Türkçemizin ne kadar köklü ve zengin bir dil olduğu aşikar. Ancak günlük yaşantımızda da sıklıkla kullandığımız bazı kelimelerin yabancı kökenli olduğunu biliyor muydunuz? Eğer sizde gördüğünüzde bu kelimelerin Türkçe olduğuna yemin edebilirim ama kanıtlayamam diyorsanız bizdensiniz. Peki bu yabancı kökenli kelimeler arasında neler var? Hadi, birlikte bakalım!
Kaynak: 1, 2
1. Sayende şeklinde sıkça kullandığımız "saye"
'Sâye' kelimesi, Farsça kökenli olup 'gölge' anlamına gelir. Bu kelime, Türkçede bir başkasının yardımı veya koruması anlamında kullanılır. Bu ifadenin asıl anlamı ise bir başkasının gölgesinde yani yardımında bir şeyleri gerçekleştirmektir.
2. En sevdiğimiz kelimelerden biri "izin"
'İzin' kelimesi Arapça kökenlidir. 'Aḏn' kökünden türeyen ve 'kulak verme, bir dileği kabul etme' anlamlarına gelen 'iḏn إذن' ifadesi, Türkçemize 'izin' olarak geçmiştir.
3. Diş temizliğimizin olmazsa olmazı "kürdan"
'Curedent' kelimesi, Fransızca'dan Türkçeye geçmiş bir terimdir ve 'diş temizleyici' anlamına gelir. Bu kelime, Fransızca'da 'temizlemek, bakım yapmak' anlamına gelen 'curer' ve 'dent' kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur.
4. Parça
'Parche' kelimesi, Farsça kökenli bir terimdir ve parçacık anlamına gelir. Bu kelime, aslen Farsça 'pare' kelimesinden türetilmiştir ve 'pare' kelimesi parça anlamına gelmektedir. 'Parche', pare kelimesinin daha küçük bir versiyonu veya küçültme halini temsil eder.
5. Devlet kelimesinin Türkçe olmadığını kim düşünürdü?
'Dawlat' kelimesi, Arapça kökenli bir terim olup 'dwl' kökünden türemiştir. Bu kelimenin çeşitli anlamları mevcuttur; talih, baht, servet, kısmet, iktidar ve egemenlik gibi.
Arapça'da 'dāla' fiili, 'dönmek, dolanmak' anlamına gelir ve özellikle felek ve kısmet kavramlarına atıfta bulunur. 'Dawlat' kelimesi, bu fiilin ismi merresi olarak kullanılır.
6. Çorba
Çorba, Farsça aynı anlama gelen 'şorba' kelimesinden türemiştir. Bu sözcük tuz, tuzlu, karışık anlamlarına gelir.
7. Gübre
Yeni Yunanca'dan alıntılanan 'kopriá' kelimesi, 'dışkı' anlamına gelir. Bu kelime, Eski Yunanca'daki eşanlamlısı 'kópros' kelimesinden türetilmiştir. Söz konusu kelime, Hint-Avrupa Anadilinde aynı anlamı taşıyan, ancak yazılı bir örneği bulunmayan 'kekʷ' biçiminden evrimleşmiştir.
8. Anadolu da yabancı kökenli olup bizi şok eden kelimelerden yalnızca bir tanesi.
Anadolu, Orta Yunanca'da 'Doğu Ülkesi' anlamına gelen Anatolía ανατολία teriminden türetilmiştir. Bu kelime, Ege'nin doğu kıyısını ve Fırat Nehri arasındaki bölgeyi ifade eder. Ayrıca, bu kelime Eski Yunanca'da 'doğuş' veya 'kalkış' anlamına gelen anatolē ανατολη kelimesinden de türemiştir. Bu kelime aynı zamanda doğu ve Ege'nin doğusu anlamlarına da gelir.
9. Naif
'Naif' kelimesi, Fransızca ve İngilizce'den dilimize geçmiş olup, 'saf, sade ve doğal' anlamlarına gelir. Bu kelimenin kökeni ise Latince 'nativus' kelimesine dayanır ki bu da 'doğuştan, doğma büyüme, doğal' anlamına gelmektedir.
10. Karadenizliler buna biraz kızabilir!
Horon kelimesi, Yeni Yunanca'dan Türkçeye geçmiş bir terimdir ve 'her türlü dans' anlamına gelir.
11. Pişmaniye
Paşmina, Farsça kökenli bir kelime olup, 'yünlü şey, yün kumaş, yapağı' anlamlarına gelir. Bu kelime, Farsça'daki 'paşm' kelimesinden türetilmiştir ve 'yün' anlamına gelmektedir.
12. Horoz da mı? dediğinizi duyar gibiyiz.
Horoz, Farsça'da aynı anlamı taşıyan 'χurōs' kelimesinden türetilmiştir. Bu kelime, Orta Farsça'da (Pehlevice veya Partça) yine aynı anlamı taşıyan 'χrōs' kelimesinin evrimleşmiş halidir. 'χrōs' kelimesi, Orta Farsça'da 'bağırmak, çağırmak' anlamına gelen 'χrōstan' fiilinden ortaya çıkmıştır.
13. Kandil
Kandil, Latince'den dilimize geçmiş bir terimdir. Bu kelime, Latince'de 'ışımak, parlamak, yanmak' anlamlarına gelen 'candēre' fiilinden türetilmiştir.
14. Orda bir "köy" var uzakta...
Ermenice'den alıntılanan 'kiuġ' ya da 'kéġ' (գիւղ/գեղ) terimleri, 'köy' ya da 'tüzel kişiliğe sahip tarımsal yerleşim' anlamlarına gelir. Bu sözcük, Hint-Avrupa Anadilinde yazılı bir örneği bulunmayan 'weli' kelimesinden türetilmiştir. 'Weli' kelimesi ise 'topluluk', 'kalabalık' ya da 'güruh' anlamlarını taşır.
15. Mendil
Eski Yunanca kökenli 'mantēlion' kelimesi, Türkçeye mendil olarak geçmiştir. Bu kelime, aynı anlama gelen Latince 'mantēle' ya da 'mantellum' kelimesinden türetilmiştir. Latince kökenine inildiğinde ise 'manus' yani 'el' ve 'terg' yani 'silmek' kelimelerinin birleşiminden oluştuğu görülmektedir.