Ben yine de bir fal kapatayım ya. 😂
Hepimiz hayatımızda bir kere fal baktırmışızdır ve bu fallardan mutlaka birinde hayatımız hakkında nokta atışı laflar duymuşuzdur.
E durum böyle olunca o falcıya sürekli gidilir ve eşe dosta haber verilirdi. Peki, size falların doğru çıkmasının altında bilimsel bir açıklama olduğunu söylesek?
Barnum Etkisi adı verilen bu olay, bireylerin kendilerine özel sunulan bazı kişilik betimlemelerinin aslında pek çok insana yüksek oranda uymasıdır.
Yani bir falcı size 'şu aralar kafan karışık, kendini fazla yıpratıyorsun ya da senin kalbini çok kırmışlar' derse, bu yalnızca size değil yoldan geçen herhangi birine de doğru gelecek derecededir.
Barnum Etkisi, astroloji, falcılık ve grafoloji gibi alanlarda sıklıkla kullanılır.
Kişi, özellikle kendi hakkında övgü dolu sözler duyarsa, Barnum Etkisinin daha fazla inandırıcı geldiği ortaya çıkmıştır.
Barnum Etkisinin bir diğer ismi Forer Etkisidir.
B.R. Forer isimli bir psikolog, bu etki üzerine uzun süre çalışmalar yapar ve bir gün öğrencilerinin her birine birer kişilik testi yapacağını söyler.
Testi tamamladıktan sonra her bir öğrencisine kendisi hakkında bir sonuç verir ve doğruluğu hakkında puanlama ister.
Puanlama sonuçlarına bakıldığında ise tüm sınıfın ortalama puanının 5 üzerinden 4,26 olduğu görülür. Yani Forer'in bu deneyi epey başarılı olur.
Şimdi gelelim B.R. Forer'in neden yıllarca uğraşarak literatüre soktuğu Forer Etkisinin, Barnum Etkisi olarak anıldığına...
P.T. Barnum, psikoloji ile uzaktan yakından alakası olmayan bir adamdır. Özellikle sirk ticaretinde inanılmaz işlere imza atan ve dönemin dahi reklamcısı olarak gösterilen Barnum, insanları kolaylıkla manipule edebiliyor ve tam anlamıyla nabza göre şerbet veriyordu. Bu yüzden Forer'in yıllar boyunca uğraştığı bu psikolojik etki, bilim dünyasında Barnum Etkisi olarak anılıyor.
Peki, hala fal baktırmak istiyor musunuz?
