Finansal okuryazarlık günümüzün dünyasında artık olmazsa olmazlar biri halini aldı. Paramızı değerlendirmek, ekonomi hakkında bilgi sahibi olmak için kitaplardan da yardım almalıyız. Sizler için bu konuda okunması gereken kitapları derledik.
Not: Kitap açıklamaları tanıtım bültenlerinden alınmıştır.
1. Duygusal Ekonomi - Doç. Dr. Aysel Gündoğdu
Davranışsal ekonomi, ülkemizde giderek dikkat çeken bir araştırma alanı oldu. Dan Ariely’nin akademik olmayan kitaplarına olan ilgiyle başlayan bu süreç farklı yayınlara ihtiyacı gündeme getirdi. Klasik iktisatta anılan rasyonel insanı ifade eden homoeconomicus kavramının gerçekte olmadığını ortaya koyan davranışsal ekonomi, insanın aslında ekonomik kararlarında varsayıldığı gibi akıllı olmadığını ortaya koyuyor. İnsan beyninin gizemli serüvenini keşfeden bu alan aynı zamanda insanın kendisini aldığı ekonomik kararlarda tanımasında bir fırsat. Duygusal Ekonomi'de okuyucuya para ile ilişkilendirirken tam bir bağlantı kuramadığımız duygular üzerinden ulaşmaya çalıştık. Mutluluk, yoksulluk, dürtme, kurban etkisi, tüketim ve kimlik gibi konular ile hem öğretecek hem de düşündürecek pek çok konu başlığı var. Duygularımıza hitap eden konular elbette bunlarla sınırlı değil. Davranışsal ekonomideki konu başlıkları araştırmalar yapıldıkça genişlemektedir. Ülkemizde davranışsal ekonominin gelişmesi için bu alanda yapılan deneysel çalışmaların artması gerekiyor.
2. Warren Buffett Tarzı - Robert G. Hagstrom
Bugünün yatırımcıları ellerinin altındaki bilgi yığınına rağmen, hâlâ kâr elde etmekte zorlanıyorlar. Warren Buffett Tarzı’nın bu genişletilmiş ve güncellenmiş baskısında Hagstrom, 'Omaha Kâhini'nin yatırım felsefesini perspektife yerleştirirken, onun etkili yaklaşımını kendi çabalarınıza nasıl dahil edebileceğinizi anlatıyor. Buffett`ın kişisel ve mesleki geçmişine ilgi çekici bir bakışla eğilmesinin yanı sıra Benjamin Graham ve Philip Fisher`dan Charlie Munger`a kadar Buffett`ın yatırım anlayışını etkileyen insanları da detaylıca ele alıyor. Altmış yıllık yatırım kariyeri boyunca Warren Buffett, sayısız zorlukla karşılaştı ve ilerlediği yolda benzersiz bir başarıya ulaştı. Alçakgönüllülüğü, dürüstlüğü ve entelektüel ruhu, dünya çapında milyonlarca yatırımcının sevgisini kazanırken, işini yürütme biçimine yönelik yoğun ilgiyi de beslemeye devam ediyor. Bu kitabı okuduğunuzda Buffett`ın yaklaşımına aşina olacak, Coca-Cola, IBM ile Heinz`ın dahil olduğu birçok Berkshire Hathaway yatırımında nasıl hareket ettiğini ilk elden keşfedeceksiniz. Rasyonel kararlar vermeyi öğrenmenin önemini, Buffett`ın odaklı yatırım tarzının portföy yönetimini nasıl büyük ölçüde basitleştirdiğini ve tüm bunları nasıl bir araya getireceğinizi görecek, üstelik uzun vadeli yatırımda sabrın rolü hakkında da temel bilgiler edineceksiniz.
3. Finansal Okuryazarlık - Mehmet Akif Çakırer
Maalesef pek çoğumuz iş hayatında parayı bir şekilde kazanıyoruz ama parayı yönetmeyi bırakın onu muhafaza bile edemiyoruz. Gerçekten de ülke olarak paramızı yönetme konusunda ciddi sıkıntılarımız var. Ortalamanın üzerinde para kazanan avukat, mühendis, doktor gibi meslek sahipleri bile paralarını yönetmede ciddi sıkıntı yaşıyorlar. Ister asgari ücretli çalışan biri olun isterseniz profesyonel futbolcu olun para yönetimi hayati derecede önemli bir konudur. Eğer paranızı yönetemiyorsanız elde ettiğiniz başarıların hiç bir önemi yoktur. Finansal okuryazarlık paranın kullanımı ve yönetimine ilişkin etkili kararlar alma ve bilinçli yargılarda bulunma yeteneğidir. Daha farklı bir tanımla finansal okuryazarlık, gündelik hayatta bireyin karşılaştığı temel finansal durumlara karşı sorunları çözebilme ve bilinçli bir şekilde finansal kararlar almasını sağlayan yeterlilik ya da kabiliyet olarak açıklanabilir. Toplumdaki bireylerin finansal okuryazarlık düzeyi artıkça sermaye birikimi artmakta, bu üretimi ve yeni istihdam olanaklarını ortaya çıkartmaktadır. Bunun yanında ekonomik krizlerin yönetimi ve etkilerinin derinleşmesinin engellenmesinde de toplumun finansal okuryazarlık düzeyi önemlidir. Bu yüzden ülke ekonomisinin gelişmesi ve bu gelişmenin sürdürülebilirliği için finansal okuryazarlık önemlidir. Finansal okuryazarlık konusunda Dünyada 144 ülkede arasında Türkiye 120. sıradadır. Dünyanın finansal okuryazarlık ortalaması ise % 33 seviyesinde iken Türkiye`nin oranı % 23.6 seviyesindedir. Parayı kendin için çalıştırmayı öğrenmek yaşam boyu okunacak bir derstir. Çoğu kimse üniversiteye gider ve mezun olur. Oysa ben para dersinin ömrüm boyunca sona ermeyeceğini biliyorum; çünkü öğrendikçe, bilmem gereken daha çok şey olduğunu anlıyorum. Bu konuyu araştırmaya kalkan çok azdır. Çoğu kişi işe girer, maaşlarını alır, faturalarını öder, o kadar. Daha çok paranın maddi sorunlarını çözeceğine inanırlar. Sorunun finans bilgileri olmayışından kaynaklandığını anlayan yalnızca birkaçıdır.
