Öğrenilmiş çaresizlik hissinin başarı üzerinde ne kadar etkili olabileceğini gördüğünüzde çok şaşıracaksınız. Birçoğumuzun yeni şeyler öğrenirken veya yeni bir işe başladığında yarım bırakma huyu o işe olan inancımızı azaltıyor. Daha sonra o işe yeniden başlamak ise çok zor hale geliyor. Çünkü öğrenebileceğimize ya da tamamlayabileceğimize karşın inancımızı tamamen yitirmiş oluyoruz.
Uzman Klinik Psikolog Berna Görgülü'nün geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesabından paylaştığı öğrenilmiş çaresizlik ve başarı ilişkisi oldukça dikkat çekti.
Twitter üzerinden '@bernagorgulu85' kullanıcı adıyla yaptığı paylaşımda Görgülü, tekrar tekrar yeniden başladığımız ancak yarım bıraktığımız işlerin aslında öğrenilmiş çaresizlik nedeniyle yarım kaldığını söyledi.
Bir şeyi bitirmeden bırakmak ve sonra yeniden başlamak o işe olan inancımızı azaltıyor.
Mesela dil öğrenmek istiyorsunuz, diyelim. Yıl başında bir kursa yazıldınız, defter tutmaya ve evde kelime ezberlemeye başladınız. Her şey çok güzel gidiyor ancak geçen yıl da aynı hevesle çalışmaya başlayıp birkaç ay sonra bırakmıştınız. Bu yıl da aynısını yapmanız olası görünüyor.
Çünkü geçmişte yarım bıraktığınız ve yeniden başladığınız işe karşı inancınız kırılmış olabilir.
Görgülü, 'Bir konuda ne kadar fazla başarısızlık deneyiminiz varsa o konuyu yapabileceğinize dair inancınız o denli zayıflar' diyor. Yani yeniden başlayabilir ve tekrar öğrenmek için adım atabilirsiniz ancak küçücük bir engelde hemen yarıda bırakmaya meyilli olacaksınızdır.
Sonuçta daha önce de bırakmıştınız...
İnancınızın yeniden onarılmaya ihtiyacı olduğu bu noktada beyninize olumsuz deneyimler yerine başarılı olduğunuz deneyimleri hatırlatmalısınız.
Peki, beynimize "başarılı" olduğumuzu nasıl hatırlatacağız?
Görgülü, 'Bu noktada yeniden başarısız bir deneyim yaşamak yerine; hasara uğramış olan “başarabilirim” düşüncesi ile çalışmak' gerektiğini ifade ediyor. Kendinizi başarılı hissedeceğiniz alanlarda yeni deneyimler edinmek ve güzel sonuçlar almak kendinize olan inancınızı tazeleyecektir. Yeniden başladığınızda işlerin değiştiğini fark edeceksiniz.