HBO'nun dizisi Chernobyl gerçekten çok sevildi ve tuttu, siz de görmüş ve duymuşsunuzdur. Hal böyle olunca popülaritenin getirileri olarak insanlar bu felaketin yaşandığı yerleri bizzat görmek istiyorlar. Peki, turistlerin akın akın gittiği Çernobil'i ziyaret etmek ne kadar güvenli, gezi insanlar için bir risk taşıyor olabilir mi ve Çernobil'e nasıl gidilir gelin beraber bakalım.
Çernobil felaketinin üzerinden tam 33 yıl geçti.
1986 yılının 26 Nisan günü, Ukrayna'nın Pripyat şehrinin 14.5 km kuzeybatısında bulunan Çernobil Nükleer Güç Santrali'nin 4. ünitesi yapılan bir deney esnasında patlamış ve bir nükleer kaza felaketi yaşanmıştı. Dünyanın en büyük nükleer kazası niteliğini taşıyan felaketten milyonlarca insan etkilendi.
HBO'nun yeni mini dizisi Chernobyl ise geçtiğimiz günlerde final yaptı ve çok büyük beğeni topladı.
Dünyadaki her şey gibi popüler olana ilgi de büyük oldu Çernobil'e akın akın turistler gitmeye başladı; hatta orada çekilen fotoğraflar da Instagram'da beğeni toplamak için kullanılmaya başlandı.
Ukrayna ise bölgeyi 10 yıl önce temizleyip güvenli hale getirdiklerini duyurmuştu, daha sonra turistik geziler başladı.
Ancak tabii ki yapılan turlarda turistler tek başına gezemiyor ve buna izin verilmiyor; turlar çeşitli kontroller eşliğinde gerçekleşiyor. Yani Çernobil aslında yıllardır turizme açık bir bölge ancak şimdiye kadar hiç bu büyüklükte bir turizm patlaması olmamıştı.
Aslında radyasyon şu an hayatımızın her yerinde; elinizdeki telefon veya bilgisayarda, tabletlerde ve televizyonlarda.
American Cancer Society kurumuna göre yüksek dozlarda radyasyon maruziyeti doku hasarına, akut hastalıklara sebep olabiliyor ve kanser riskini artırabiliyor. Ancak 21. yüzyıldayız ve radyasyon her yanımızı sarmış durumda ve bu durumdan kaçınmak çok zor. Öte yandan radyasyon yalnızca insanların ürettiği cihazlardan değil, doğadan da kaynaklanabiliyor.
Bir yıl içerisinde ortalama ne kadar radyasyona maruz kaldığınızı biliyor musunuz?
American Cancer Society'nin açıklamalarına göre, örneğin ABD'de yaşayan bir vatandaş yılda ortalama 3 milisievert doz radyasyona maruz kalıyor ve yine söylenene göre bu doz güvenli kabul edilebilecek limitler içerisinde.
Ciddi radyasyon hasarı 2.000 mSv'nin üzerinde başlıyor, 10.000 mSv ve üzerindeki radyasyon seviyelerine birkaç gün maruz kalmak ise ölüme yol açıyor.
Röntgen gibi tıbbi görüntüleme yöntemlerinde ise 1 mSv'den 20 mSv'ye kadar radyasyon yayılabiliyor. 50 mSv ile 200 mSv arasındaki radyasyon dozları organizmalarda çeşitli kromozomal hasarlara sebep olabiliyor.
Çernobil faciasından sonraysa bölgedeki insanların 8.000 ila 16.000 mSv radyasyona maruz kaldığı tahmin ediliyor.
Daha anlaşılır olmak için şöyle de söyleyebiliriz; 80.000 ila 160.000 adet göğüs X-ray görüntülemesi cihazına girdiğinizi düşünün.
Bu derecede radyasyona maruz kalmak, zamanında 134 işçinin radyasyona bağlı çok ciddi sağlık problemleri yaşamasına ve 28 işçinin de ölmesine sebep oldu.
Kaza gerçekleştiği zaman ölümcül düzeyde radyasyon açığa çıkmış ve etrafa saçılmıştı ki hava koşullarının bu duruma etkisini düşünmek gerekiyor.
Hava koşullarından ve değişen rüzgarlardan dolayı radyoaktif serpinti çevreye eşit oranlarda dağılmadı. Yalnızca patlamanın yakınındaki köylerde değil, sokak aralarında ölçülen radyasyon düzeyleri bile aynı değildi.
Bu açıdan bakıldığında da, şu anki turistik bölgenin radyasyona daha az maruz kalan bölgelerden olduğu söyleniyor.
Patlamadaki reaktörün yıkıntılarının hala radyoaktif olduğu ve hatta 20.000 yıl boyunca da aktif kalacağı söyleniyor... Fakat Çernobil'de halka açık olan turistik bölgelerin reaktöre yakın olmalarına rağmen, söylediğimiz hava koşullarından dolayı olabilir, facia başlangıcında daha düşük radyasyon dozlarına maruz kaldığı düşünülüyor.
Fakat tabii ki tüm bunlara rağmen turistlerin güvenliğinden şüphe edilmeye devam ediliyor ve radyasyona güvenilmiyor.
Bu sebeple de turistlerin tur zamanında kendi başlarına dolaşmalarına izin verilmiyor ve turistler yalnızca belli bölgeleri ziyaret edebiliyor. Hatta turun girişinde, tam ortasında ve çıkışında radyasyon kontrol noktaları var, turistler bu noktalarda düzenli olarak kontrolden geçiyorlar.
Gezi esnasında insanların yapı, enkaz ve bitkilere dokunması yasakken, yere eşya bırakmak da yere oturmak da yasak...
Çernobil şu an Ukrayna'nın en gözde turizm merkezi olmuş olabilir... 2018'de ortalama 60.000 turist burayı ziyaret etmiş. Bir de şimdiki rakamları düşünün.
Yalnızca geçtiğimiz mayıs ayında turizm şirketlerine başvuruda %30 artış olmuş, yaz aylarında bu oranın artma ihtimali de çok yüksek.
Bunları da okumak isteyebilirsiniz;
Uyumadan Önce Okumayın! Çernobil Faciası ile İlgili Daha Önce Hiçbir Yerde Duymadığınız Birbirinden Ürkütücü 21 Gerçek
Chernobyl Dizisiyle Birlikte Tekrar Gündeme Oturan Çernobil Felaketinin İç Yüzünde Yaşananları Tek Tek Anlatıyoruz!
İzleyen Herkesi Ekran Başına Kitleyen Chernobyl Dizisinin Arka Planında Yatan Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız Enteresan Bilgiler
Tüm Dünyayı Ekran Başına Kilitleyen Chernobyl Dizisi Hakkında Şaşırtıcı Bilgiler
Chernobyl'in Bu Yıl Yayınlanan En İyi Dizi Olduğunu Sizlere 16 Nedenle Kanıtlıyoruz!
Çernobil Felaketi Aslında Sovyetler Birliği'ni Engellemek İçin CIA'in Yaptığı Acımasız Bir Sabotaj mıydı?
Bir Şeyin de Suyunu Çıkarmayın Be! Chernobyl Dizisiyle Popüler Olan Pripyat'a Giderek Klişe Fotoğraflar Çektiren Fenomenler
33. Yıl Dönümünde Çernobil Nükleer Felaketi ve Günümüzdeki İzleri