4. Kazanmayı Öğren - Peter Lynch
Büyük ölçekli portföylere sahip olanlar da dahil birçok kişi hisse senedi piyasasının nasıl çalıştığı konusunda çok az şey bilmektedir. Lynch ve Rotchild, bunun nedeninin ekonomik sistemin temel ilkelerinin ve hisse senedi piyasasının genel işleyişinin okullarda öğretilmemesi olduğunu söylüyor. Ne aradığını bilen, herkes için her yerde yatırım fırsatları vardır. Ortalama bir lise öğrencisi Nike, Reebok, Mc Donald’s ve Body Shop’u bilir. Amerika’da hemen her genç Coca Cola veya Pepsi içmekle beraber çok azının bu şirketlerden birinde hissesi vardır veya onların nasıl satın alınacağı konusunda bilgi sahibidir. Lynch ve Rotchild Kazanmayı Öğren’de günlük gazetelerdeki hisse senedi tablolarının nasıl okunacağını, bir şirketin yıllık raporunun nasıl yorumlanacağını ve hisse senedi piyasasında nelere dikkat edilmesi gerektiğini yalın bir dille anlatıyorlar. Lynch ve Rotchild yalnızca yatırım yapma yollarını değil, ‘yatırımcı’ gibi düşünmeyi açıklıyorlar.
5. Sıradan Hisseler Sıradışı Karlar - Philip A. Fisher
Neredeyse elli yıl önce ortaya koyduğu yatırım felsefesi günümüzün profesyonel finansçıları tarafından incelenip uygulanmakla kalmamakta, aynı zamanda çoğu tarafından başucu kitabı olarak da kabul edilmektedir.
6. Örneklerle Kolay Ekonomi - Dr. Mahfi Eğilmez
Ekonomiyi herkes için bir başarı kaynağı ve kılavuzhaline getiren kitap…Bu kitabın amacı, yalnızca ekonomiyi en basit haliyle anlatmakve okuyan herkesin ekonomiyle ilgili söylenenleri, yazılanları,tartışılanları rahatça izleyebilmesini sağlamakla sınırlıdır. Thomas Sowell şöyle diyor: *Ekonomide ilk ders kıtlıktır. Buna göre ihtiyaçları karşılamaktakullanılan her şey kıttır. Siyasetteki ilk ders ise ekonomideki ilk dersin dikkate alınmamasıdır. *Robert W. Sarnoff ise şöyle diyor: *Finans, parayı elden ele geçirip sonunda kaybetme sanatıdır. *H. G. Wells’ten de bir özdeyiş: *Bugünün krizi yarının şakası olur.*
7. Akıllı Yatırımcı - Benjamin Graham
Piyasa gelişmeleri yıllar boyunca Benjamin Graham’ın temel politikalarının arkasında yatan bilgeliğin sonuçlarını doğurdu. Akıllı Yatırımcı’da Graham hem savunmacı hem de girişimci yatırımcıyı hesaba katarak her biri için hisse senedi seçimi politikalarının taslaklarını çiziyor ve basit bir portföy politikası oluşturmanın avantajlarını vurguluyor. Kitabın olağanüstü özelliklerinden biri de, şirketlerin güçlü ve zayıf yönlerini ortaya çıkarması. Ayrıca belirli nitelik ve fiyat cazibesi koşullarına uyacak şekilde tasarlanmış yatırım portföylerinin oluşturulmasına ışık tutmak amacıyla, çok sayıda hisse senedinin çiftler halinde karşılaştırmalarının kullanılması da son derece etkileyici. Akıllı Yatırımcı, başarılı yatırım yapmak için okuduğunuz en önemli kitap olabilir.
