Dram, 19. yüzyılda trajedinin kurallarını yıkmak için ortaya çıkan tiyatro türüdür. Bu oyun türünde hayat yaşandığı gibi hem acıklı hem de komik yönleriyle gösterilir. Kahramanları soylu bir kimsede ya da halktan biri olabilir. Dramda perde sayısını yazar belirlemektedir.
Dram Nedir?
Sahnede oynanmak amacıyla yazılan, biçimi konuşmaya dayanan oyun türüne dram denmektedir. Bu türde karşıtların çatışmasını sıkça yer verilmektedir. Eski Yunan döneminde davranışların kişileştirilerek canlandırılmasına dram denmiştir.
Dram sözcüğü dilimize Fransızcadan geçmiştir. Türk Dil Kurumunda yer alan anlamına göre dram şu şekilde ifade edilmektedir:
'Sahnede oynanmak için yazılmış oyun, drama.'
'Acıklı, üzüntülü olayları, bazen güldürücü yönlerini de katarak konu alan sahne oyunu veya televizyon filmi, drama.'
'Tiyatro edebiyatı.'
'Acıklı olay.'
Dram Türünün Geçirdiği Aşamalar
Burjuva Dramı
Fransız filozof Diderot'un tragedyaya karşı çıkmasıyla burjuva dramı ortaya çıkmıştır. Günlük hayata yer vermek, orta sınıfa seslenmek, ahlaklı bir görüş sergilemek, güzel ve faydalıyı göstermek burjuva dramının amaçları arasında yer almaktadır.
Romantik Dram
19. yüzyılda tragedyanın katı kurallarını yıkmak amacıyla ortaya çıkmıştır. İngiliz oyun yazarı Shakespeare romantik dramın ilk türlerini vermiştir. Romantizm akımıyla birlikte ortaya çıkan romantik dram, isyan hareketine dönüşmüş ve tiyatroda dram olarak isimlendirilmiştir. Romantik dramın özellikleri şu şekildedir;
Zaman ve mekanda birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
Yerli hayat ve ulusal konular önemlidir.
Acıklı sahnelere yer verilir.
Nazım ya da nesir şeklinde yazıya dökülebilir.
Hem gülünç hem de acıklı sahneleri bir arada verir.
Çağdaş (Modern) Dram
Dram, romantik akımının etkili olduğu dönemlerde biçim ve içeriğin değişmesiyle yeni özellikler kazanmıştır. Bu özelliklerini günümüze kadar korumuş bu sebepten de çağdaş dram olarak isimlendirilmiştir.
Dram Türünün Özellikleri
Shakespeare tarafından ilk ürünleri verilen dram türünün özelliklerini Victor Hugo belirlemiştir. Dram türünün özelliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:
Şiir ve düz yazı bir arada bulunur.
Her olay seyircinin karşısında gerçekleşir.
Üç birlik kurala uyulması zorunlu değildir.
Kahramanlar soylu da olabilir, sıradan bir insanda olabilir.
Oyunun içinde hem komik hem de acıklı olaylar bir arada bulunur.
Günlük hayatta yaşanabilecek ya da tarihi olayları konu alır.
Dram Türünün Önemli Sanatçıları
İngiliz Edebiyatında
- Shakespeare (1564-1616)
Alman Edebiyatında
Goethe (1749 – 1832),
Schiller (1759-1805),
Lessing (1729-1781)
Fransız Edebiyatında
Diderot (1713-1784),
Victor Hugo (1802-1885)
Türk Edebiyatında;
Namık Kemal (1840-1888),
Abdülhak Hamit Tarhan (1852-1937),
Recaizade Mahmut Ekrem (1847-1914)