Neredeyse hepimiz elektrik hatlarında bulunan ve uzaktan üst üste dizilmiş porselen tabaklara benzeyen yapıları en bir kere merak etmişizdir. Gelin hep beraber evimizden, okulumuza kadar elektrik enerjisinin ulaştığı her yer için büyük önem arz eden bu disklerin sayısız kullanım amaçlarından bazılarını inceleyelim.
Elektrik hatlarında sıkça karşılaştığımız bazen porselen tabaklara bazen ise makarna tanelerine benzettiğimiz diskler içim "izolatör" ismi kullanılıyor.
Elektrik akımının hayatımız için tehlikeli yönlerini etkili yollarla önleyen bu yapılar, küçük ve basit yapılarına kıyasla sayısız önemli özelliğe sahip.
Bu özelliklerin en önemlisi ise tahmin edeceğiniz üzere elektrik akımını herhangi bir yalıtıma ihtiyaç duymadan kontrol edebilmesi.
Genellikle elektrik hatlarında üst üste dizilen izolatörler, oldukça uzun ve tehlikeli akım kablolarının herhangi bir yalıtıma ihtiyaç duymamasını sağlıyor. İzolatörlerin bulunmadığı bir elektrik hattında kablolar çeşitli yalıtım maddeleri ile kaplanmak zorunda kalıyor. Bu da sağlam direklere rağmen tam olarak gergin kalamayan kabloların daha da ağırlaşmasına sebep oluyor.
Elektrik hatlarını büyük bir yalıtım yükünden kurtaran izolatörler, aynı zamanda kablolardaki elektriğin, direk aracılığıyla toprağa inmesini engelliyor.
Bildiğiniz üzere, metal alaşımlardan ve iletken maddelerden yapılan hat direkleri de güçlü elektrik akımından etkilenebilecek ve tehlikeli elektrik enerjisini toprağa iletebilecek bir yapıya sahip. Bu durumun engellenmesindeki en büyük nedene baktığımız da karşımıza yine izolatörleri buluyoruz.
Elektrik akımının sağlıklı bir şekilde kontrol edilmesinin dışında izolatörler, makarnaya benzeyen şekli sayesinde de hayatlarımızı kurtarabiliyor.
Elektrik enerjisinin neredeyse her maddede iletilebildiğini düşünürsek, İzolatörlerin de yüzeyine toz, kir veya su gibi maddeler yapıştığında iletkenlik özelliğini kazanabileceğini söyleyebiliriz. Aslında bir makarna tanesine benzettiğimiz izolatörlerin disk şeklinde olması bu yapışmayı önlemek için oldukça güçlü bir yöntem. Ama bu yöntem her zaman tam olarak işe yaramıyor. Akım izolatörlerden dışarı sızabiliyor. Bu yüzden birden fazla disk kullanılıyor.
İzolatörlerin üste üste geçirildiğindeki boyu, kaçak akımın gideceği mesafeyi belirleyebiliyor. Böylece akım havaya ya da başka bir yere gitmek yerine izolatörde kalmaya devam ediyor ve sonunda tekrar kabloya dönüyor.
Sık sık sert hava şartlarına yakalanan elektrik hatlarında, iletkenliği kontrolsüz bir şekilde arttırabilecek su, toprak ve toz maddeleri, izolatörlerin makarna şeklindeki yapısı sayesinde zararlı etkilerini neredeyse sıfıra indiriyor.
İşte elektrik enerjisine sağlıklı bir şekilde ulaşmamızı sağlayan bu küçük makarnaların kullanım amaçlarının açıklayıcı bir anlatımı:
Peki siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım...
