bölgelerde hak iddia etmesiyle başladı.
Ermeniler 1991'de Hankendi'yi, 1992'de Hocalı ve Şuşa'yı işgal etti. Daha sonra Laçın, Hocavend, Kelbecer ve Ağdere'yi de ele geçiren Ermeniler, 1993'te Ağdam'a girdi. Ağdam'ı Cebrayıl, Fuzuli, Gubadlı ve Zengilan illerinin işgali izledi.
Sadece işgalle yetinmeyen Ermeni güçler, sivil Azerbaycanlılara karşı acımasız bir tavır sergiledi.
İşgal sürecinde binlerce sivil Azerbaycanlı, Ermeni güçlerin gerçekleştirdiği mezalimin kurbanı oldu. Sadece Hocalı kasabasında 1 günde 613 sivil, Ermenilerce katledildi.
Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal edilirken 1 milyona yakın insan yaşadıkları bölgeleri terk etmek zorunda kaldı.