Klima ve vantilatör kavurucu yaz sıcaklarında en yakın arkadaşımız olsa da bu sıcak hava dalgası yeni bir şey değil ve yüzyıllar öncesinde de vardı. Peki, o zamanlarda yaşayan insanlar bu sıcaklarla nasıl baş ediyordu?
Yaz mevsimini çok sevsek de havaların nefes alamayacak kadar sıcak olması bizi çoğu zaman mutsuzluğa itiyor ve bir damlacık esintiye muhtaç kalıyoruz.
Klima ve vantilatör gibi cihazlarla en azından kapalı alanlarda bunalmış ruh halimizi biraz olsun rahatlatabilsek de çok eski zamanlarda insanların neler yaparak bir nebze serinleyebildiğini bilmiyoruz.
Eğer merak ediyorsanız, işte klima ve vantilatörün icadından önce insanların muhteşem serinleme yöntemleri!
1. Yüzyılın icadı: yelpazeli koltuklar.
Philadelphia merkezli müzik aleti yapımcısı John Cram, 1780'lerde akıllı bir soğutma cihazı icat etti ve bu süreçte bazı ünlü müşteriler kazandı. George Washington ve Benjamin Franklin gibi ünlü müşteriler kazanan Cram'ın bu icat dikiş makinası mantığı ile çalışıyordu. İnsanlar başlarının üzerinde hareket eden fanı çalıştırmak için ayaklarını kullanıyorlardı.
2. Bebekler için uyku sundurması.
20. yüzyılın başında popüler olan bu perdeli sundurmalar, hem sıcakta uyumak için serin bir yer hem de sayısız sağlık yarar sağladığı düşünülen temiz havaya erişim sağlıyordu. Tabii güvenliği ne derece o tartışılır.
3. Sıcaklara mükemmel çözüm: tente!
Klimanın icadından önce yapılan ünlü binaların fotoğraflarına baktığınızda fark ettiğiniz ilk şey, hemen hemen her pencereye tente taktıklarıdır. Tente güneş ısısını üzerinde tutarak ev içi için gölge sağlıyordu. Tenteler, 19. yüzyılın ikinci yarısında, yeni renkler ve desenlerle piyasaya sürüldü ve bir evin en önemli dekoratif özelliği haline geldi.
4. Dogtrot evleri.
19. yüzyılda popüler olan Dogtrot kütük kulübelerinin soğutma sistemleri ile biliniyor. Mutfak gibi sıcaklık yayan alanlardan muaf tutulan ev, yaz sıcaklarında uyumak için birebir.
5. Vantilatörlerin kökeni punkalar.
Elle çalıştırılan tavan vantilatörlerinin kökenleri ona bu cihaz, sömürge Hindistan'da icat ediliyor. Bu cihazın çalışabilmesi için her yıl binlerce mevsimlik yoksul işçi, ülkenin seçkinleri için bir odada toplanıyor ve cihazı çalıştıran kabloyu bir ileri bir geri götürerek çalıştırıyor. Bazı işçiler sözleşmeli çalışsa da kimisi zorla bu iş için tutuluyordu.
6. Ayran içmek.
Hindistan, kavurucu sıcakta serinlemek için dünyaya yeni bir fikir verdi: ayran içmek. Bugün bile, Güneydoğu Asya'da ve dünyadaki birçok diasporik toplulukta chaas adı verilen ve içinde birçok baharatın yer aldığı ayran çeşidi tüketilmektedir .
7. Sinemalar için soğutma sistemi.
Kulağa pahalı ve görkemli gelen bu soğutma sistemi sinemalarda kullanılıyordu. 1880'lerde ve 90'larda bu cihaz, dışarıdaki havayı içeri almak için elektrikli fanlar kullanan ve onu buzla dolu yeraltı tonozlarından geçirerek New York'taki Star ve Tony tiyatrolarının zeminindeki bölmelerden dışarı atan havalandırma şemaları üzerine kuruluydu.
8. Düşünce gücüyle serinleme.
1904–1910 yılları arasında New York Sağlık Müdürü olan Thomas Darlington'ın serin kalma ve iyi bir gece uykusu alma konusunda verdiği tavsiyeler oldukça şaşırtıcıydı. Çünkü Darlington bunu yapabilmek için düşünce gücü ile serinliği hayal etmeyi önerdi ve pek çok insan bu öneriyi benimseyip uyguladı.