8. Para Nasıl Kaybedilir? - Mustafa Nedim Kutan
Bıkmış Broker, namıdiğer “Babo” olarak bilindi. Bir dönem moderatörlüğünü yaptığı, ülkenin bir numarası “hisse.net forum”da bu lakabıyla tanındı, sevildi. Alışılmışın aksine kimliğini, bilgisini, tecrübesini forumlarda hiç saklamadı. Çok sayıda hevesli genç teknik/temel bilgi talep ettiğinde bilgisini esirgemedi ve onların yetişmesine katkı sağladı. “Altın Vuruş” saptamalarıyla endeks dönümleri öncesine ışık tuttu. Net analizlerini genelde neşeyle harmanladı, zevkle okunanan kendine özgü bir stil oluşturdu. Çomak soktuklarının saldırılarında ısrarla analizlerinin arkasında durdu. Ancak kesinlikle kavgaya dönüştürmedi, yazıyla atıştıklarıyla bile bir zaman sonra aynı masada oturmayı bildi.
9. Görünmeyen Ekonomist - Tim Harford
Bu kitap sizi uyandırarak yeni bir dünyaya götürecektir. Hiçbir şey yapmasa bile en azından sizi çok daha kurnaz bir müşteri yapacaktır… Aslında medya dersleri vermesi gerekirken ekonomi öğreten sıkıcı bir eğitimciden ders alan orta öğretim öğrencileri ve ekonomi üzerine çok şey bilenler -sadece 'iç karartıcı' bir bilimin daha az iç karartıcı olması umuduyla nasıl yazılacağını öğrenmek amacıyla bile olsa- bu kitabı almak için sıraya girmeliler.'
10. İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi - John Maynard Keynes
İktisatçılar, uluslararası işbölümünün meyvelerinin elde edilmesini sağlayan ve aynı zamanda da farklı milletlerin çıkarlarını uyumlu hale getiren mevcut uluslararası sistemi alkışlama alışkanlığında olmalarına karşın, söz konusu sistemin daha az yarar sağlayan bir etkisini gizliyorlardı. Zengin ve deneyimli bir ülkenin piyasayı ele geçirme mücadelesini önemsemediğinde refahının azalacağına ve güçten kuvvetten düşeceğine inanan devlet adamları sağduyu ve doğru bir değerlendirme yaparak gerçeği gözler önüne sermiş oluyorlardı. Ancak, ülkeler, uygulayacakları yurtiçi politikalarla tam istihdam sağlamayı öğrenirlerse (ve nüfus trendlerine uygun bir dengeye gelmeyi öğrenebilirlerse diye de eklememiz gerekmektedir), bir ülkenin kendi çıkarları çerçevesinde komşularına karşı dikebilecekleri önemli iktisadi güçlerin hesabına girişme gereği de ortaya çıkmayacaktı. Hatta uygun koşullarda uluslararası işbölümü ve uluslararası ödünç verme imkanı hala mümkün olabilecekti. Ancak, bir ülke, satın almayı arzuladığının bedelini ödeme imkanına sahip olması nedeniyle değil de, ticaret dengesini kendi lehine geliştirecek bir biçimde ödemeler dengesini bozma peşinde koştuğundan, kendi ürettiğini bir başka ülkeye kabul ettirme ya da komşunun sunduğu malları reddetme güdüsü altında olmayacaktı. Uluslarası ticaret, olduğu gibi kalacak yani dış pazarlara yapılan satışlar ve ithalat sınırlamalarının yurtiçi istihdamı umutsuzca sürdürmede başvurulan bir çare olmaktan çıkması, bu konuda sağlanan başarının işsizlik sorununu piyasa mücadelesinde durumu kötüleştirilen ülkeye aktarılmasına bağlı olacaktı.
11. Borsada Rastgele Seyir - Burton G. Malkiel
İleri teknoloji alanında yaşanan patlamayı ve sonrasında ortaya çıkan manzarayı son derece keskin bir bakışla mercek altına alan Malkiel, içinde bulunduğumuz elektronik broker'lar, sanal guru'lar ve sözde yatırım araçları dünyasında kârlarımızı azamiye çıkarmanın ve zararları en aza indirmenin yollarını gösteriyor. Yalnızca hisse senetleri ve tahviller için değil, para piyasaları ve gayrimenkul yatırım ortaklıklarından sigorta sektörüne, emlaktan, altın ve koleksiyon eserleri gibi maddi varlıklara kadar pek çok alanda potansiyel getirileri nasıl inceleyebileceğinizi öğretiyor. Yatırım fonlarının reyting oyununu çözmenizi ve endeks yatırım fonlarının daha riskli bir dizi alternatif yatırım aracı karşısındaki avantajlarını keşfetmenizi sağlıyor. Ve yalnızca bu baskıda yer alan özel bir bölümde finansal türevlerin ustalık isteyen topraklarında nasıl ilerleyeceğinizi ve yolunuzu bulabileceğinizi gösteriyor. Malkiel, yıllardır paranın satın alabileceği en iyi yatırım rehberi olma özelliğini koruyan kitabının geliştirilmiş bu yeni baskısında ayrıca ünlü çalışması 'Yaşa Göre Yatırım Rehberi'ni de güncellemiş bulunuyor.