Az uykunun etkilerini artık hepimiz biliyoruz ama ya 8 saatten fazla uykunun tehlikeli, hem de çok tehlikeli olabileceğini biliyor muyuz?
Uykunun sağlığımız için etkilerinin farkındayız, bunun için özel araştırmalara gerek yok.
Birden fazla gün verimsiz uykuya maruz kaldıktan sonra 'deneyimleyerek' öğreniyoruz zaten. Bazen birkaç günlük uykusuzluğa dayanabiliyor olsak bile uzun vadede hiçbirimiz için bu durum mantıklı değil.
Sadece basit bir yorgunluk ve dikkat eksikliğinden de bahsetmiyoruz, işler biraz ciddi...
Yani beslenme kadar mühim ve hayati, bunun yanında uykunun hayatımıza olan etkisi öyle 'çok uyuyarak' da çözülecek cinsten değil. Ayrıca sizin için yeterli olan uyku bünyeniz için fazla olabilir ve bunun farkında olmak da size bağlı.
Ertelenen alarmlar, ertelenen alarmlar... Bu ertelemelerin ardında bir kalp rahatsızlığı yatıyor olmasın?
Umuyoruz ki olmasın ama bu ihtimal var.
Öyle ki bu ihtimal ölüm riskinizi de artırıyor bile olabilir ve hatta derinlerde yatan ufak bir sağlık sorununun daha fazla uykuyla tetiklenerek gün geçtikçe hayati seviyelere ulaşmasına bile yol açabilir.
İki ayrı araştırma grubu bu hipotezi hayli ciddiye aldı ve araştırmaya başladılar. Tam 3 milyon kişi üzerinde.
Araştırmanın ilk sonucu ideal uyku saatinin 7 ila 8 saat olduğu yönünde. Yani herhangi bir sağlık riskiniz olsa dahi bunu kabul edilebilir seviyelere çekebilmek için vücudunuza izin vermeniz ve onu dinlemeniz gerekiyor.
Bu sürelerin ara sıra aşılması yahut altında kalınması da ciddi bir problem arz etmiyor. Sınav dönemleri, proje yetiştirme süreçleri derken ara sıra bu tip maratonlar uykusuz bırakabiliyor. Aynı şekilde olağanın dışında yoğun bir günün ardından uyanmak hayli zor olabiliyor. Bunlarda bir sorun yok.
Asıl problem alışkanlık haline gelen uzun süreli uykularda gizli.
8 saat ve üzeri uyku sürelerinin yaşandığı durumlarda araştırmacı ekip hemen harekete geçmiş ve kalp-damar hastalıkları, uyku apnesi risklerini araştırmaya koyulmuşlar. Uyku apnesi, yani uyku esnasında sürekli nefesin kesilmesi kalp-damar hastalıkları kadar büyük problem teşkil etmiyor zira çözümü diğerlerine nazaran daha kolay ve daha az hayatı risklere yol açıyor.
Her iki durumda da araştırmacıların dikkatini çeken şey uykunun 'vücudu yenileyen' o mucizevi görevini yerine getirememesi.
Eğer uyku ortalama 10 saat civarındaysa kişilerin erken ölüm riski, 7 saat uyuyanlara nazaran ortalama yüzde 30 artıyor.
Ayrıca 10 saat uykunun diğer etkileri de var. Örneğin bu kişi kalp krizine yüzde 56 oranında ve yüzde 49 oranında kalp-damar rahatsızlığına yakalanma riskiyle de karşı karşıya.
Hiç de azımsanacak oranlar değil, ne dersiniz?
Her şey sadece süreyle de bitmiyor, uyku kalitesi düşük kişilerin koroner kalp rahatsızlığıyla karşılaşma ihtimali de yüzde 44 oranında artabiliyor.
Bu veriler gözünüzü korkutmasın, 8 saatten fazla uyuyorsanız ve bunu kısa vadede çözmede başarılı olamadıysanız bile araştırmanın yapıldığı 3 milyon kişinin istisnası siz olabilirsiniz. Ayrıca araştırmanın laboratuvar ortamında yapılmadığı ve beyan usulüyle gerçekleştiği düşünülecek olursa çözüm üretmek için uzun bir zamanınız olabilir.
Kalp ve damar rahatsızlıklarını etkileyen onlarca etken olduğunu düşünecek olursak birini ortadan kaldırmaktan zarar gelmez.
Yaşa ve diğer özelliklerimize göre ufak oynamalar olmakla beraber 7 ile 8 saat arası uykuyla yetinmek, bu araştırma sonuçlarını duyduktan sonra bizim için daha da önemli hale gelecek ve ayrıca ucunda belki ölüm bile olabilir.
"Uyku herkesi etkiler ve iyi bir uykunun süresi ve kalitesi hayli komplekstir."
Araştırma grubunun başında yer alan Doktor Chun Shing Kwok böyle söylüyor, ona ve 3 milyon katılımcıya güvenelim, yarın sabah o alarmı ertelemeyelim. Ne dersiniz?
Kaynak 1, 2