Çin Ay Keşif Programı'nın devam eden uzay misyonu olan ve 2020 yılında uzaya fırlatılan Chang'e 5 sondası, Ay üzerinde daha önce görülmemiş bir şeyi keşfetti. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
Bilim insanları, Çin'in Chang'e 5 Ay gezgini tarafından getirilen kaya ve toprak örneklerini analiz etmeye devam ediyorlar.
Son sonuçlar, Ay'ın henüz keşfedilmemiş bölgelerinden yeni tür bir jeolojiye işaret ediyor. 2 milyar yıllık 1.731 kilogram ağırlığında olan toprak içerisinde yedi farklı kaya türü tespit edildi. İncelenen kayalardan biriyse Ay'ın hala volkanik olarak aktif olduğu bir zamanda oluşmuş, tamamen yeni bir tür Ay bazaltı.
Bu toprak parçası Ay'dan getirilen en yeni örnek numunesi ve diğer örneklerden farklı bir zaman dilimine bakma fırsatı veriyor.
Çalışmada listelenen yedi kaya türü, mevcut iniş alanlarına başka bir yerden ulaştığı düşünüldüğü için özellikle ilgi çekici. Araştırmacılar yayınladıkları makalelerinde, 'Böylesine genç bir jeolojik birimde, çeşitli kaynaklardan çok çeşitli kabuksal bileşenler, Chang'e-5'in iniş alanına Ay'da devam eden diğer operasyonlar tarafından taşınacaktır' diyorlar.
Araştırmacılar geçmişteki çarpma kraterlerine ve volkanik aktiviteye dair kanıt ararken, boyutları 2 milimetreden küçük olan yaklaşık 3 bin parçacık inceledi.
Dünya'da olduğu gibi, bu tür magmatik kayaçlar jeolojik bir hikaye anlatabilir. Araştırmacılar, kırıntılardan üçünün olağandışı petrolojik ve bileşimsel özellikler göstermesi açısından dikkate değer olduğunu söylüyor. Camsı bir kayaya gömülmüş daha büyük kristaller içeren 'Ti vitrofirik' parça, Ay'da daha önce görmediğimiz bir mineralojiye sahip ve muhtemelen yeni bir Ay kayacı türünü temsil ediyor.
Çalışmanın yazarlarına göre bu kaya parçacıkları, şimdi bulundukları lokasyonlara 400 kilometreye varan uzaklıklardan gelmiş olabilirler.
Araştırmacılar, 'Bu egzotik magmatik kayaçlar, Ay'ın [kabaca 2 milyar yaşındaki] genç kısrak bölgelerindeki litolojik çeşitliliği kaydetmiş olmalı' diye yazıyor. Bu bilgilerin hepsi bir araya geldiğinde, bu parçaların Ay yüzeyinin jeolojik açıdan henüz bilmediğimiz kısımlarından geldiği sonucuna varılmakta. Henüz bilmediğimiz volkanik patlamalar bile bu durumu oluşturmuş olabilir.
Bununla birlikte, numunelerdeki malzemenin yalnızca yaklaşık yüzde 0,2'si "egzotik" olarak sınıflandırıldı.
Bu durum, bilim insanlarının Ay yüzeyinde ejektanın (fırlayan kaya parçaları) seyahat etme şeklini yeniden düşünmek zorunda kalabileceklerini gösteriyor. Chang'e 5, örneklerini Ay'ın kuzeyindeki Oceanus Procellarum'un Mons Rümker bölgesinde topladı ve daha önceki görevlerden mevcut olanların yanı sıra daha fazla örnek, Ay yüzeyinin nasıl geliştiği ve gelecekte nasıl olacağı hakkında daha fazla bilgi edinmede yardımcı olacak. Ve gelecekteki iniş ve üs bölgelerinin nerede olması gerektiği bu araştırmalara göre belli olacak.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!