Tokat’ın en sevilen türkülerinden biri olan “Hey Onbeşli”nin, Çanakkale Savaşı’nda şehit düşen Tokatlı gençlerin şehadet haberlerinin gelmesi üzerine yakılan bir ağıt olduğu biliniyor. Ancak türkünün, Tokatlı bir genç olan Halil ve sözlüsü Hediye arasında geçen bir aşk hikayesini de anlattığı söyleniyor.
Hikayeye göre, Tokatlı Halil, savaşta yeterli asker sayısının olmadığını öğrenip gönüllü olarak savaşa katılıyor. Daha sonra savaşa giden Halil’in annesi Rum çeteciler tarafından öldürülüp, sözlüsü Hediye’nin de kaçırılıyor. Köyde herkes, Hediye’nin kaçırılması üzerine onun hakkında kötü şeyler konuşmaya başlıyor. Bu arada Halil köyüne dönüyor, olanları köy halkı tarafından dinliyor. Köylülerin Hediye hakkında söyledikleri yalan yanlış olan kötü şeylere ne kadar inanmak istemese de inanıyor. Rum çeteleri tarafından artık serbest bırakılan Hediye Halil’in yanına gidiyor. Halil’in köylülerin söylediklerine inandığını gören Hediye olanlara artık dayanamayıp köyü terk ediyor. Bu yaşananlardan sonra Halil ve Hediye bir daha asla birbirlerini göremiyor.
Türkünün sözleri, bu hikayeyi yansıtıyor. Türkünün “Hey onbeşli onbeşli / Tokat yolları taşlı / Onbeşliler gidiyor / Kızların gözü yaşlı” bölümünde, savaşa giden onbeş yaşlarındaki gençlerin arkasında bıraktığı acılı anneler ve sevgililer anlatılıyor. Türkünün “Aslan yarim kız senin adın Hediye / Ben dolandım sen de dolan gel beriye / Fistan aldım endazesi onyediye” bölümünde ise Halil ve Hediye’nin aşkı anlatılıyor.
Türkünün “Giderim ilinizden / Kurtulam dilinizden / Yeşil baş ördek olsam / Su içmem gölünüzden” bölümünde ise Hediye’nin, Halil’in ona inanmadığını anladıktan sonra köyden ayrılırken duyduğu öfke ve üzüntü anlatılıyor.
Tokat’ta “Hey Onbeşli” türküsü, hem bir ağıt hem de bir aşk hikayesi olarak günümüze kadar gelmiştir. Türkü, hem Tokatlıların hem de tüm Türkiye’nin ortak hafızasında önemli bir yere sahiptir.