Doğduğunuz ayın gerçekten hayatınızı etkilediğini biliyor muydunuz? Hayır, burçlardan bahsetmiyoruz. Araştırmalar, göreceli yani bağıl yaş etkisinin hem akademi hem de sporda görülebileceğini göstermekte. Peki nedir bu bağıl yaş etkisi? Bağıl yaş etkisi dışında, doğduğumuz ay hayatımızı ne şekilde etkileyebilir? Gelin, içeriğimizde yapılan araştırmalar ışığında bu konuya beraber göz atalım. 👇
Öncelikle bağıl yaş etkisinin ne demek olduğunu açıklayalım.
Diğer adıyla göreceli yaş etkisi, bir yılın ilk aylarında doğmuş olan ve gelişim sürecini tamamlamamış sporcuların fiziksel, bilişsel ve motor gelişimlerin yılın son aylarında doğmuş sporculara nazaran daha fazla gelişmiş olması ve bu gelişimin getirmiş olduğu avantajın olumlu etkilerine denir. Bağıl yaş etkisinin doğruluğu, 2009 meta-analiziyle kanıtlanmıştır.
Birçok spor alanında, seçilecek oyuncuların yaş sınırlamaları için 1 ocak baz alınır.
Ocak ayında doğan bir çocuk ile aynı yılın aralık ayında doğmuş bir çocuk, aralarında neyse bir yaş olmasına rağmen, aynı yaş grubunda rekabet edecekleri anlamına gelir. Yani ocak ayında doğanlar, fiziksel olarak daha çok gelişmiş olurlar.
Örneğin, belirli bir yaş grubundaki bireyler arasında on bir aylık bir fark, özellikle ergenlik çağında, performansta önemli farklılıklara neden olabilir ve bu grup içinde daha erken doğanların lehine olabilir.
Farklı ülkeler farklı gruplama kriterleri oluşturur. Örneğin, İngiltere'de spor yıllarının akademik yıllarla uyumlu hale getirilmesi yaygınken, İrlanda'da spor yıllarının genellikle takvim yılıyla uyumlu hale getirilmesi yaygındır.
Ayrıca bilim insanları doğulan aya göre bazı hastalıklara yakalanma oranının daha fazla olduğunu bulan ortaya çıkaran araştırmalar yaptı.
Kardiyovasküler hastalıklardan eylül ve aralık ayları arasında doğanlar daha fazla korunurken, kış ve ilkbahar aylarında doğanlar daha yüksek risk taşımaktaydı. Dilerseniz, hangi mevsimde doğmanın ne gibi olasılıkları barındırdığına bakalım. 👇
İlkbaharda doğanlar daha düşük depresyon oranlarına sahiptir.
İlkbaharda doğan kişiler, klinik depresyona karşı daha hassastır. İngiltere'de elli sekiz bin deneğin katıldığı kapsamlı bir araştırmaya göre, durumun sıfır noktası, mayıs ayında doğan insanlar arasında. Kasım ayı bebekleri en düşük depresyon oranlarına sahiptir.
Yaz ayında doğanlar, mevsimsel depresyona yakalanmaya daha az eğilimlidir.
Yaz aylarında doğanların mevsimsel duygulanım bozukluğu yaşama olasılıklarının daha düşük olduğu gözlenmiştir. Ağustos ayında doğan bebekler arasında bipolar tanı en düşük seviyededir.
Sonbaharda doğanların asabi olma eğilimleri fazladır.
Sonbaharda doğan insanlar yalnızca düşük düzeyde depresyon yaşamakla kalmaz, aynı zamanda benzer şekilde bipolar bozukluk geliştirme olasılığı da düşüktür. Sonbahar aylarında doğan kişilerin daha asabi olma eğilimleri vardır. Solunum, üreme ve nörolojik hastalıklar için ekim ve kasım aylarında doğan insanlar daha fazla risk altındaydı.
Kış aylarında doğanlar depresyona daha meyilli.
Doğum tarihi kış aylarından biri olan kişilerin karşılaştığı zorluklar arasında daha yüksek şizofreni, bipolar bozukluk, depresyon bulunmakta. Yapılan bir araştırmaya göre, kış ayında doğan bebekler sonbaharda doğanlara göre daha az sinirlidir. Dahası, 2015 yılında üç yüz ünlüyle yapılan küçük bir araştırmaya göre, ocak ve şubat ayları; eğer ünlü olmak istiyorsanız en avantajlı aylar olarak görülmekte. O ayların yaratıcılık ve yaratıcı problem çözme ile ilişkili olduğu tespit edildi.
Bunların hiçbiri, ebeveynlerin doğumları belirli mevsimler için zamanlaması gerektiği anlamına gelmez.
Edinilen bu bilgiler, doğum ayınızın bir hastalığın kesin olarak sizde çıkacağı anlamına gelmez. Aslında, kişiliğiniz doğduğunuz mevsimden çok yaşadıklarınıza bağlıdır.