Yüksek Seçim Kurulu'nun (YSK) "İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri" gösterir 136 sayılı Genelge'nin kabulüne ilişkin kararı Resmi Gazete'de yayımlandı.
YSK tarafından 9 Eylül'de kabul edilen 1643 sayılı Kararı'nda, Milletvekili Genel Seçiminde, Ankara İl Seçim Kurulunca Yurtdışı İlçe Seçim Kurulundan gelen yurtdışı ve gümrük kapısı sandık sonuçlarının birleştirilmesi ve ilan edilmesi, seçilenlerin tespiti, bildirilmesi ve tutanakların verilmesi; yurt düzeyinde seçim sonuçlarının birleştirilmesi, siyasi partilerin oy yüzdelerinin hesaplanmasının gerekli olduğuna işaret edilerek, bu kapsamda 136 sayılı Genelge'nin kabul edildiği bildirildi.
Kararda, 2839 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu'nun değişik 29, 31, 32, 33, 34, 35 ve 36. maddeleri ve 298 sayılı Seçimleri Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun'un değişik 94/B, 94/C, 94/E ve 109. maddeleri ile diğer ilgili kanun maddeleri göz önünde bulundurularak; komisyonca hazırlanan 136 sayılı İl Seçim Kurullarının Seçim Sonuçlarına İlişkin Görevleri ile Yurt Düzeyi Seçim Sonuçlarının Belirlenmesinde Uygulanacak Esas ve İlkeleri" gösterir Genelge'nin kabulüne karar vermek gerekmiştir" ifadesi yer aldı.
Alınan kararla 26. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanacak 136 sayılı Genelge kabul edildi ve karar metnine dahil olundu.
-136 Sayılı Genelge neleri içeriyor-
Söz konusu 136 sayılı Genelge'ye göre yurt düzeyi seçim sonuçları, yurtiçi, yurtdışı ve gümrük kapılarında kullanılan geçerli oyların toplamıyla elde edilecek. İl seçim kurulları, ilçe seçim kurullarından aldıkları sayılı tutanakları, ilçe ilçe yansıtarak birleştirecek. Birleştirme tutanağı SEÇSİS'ten alınacak ve seçim kurulunda hazır bulunanlara ilan edilecek, tutanağın bir örneği de il seçim kurulu kapısına bir hafta süreyle asılacak.
Birleştirme tutanakları il seçim kurullarınca düzenlendikten sonra, SEÇSİS üzerinden taranarak YSK'ya gönderilecek. Yurtdışı ve gümrük kapılarından gelen sonuçlar Yurtdışı İlçe Seçim Kurulunca, geçici gümrük kapısı seçim kurullarından gelen bilgiler birleştirme tutanağına işlendikten sonra taranarak SEÇSİS'e kaydedilecek.
Yurtdışı sandıklarından gelen sonuçların temsilcilikler ve temsilciliklerin ülkeler bazında birleştirilmesinden sonra elde edilen "Ülke Birleştirme tutanakları" SEÇSİS'te birleştirilerek, gerekli bilgilerle "Ülkeler Birleştirme Tutanağı"na işlenecek. Bu tutanaklar, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulu Başkanı ve en az iki üyesi tarafından en kısa sürede İlimiz Ankara İl Seçim Kuruluna götürülerek teslim edilecek.
Ankara İl Seçim Kurulu, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulundan gelen "Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı" ile "Ülkeler Birleştirme Tutanağı"ndaki bilgileri birleştirerek, "Ülkeler ve Gümrük Kapıları Birleştirme Tutanağı"na işleyecek ve SEÇSİS üzerinden YSK'ya gönderecek.
Genel barajın hesaplanması YSK tarafından SEÇSİS'te il seçim kurullarından gelen toplam geçerli oy sayısına Ankara İl Seçim Kurulundan gelen yurtdışı oy sayısı eklenerek, yurt düzeyi oy toplamı ile her siyasi partinin aldığı geçerli oy miktarı bulunacak. Tespit edilen geçerli oy toplamına göre, siyasi partilerin yurt düzeyindeki oy yüzdesi hesaplanacak, yüzde 10'luk genel barajı aşan siyasi partiler belirlenerek, ilan edilecek.
YSK tarafından, yurt düzeyinde geçerli oyların yüzde 10'unu geçen siyasi partilerin, il seçim kurullarından gelen oy miktarlarına, ilgili siyasi partinin yurt dışı ve gümrük kapılarında aldığı toplam oydan her il seçim çevresine isabet eden oy miktarı ilave edilecek.
İl seçim kurullarınca, SEÇSİS'ten "İl Seçim Çevresi Seçim Sonuçları" alınacak. Yurt düzeyinde geçerli oyların yüzde 10'unu geçemeyen siyasi partiler, milletvekili çıkaramayacak. Genel barajı aşamayan siyasi partinin listesinde yer almış bağımsız aday da seçim çevresinde aldığı oy miktarı ne olursa olsun seçilmiş sayılmayacak.
Yurtdışı oyların, siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara yansıtılması yurtdışı seçmenler tarafından kullanılan geçerli oy sayısı, YSK tarafından Türkiye genelinde kullanılan toplam geçerli oy sayısına eklenerek, yurt düzeyindeki genel oy miktarı ve her partinin ülke genelinde aldığı geçerli oy miktarı bulunacak. Her seçim çevresinde geçerli toplam oy, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulundan Ankara Seçim Kuruluna gelen toplam oyun, diğer seçim kurullarından gelen oylara bölünmesiyle elde edilecek oranda artırılacak.
O seçim çevresinde kullanılan toplam oylarla bu şekilde hesaplanan toplam oy arasındaki fark partilere, Ankara İl Seçim Kurulundan gelen oydaki hisseleri oranında taksim edilecek ve elde edilen rakamlar o seçim çevresinde aldıkları geçerli oylara eklenecek. Bu suretle, Milletvekili Seçimi Kanunu'nun 34. maddesinde belirlenen ilke doğrultusunda, o seçim çevresinde kullanılan geçerli toplam oy miktarı ve partilerin aldıkları toplam geçerli oy miktarı bulunacak.
Bir seçim çevresinde seçime girmeyen siyasi partiye yansıması gereken yurtdışı oyları, o partinin başka bir seçim çevresindeki oylarına ilave edilmeyecek, o seçim çevresine yansıtılan oy miktarı olarak gösterilecek. Örnekli açıklama Genelgede, yurtdışındaki oyların siyasi partilerin seçim çevrelerinde aldıkları oylara nasıl yansıtılacağı örneklerle anlatıldı. Buna göre, yurtiçindeki geçerli oy sayısının 40 milyon, yurtdışından gelen geçerli oy sayısının 1 milyon olması durumunda yurtdışı oyların seçim çevrelerine yansıtılmasında kullanılacak sayı yüzde 2,5 olacak.
Bu durumda, 1 milyon 500 bin geçerli oy kullanılan bir seçim çevresine yüzde 2,5 oranında, yani 37 bin 500 kadar yurtdışı oy yansıtılarak, bu seçim çevresinin toplam oy miktarı 1 milyon 537 bin 500 olarak belirlenecek. 37 bin 500 oy içerisinden, partilere yurtdışında aldıkları oy oranında taksim yapılacak.
Bu kapsamda, yurtdışındaki toplam oyların yüzde 40'ını alan parti, bu seçim çevresinde 37 bin 500 oyun yüzde 40'ına, yani 15 binine sahip olacak.
(AA)