Tedavi edilmediği zaman ciddi rahatsızlıklara neden olan guatr, bir tiroit hastalığıdır. Boynun ön alt kısmında, nefes borunun etrafında bulunan tiroit bezlerinin şişmesi guatr belirtileridir. Bu tiroit bezlerinin fazla salgılandığı durumlarda halk arasında zehirli guatr olarak da bilinen hipertiroidizm oluşur. Zehirli guatr, kalp ritim bozuklukları, kalp yetmezliği, kalp büyümesi, yüksek tansiyon gibi durumlara neden olabilir. En önemlisi ise tiroit krizine bağlı ani şok ve ölümler gerçekleşebilir. Peki guatr için hangi bölüme/doktora gidilmelidir? İşte detaylar...
Kalkan bezi de denilen tiroit bezleri, kelebek şeklinde olan iç salgı bezleridir. Bu bezlerin görevi T3 ve T4 denilen hormonların üretimi sağlamaktır. T3 hormonu da denilen triiyodotironin, molekül yapısında 3 iyot atomu bulunduğundan hammaddesi iyottur. T4 atomunda da 4 iyot bulunur ancak bu hormon, T3 hormonun depolanmış şeklidir. Bu hormon hücre içine girmeden hemen önce iyot atomunu serbest bırakarak T3 hormonuna dönüşür. İnsan sağlığı için oldukça önemli tiroit hormonu, az veya çok salgılandığı zaman guatr gibi birçok hastalığı da beraberinde getirir. Guatr hastalığıyla ilgili merak edilenleri sizler için derledik...
GUATR İÇİN HANGİ BÖLÜME/DOKTORA GİDİLİR?
Tiroit hastalıklarından biri olan guatr, genellikle iyot eksikliğinden kaynaklanmaktadır. İyot eksikliğinde tiroit hormonu salgılanamaz. Beyin bu tiroit bezlerini sürekli hormon yapması için uyarır. Bu uyarılardan sonra tiroit bezinde büyüme başlar. Ayrıca tiroitte gerçekleşen iltihabi hastalıklar yada tiroit bezinin bir tarafında bulunan nodüller guatr hastalığını tetikler. Erkeklere nazaran kadınlarda ve 50 yaş üstünde oldukça sık görülen bir hastalıktır. Tiroit kanserleri, kistler, hamilelik ve radyasyona maruz kalmak bu hastalığı neden olan faktörlerdir. Belirtileri ise şunlardır:
Boyunda şişlik
Nefes darlığı
Yutma güçlüğü
Öksürük
Boyunda ağrı
Hırıltı
Kollar kaldırıldığı zaman başın dönmesi
Guatr hastalığı belirtileri tiroit hormonun az veya çok salgılanmasına göre değişiklik gösterebilir. Uyku hali, kilo alma, uyuşukluk, kuru bir cilt, kabızlık, saç dökülmesi, depresyon, soğuğa tahammülsüzlük, kas ve eklem ağrıları gibi durumlar tiroit hormonun az salgılanmasında görülen belirtilerdir. Eğer ishal, çarpıntı, titreme, sinirlilik ve tahammülsüzlük, baş ağrısı ve bulantı, güç kaybı, regl kanamalarında düzensizlikler görülüyorsa tiroit hormonu normalden fazla salgılanmıştır. Kişide guatr belirtileri var ise hastanelerin iç hastalıkları bölümüne gidilmelidir.
Tiroit bezi muayene edildikten sonra tiroit testleri ve tiroit ultrasonografisi uygulanır. Bazı vakalarda da tiroit sintigrafisi ile ince iğne biyopsisi de yapılabilmektedir. Guatr hastalığının tedavisinde takip, ilaç, radyoaktif iyot ve operasyon uygulaması yapılır. Genellikle ilaç tedavisiyle geçebilen bir rahatsızlıktır ancak zehirli guatr oluşumunda bu üç tedavi de sırasıyla uygulanmaktadır. Bu guatr bölgesine yapılan cerrahi operasyonlar alanında Endokrin uzmanları tarafından yapılmaktadır. Dokunun ne kadar çıkarılacağı ise hastanın sağlık durumuna ve yaşına bakılarak karar verilir.