Yeşil, kırmızı, sarı... Her birinin milyonlarca canlı örneği varken mavi ve tonları çok kısıtlı oranda doğada yansıma bulmuş.
Neden doğada bu kadar az mavilik var?
Mavi renkli bir kaplan yok. Şöyle bir örnek dışında mavi kaplanların varlığı tartışılır.
Mavi köpekler ya da kediler de yok. Örnekleri çeşitlendirebiliriz ancak tartışmanın özü, mavi rengin hayvanlar arasında neredeyse hiç görülmüyor olması. Balık türlerinin bile 'maviliği' sandığımız kadar baskın değil.
Mavi renkli bir canlı görmek, onu fotoğraflamayı gerektiriyor. Çünkü nadirler.
Bitkilerde de durum benzer, yeşil, kırmızı, sarı, siyah, beyaz... Her birinin milyonlarca bitki örneği varken mavi ve tonları çok kısıtlı oranda doğada yansıma bulmuş.
Neden doğada bu kadar az mavilik var?
Bilimsel açıklamayı kelebekler üzerinden yapalım.
Bu gördüğünüz kelebek türü, Blue Morpho yaklaşıp farklı açılardan baktığınızda hologram gibi renk değiştiren ve bize mavi gibi görünen bir tür. Ancak mavi pigmente sahip bile değil.
Ancak kelebek emojisi ondan ilham alınmış... O kadar meşhur ve göz kamaştırıcı bir varlık.
Ancak onun maviliği pigmentlerden ziyade kanatlarının biçiminden geliyor, şekli itibariyle gelen ışıkla diğer renkleri absorbe ederek bize mavi renkmiş gibi yansıyor. Hatta kanatlarına alkol döküldüğü anda o yeşil görüntünün kaybolması, yansımanın oynadığı oyunu tersine çevirdiğinin bir işareti.
Doğada mavinin nadirliğini anlatan şey fizik ve ışıktan ibaret.
İlkokuldan da hatırladığınız şu bilgiyi bir tekrarlayalım: Bitkilerde en yaygın pigment yeşil klorofil, bu nedenle bitkiler yeşil görünüyor. Klorofil ışığı soğurmaz, yansıtır. Yeşilin yaygınlığı da bu basit sebepten doğuyor.
Mavi pigmenti doğada yok denecek kadar az olduğu için gökyüzünün sonsuzluğu dışında karşımıza çok çıkmıyor.
Mavi renkli canlıların da neden bu renkte oldukları tartışmalı. İlk sebebi anlatmıştık, yapılarından dolayı diğer renkleri soğuruyorlar ve sadece maviyi yansıtıyorlar, ikinci sebep ise bulundukları ortamda mavi renkli olmanın hayatta kalma olasılığını arttırması.
Doğada tüketilen maddelerin etkisi de tabii rengi doğrudan etkiliyor.
Genel açıklamaya göre evrimsel süreç onları bu biçimde evirmiş olabilir.
Her halükarda çok gizemli bir olay değil mi bu?