Doğru bilinen yanlışlarda bugün, hava durumundaki yüzdelik dilim ile gösterilen yağış oranlarını konuşacağız. Çoğu insan bunun verilen yüzdeye göre yağmur yağma ihtimali olarak biliyor. Bu yüzdelik oranın anlamını siz de doğru bilmiyor olabilirsiniz. Gelin, hava durumundaki yağış yüzdesi ne anlama geliyormuş, öğrenelim.
Dışarda işiniz olduğunda ya da önemli bir gün için hazırlanırken hava durumuna bakıp "Yarın yağmur yağacakmış", dediğiniz olmuştur. Peki, bu yanındaki yüzde simgesi ve rakam neyi ifade ediyor?
Hava tahmincileri raporlarını hazırlarken ihtimalleri göz önünde bulundurarak bilgi verirler. Buna göre halk arasında bilinenin aksine bahsettiğimiz yüzde simgesi ve yanındaki rakam yağış oranını değil, yağış olma olasılığını anlatıyor.
Geçtiğimiz yıllarda yapılan bir araştırma ilginç bir veriyi ortaya çıkardı.
The Washington Post, okuyucularının hava durumu bilgisi hakkında bir kamuoyu yoklaması yapmıştı. Hava durumu tahminleri üzerinden okuma yapan vatandaşlar yüzde 60 ihtimalle yağmur yağacak ibaresini, bölgenin yüzde 60’ında yağmur yağacak olarak, özetledi. Oysa bu kocaman bir yanlıştı.
Hava durumundaki yüzde 60 yağış simgesi aslında yüzde 60 ihtimalle yağış olacağını ifade etmektedir.
Dünyanın her yerinde meteorologlar bir bölgede yağış olma olasılığını ve yağışın miktarını gözlemsel verilere, iklime, istatistiklere ve geçmiş deneyimlere dayanarak tahmin eder. Buna göre eğer hava durumu bilgisinde yüzde 60 yağış ibaresi varsa bu yüzde 60 yağmur ihtimalidir. Yani bu hava durumu düzeninde 100 üzerinden 60 kez, belirli bir konumda en az 0,06 miktarında yağış görülebilir, demektir.
Örnekteki hava durumuna bir bakalım...
Bu hava durumu bilgisinde, 'Yağış: yüzde 2, Nem: yüzde 65, Rüzgar: 0 km/s' olarak yazılmış. Buna göre, yüzde 2 ihtimalle bugün yağmur yağacak, diyebiliriz. Ancak 'Şehrin yüzde 2'lik bir bölgesine yağmur yağacak' veya 'Yağış oranı yüzde 2 olacak' gibi bir anlam çıkaramayız.
Tanıma göre yağmur tahmini miktarında yüzde 10 veya yüzde 90 olasılık arasında bir fark yoktur. İki durumda da yağmur beklentisi vardır.
Ancak niceliksel olarak iki olasılık arasında fark olduğu söylenemez. Eğer hava durumu bilgisinde yağış ve nem olasılığı ayrıca belirtilmediyse bu yüzde ibaresinin nem oranını verdiğini de unutmamak gerekir.