İddiaya göre AKP kulislerinde “Asgari ücret net 4 bin TL’nin üzerinde olacak' değerlendirmeleri yapılıyor. Kamuoyuna açıklama yapan hükümet temsilcileri de 'çok güçlü bir asgari ücretin açıklanacağı' mesajını veriyor.
Son günlerde Türkiye'nin ana gündemini artan fiyatlar ve hayat pahalılığı oluşturuyor. Bu durum milyonlarca asgari ücretlinin zamdaki beklentisinin artmasına yol açıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre Türkiye'de 6 milyondan fazla asgari ücretli çalışan bulunuyor. 2020 yılı verilerine göre bu sayı 6 milyon 390 bin 19.
Dolar karşısında yarı yarıya eridi
2021 başında 383 dolara denk gelen asgari ücret, yükselen kur nedeniyle yıl sonunda 200 dolara kadar gerilemiş durumda. Bu yılın başındaki 383 dolarlık düzeye çıkarılmak istenirse asgari ücretin 5 bin 248 TL olması gerekiyor.
Tepki çeken TÜİK enflasyonu
Öte yandan Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı son enflasyon rakamları da gerçekçi bulunmadı. TÜİK, kasım ayı enflasyonunu aylık yüzde 3.51, yıllık yüzde 21,31 olarak açıklamıştı.
"Cumhurbaşkanımız kararlı"
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geçen çarşamba günü partisinin TBMM grup toplantısının ardından gazetecilerin yeni asgari ücrete ilişkin sorusu üzerine “Bugüne kadar olmuşun çok çok fevkinde bir artış olacak” ifadelerini kullanmıştı.
Cumhuriyet'ten Selda Güneysu'nun iddiasına göre daha önce AKP kulislerinde 'asgari ücretin 3 bin 500- 3 bin 700 TL civarında olacağı' konuşulurken, Erdoğan’ın bu sözleri üzerine “Asgari ücret net 4 bin TL’nin üzerinde olacak. Cumhurbaşkanımız artan döviz kurları karşısında çalışanı ezdirmeyecek. Kesin kararlı” yorumları yapılmaya başlandı.
Ancak bugün uygulanan asgari ücret brüt 3 bin 577, net 2 bin 826 TL. İşverene maliyeti ise 4 bin 203 TL.
Bu rakamın 4 bin TL’nin üzerine nasıl çıkarılacağı da AKP kulislerinde tartışılıyor.
Hükümet cephesinden gelen son açıklamalar neler?
Asgari ücrete ilişkin AKP temsilcilerinden çeşitli açıklamalar gelmeye devam ediyor.
AKP Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Özhaseki, dün Kayseri'de yaptığı konuşmada 'Ufak tefek ekonomik sıkıntılar varsa, yakında asgari ücretlinin de emeklinin de dar gelirlinin de ücretlerinin nasıl arttığını, nasıl rahatladığını herkes görecek, hiç merak etmeyin' dedi.
"Herkesi tatmin edecek"
Dün Sakarya'da konuşan AKP Genel Başkanvekili Numan Kurtulmuş da, yılbaşından itibaren herkesi tatmin edecek 'çok güçlü bir asgari ücretin açıklanacağını' söyledi.
Asgari ücret nasıl belirleniyor?
Yasa gereği bir işçiye ödenecek en düşük ücretin belirlenmesi için her yılın son ayında işçi, işveren ve hükümetten beşer temsilci olmak üzere 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Tespit Komisyonu dört kez toplanıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndaki ilk toplantının ardından komisyon, işçi, işveren ev sahipliğindeki toplantıların ardından son toplantısını tekrar bakanlıkta yapıyor.
İşçi tarafını Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), işveren tarafını ise Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) temsil ediyor.
Asgari ücret ne zaman açıklanacak?
Asgari ücret için ikinci toplantı 7 Aralık'ta Türk-İş'te, üçüncü toplantı ise 9 Aralık'ta TİSK'te olacak.
Bakanlığın belirlediği üyelerden birinin başkanlık ettiği komisyon, en az 10 üyenin katılımıyla toplanıp oy çokluğuyla karar verecek.
Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğu tarafın çoğunluğu sağladığı kabul edilecek.
Yeni asgari ücretin en geç 13-17 Aralık haftasında duyurulması bekleniyor.
2022 için ücret beklentisi ne?
İlk toplantı sonrasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, işçi tarafının 3750-4000 lira arasında, işveren tarafının ise 3500-3750 lira arasında asgari ücret istediğini belirtti.
Bilgin’in açıklaması, bakanlığın 2 bin 500 işçiyle yaptığı ankete dayanıyor. “Yeni dönem asgari ücretin ne olması gerektiğini düşünüyorsunuz?” sorusuna çalışanların yüzde 37,3’ü “3 bin 751- 4 bin TL” yanıtını verdi. Ankete katılan 604 işvereninse yüzde 33,9’u asgari ücretin “3 bin 501-3 bin 750 TL” olmasını bekliyor.
Türkiye’nin en büyük işçi örgütlerinden olan Türk-İş, Hak-İş ve DİSK ise Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nun ilk toplantısından bir gün önce ortak bir deklarasyon yayınladı.
Açıklamada, “Asgari ücret net olarak açıklanmalıdır. Bu ücretten yapılacak vergi, sosyal güvenlik vb. kesintiler net tutarın üzerine ilave edilmeli ve yıl boyunca asgari ücret açıklanan bu net ücretin altına düşmemelidir. Asgari Geçim İndirimi işçinin medeni durumuna göre ayrıca ilave edilmelidir. Tüm ücretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Gelir vergisi tarifesi en az yeniden değerleme oranında arttırılmalıdır. Ayrıca ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran da yüzde 10 olmalıdır. Asgari ücret, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal bir ücret olarak kabul edilmeli ve bu özelliği temel alınarak belirlenmelidir” denildi.
Ortak açıklama öncesinde DİSK asgari ücret için net 5 bin 200 TL çağrısı yapmıştı. Türk-İş ise henüz bir rakam telaffuz etmedi. Ancak Sözcü gazetesine konuşan Türk-İş Başkanı Ergün Atalay, TÜİK’in açıkladığı ve yüzde 36,2 olan Yeniden Değerleme Oranı’nın (YDO) üzerinde bir zam beklediklerini söyledi.
TÜİK’in Vergi Usul Kanunu’na göre her yıl Ekim ayında 12 aylık ortalama üretici fiyat artışına göre belirlediği bu oran çeşitli vergilere, trafik cezalarına, pasaport, ehliyet harçlarına yapılacak zamda referans olarak kullanılıyor.
Cumhuriyet ve VOA