Finansal sağlık, gelir seviyesi ne olursa olsun finansal açıdan iyi olma yetisini ve ihtiyaçları karşılayabilme durumunu tanımlar. Gelir gider dengesini koruma, akıllı mali kararlar alma ve ani harcamalara karşı hazırlıklı olma gibi altın kurallara sahip olan finansal sağlık; finansal özgürlük anlamına da gelir. Bu yazıda finansal sağlık durumunuzu iyileştirecek temel kuralları sizler için derledik!
1. Finansal sağlık kavramına aşina olmak ilk altın kural!
Finansal sağlık, günümüz dünyasında sıklıkla kullanılan bir terim ve mali yönden güçlü olmak için öncelikle bu kavrama aşina olmak gerekiyor. Temel olarak 'finansal iyi hal durumu' olarak tanımlanan finansal sağlık, finansal seçim özgürlüğüne ve finansal güvenceye sahip olma anlamına geliyor. Diğer bir deyişle kendine kendine yetme durumunu belirtiyor.
2. Yaşam tarzı enflasyonu
Finansal sağlığın kendi için pek çok boyutu vardır. Bunlardan biri olan yaşam tarzı enflasyonu, artan gelirle birlikte giderlerin de artmasıdır. Yani kişi kariyerinde ilerledikçe daha çok kazanmaya başlar ve belirli bir sosyo-ekonomik kültürün parçası olur. Bu durum fahiş fiyatlara alınan kıyafetler, lüks yemek planları ve benzeri zorunlu olmayan harcamaları beraberinde getirir. Finansal sağlığınızı iyi tutmak için kendinize kazancınız oranında bir enflasyon oranı çıkarmanız ve fazla harcamaları kesmeniz gerekir.
3. Gelir-gider dengesi
Gelir-gider dengesini gözetmek bilinçsiz harcamalar yapmaya engel olur ve daha planlı ilerlemenizi sağlar. Bu şekilde düşünmeden yapılan harcamaları kısabilir, ihtiyaç fazlası giderleri listeden silebilirsiniz. Sürdürebilir bir denge bulma aşamasında keyfi harcamalar için kendinize bir miktar alan tanımanız da önemlidir.
4. Bütçe planı
Para kazanma aşamasında ödemeleri iyi planlamanız bazen hayati olabilir. Kira ve fatura ödemeleri, krediler, diğer temel harcamalar için her zaman gelirinizi parçalara bölmelisiniz. Bütçe analizi işine önem vererek neye ne kadar harcadığınızı daha iyi görebilir ve daha sağlıklı harcama alışkanlıkları geliştirebilirsiniz.
5. İstek ve ihtiyaç ayrımı
Bütçe planlamasındaki en önemli kriter ihtiyaç ve istek ayrımını iyi yapabilmektir. Bu aşamada zorunlu giderler ile alışkanlığa dönüşmüş keyfi giderleri birbirinden ayırmanız gerekir. Barınma, beslenme, sağlık ve toplu taşıma gibi ana ihtiyaçları öne almalı; istek harcamalarında ise aylık bütçe planını göz önünde bulundurmalısınız. Düzenli bir ayrım sonrası kısıtlı gelirinizi en efektif şekilde kullanabilirsiniz.
6. Birikim yapma
Kazancınız ne olursa olsun, finansal sağlık için her zaman ve her şekilde birikim yapmalısınız. Bu, günde sadece kenara 1 lira koyarak veya daha ciddi oranlarda birikim yaparak gerçekleşebilir. Önemli olan birikim yapma alışkanlığı kazanmak ve ufak tasarrufları uzun vadeli kazançlara dönüştürmeyi öğrenmektir.
7. Online harcama takibi
Özellikle temassız ve dijital harcamalarda ekstra özenli olmak gerekir, çünkü bu harcamalar genellikle ufak miktarlarda sık sık yapılan harcamalardır. Meblağ ne kadar küçük olursa olsun bu minik giderler bir yerden sonra aşırı derecede artarak size külfet olmaya başlayabilir. Bu nedenle dijital ödeme rahatlığına alışmadan önce harcamalara bir limit koyabilir ve daha planlı harcamalar yapabilirsiniz.
8. Yatırım ve birikim kontrolü
Harcamalarınızda belirli bir denge kurduktan ve birikim yapmaya alıştıktan sonra, bu birikimleri yatırıma çevirebilirsiniz. Finansal sağlığı iyileştirmenin en iyi yolu mantıklı ve iyi analiz edilmiş yatırım alanlarını keşfetmektir. Farklı dönemlerde ve vadelerle yaptığınız bu yatırımlarda çeşitli araçlara başvurabilir, birikimlerinize kıyaslamalı bir mantık kurarak etkili şekilde yön verebilirsiniz.
9. Acil ihtiyaç fonu
Bütün birikim ve tasarruf hesaplarının dışında yaşlılık, hastalık ve özel bakım gibi acil ihtiyaçlara yönelik bir fon sistemi kurmalısınız. Uzun vadeli yatırımlara dokunmadan ve kişisel harcama planına sadık kalarak yapacağınız bu fon, ani nakit ihtiyaçlarınızı finansal sağlığınızı bozmadan karşılamanızı sağlar. Bu sayede alternatif ve bekleyen ihtiyaçları karşılayabilir, beklenmedik olaylardan korunmayı başarabilirsiniz.
10. Gelecek planlaması
Herkesin hayattaki hedefleri ve hedefe giden yolda karşılaştıkları farklıdır. Siz de kendi finansal beklentilerinize cevap verecek hedef için farklı aşamalardan geçmek zorunda kalabilirsiniz. Ama plana sadık kalır, yoldaki zorlukların sizi hedeften uzaklaştırmasına izin vermezseniz sürdürülebilir ve oldukça iyi bir finansal yapıya sahip olursunuz. Böylece finansal sağlığınızı her zaman güncel tutar, hayallerinizi adım adım gerçekleştirirsiniz.