Dünya yörüngesinde o kadar çok uzay çöpü birikti ki, bilim insanları önümüzdeki on yıl içinde bu çöplerin büyük risk oluşturacağı konusunda uyarılara başladı. Uzay çöplerinin birini öldürme riskinin yüzde 10 olduğu ihtimali şimdiden gündeme geldi. Yani kafamıza bir uydu parçası düşerek ölme ihtimalimiz denizde köpek balığı tarafından yenmekten daha yüksek.
Uzmanlar yörüngede dolaşan binlerce uzay çöpünün kafamıza düşmesinin gerçek bir tehdit oluşturduğunu keşfetti.
Nature Astronomy adlı uzay dergisinde yayınlanan bir araştırmaya göre, uzayda bırakılan roket parçalarının sonsuza kadar yüzerek gezegenin atmosferine gerçekten yeniden girmesinin “küçük ama önemli bir riski” var. Bu risk tahminen yüzde 10 olarak değerlendiriliyor.
Çalışmanın arkasındaki ekip, British Columbia Üniversitesi, Vancouver, British Columbia, Kanada Siyaset Bilimi Bölümü'nden Michael Byers ve meslektaşları Ewan Wright, Aaron Boley ve Cameron Byers'tan oluşuyor.
Uzaya fırlatılan kontrolsüz roket gövdeleri Dünya yüzeyine dönerek uçaklar, insanlar ve gemiler için büyük riskler oluşturuyor.
Bu riskler uzun zamandır ihmal edilebilir olarak değerlendirildi, ancak yörüngede bırakılan roket gövdelerinin sayısı artarken, geçmiş fırlatmalardan gelen roket gövdeleri gaz sürüklenmesi nedeniyle atmosfere yeniden girmeye devam ediyor.
Araştırmacılar kamuya açık roket fırlatma raporlarını ve yörüngedeki terk edilmiş roket gövdelerine ilişkin verileri kullanarak, enlemin bir fonksiyonu olarak roket gövdesi yeniden girişlerinden kaynaklanan yaklaşık zayiat beklentilerini hesaplıyor.
Kontrolsüz roket gövdesi yeniden girişleri konusunda, risklerin çoğunu vatandaşlar taşıyor. Çünkü kayıpları önlemek için gereken teknolojiler ve görev tasarımları aslında mevcut.
Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), Çin’in 24 Temmuz’da fırlattığı Long March (Uzun Yürüyüş) 5B uzay roketinin Hint Okyanusu’na düştüğünü, ancak Pekin’in enkazın tam olarak nerede olduğu konusunda bilgi paylaşmadığını duyurdu.
NASA yöneticisi Bill Nelson, kontrol altında olmayan bir bölgeye düşen enkazla ilgili ayrıntılı bilgi vermediği için Pekin’e tepki gösterdi.
Çin'i 'potansiyel enkaz yayılımının etkisi” konusunda eleştiren Nelson, “Uzay yolculuğu yapan tüm ülkeler, yerleşik en iyi uygulamaları izlemeli ve potansiyel enkaz etkisi riskine ilişkin güvenilir tahminlere izin vermek için bu tür bilgileri önceden paylaşma konusunda üzerine düşeni yapmalı” dedi.
Konuyla ilgili uzmanlar bu hafta başında, roket gövdesinin atmosfere girerken parçalanacağını, ancak çok sayıda parçanın, yaklaşık 2 bin km uzunluğunda ve yaklaşık 70 kilometre genişliğinde bir alana düşebileceği uyarısında bulunmuştu.
Rapor, uzay enkazı tarafından vurulma şansınızın ne kadar yüksek olduğuna dair belirli rakamlar vermese de, dünya çapındaki hükümetleri sorunu çözmeye çağırmaları yeterince endişe verici görünüyor.
