Son günlerde ülkemizde yaşadığımız korkunç depremler, Türkiye'nin bir deprem ülkesi olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Bu depremlerden sonra birçok ev ve iş yerlerimizin depreme uygun inşa edilmediğini gördük. Halbuki deprem yönetmeliklerine uygun binalar inşa edildiği takdirde depremi en az can ve mal kaybıyla atlatmak mümkün. Depreme uygun binalar inşa etmek için hem kaliteli ve yeterli malzeme kullanılması hem de yapının sağlam bir temel üzerine inşa edilmesi gerekiyor. Bu noktada bina temelinde öne çıkan bazı teknikler oluyor. Bunlardan bir tanesi de 'radye temel' adı verilen teknik. Peki radye temel nedir, avantajları ve dezavantajları nelerdir? Radye temel depreme dayanıklı mıdır?
Radye Temel Nedir?
Radye temel bir yapıda atılabilecek temel çeşitlerinden bir tanesidir. Radye temel, bir yapının oturtulacağı zemine boydan boya betonarme temellerin atılması anlamına gelir. Radye temel aynı zamanda radye jeneral temel olarak da bilinir. Radye temel sayesinde binanın oluşturduğu yük, zemine düzgün ve eşit bir şekile dağılır. Radye temel tekniği ilk dönemlerde emniyet gerilmesinin düşük olduğu zeminlerde kullanılmaktaydı. Günümüzde ise birçok farklı zeminde radye temel görmemiz mümkün.
Radye Temel Nasıl İnşa Edilir?
Radye temelin asıl mantığı binanın yükünün eşit bir şekilde dağıtılmasıdır. Bu amaçla ilk olarak kazı işlemi yapılır. Daha sonra üzerine grobeton dökülür. Grobetonun kalınlığı değişiklik gösterebilir. Betonun üzerine temel kalıbı çakılır ve kalın demirler bağlantılı olacak şekilde beton üzerine yerleştirilir. Radye temelin bir diğer özelliği de yer altı sularından etkilenmemesidir. Bunu sağlamak için de izolasyon işlemi uygulanır. Daha sonra yeniden daha kalın bir beton dökme işlemi uygulanır. Bu aşamalar sonucunda radye temel tamamlanır. Temel atılma sırasında betonun iyice sıkıştığından emin olunmalıdır.
Radye Temel Depreme Dayanıklı mıdır?
Radye temelin amacı binadan gelen toplam yükün tüm zemine eşit bir şekilde iletilmesidir. Bunun için geniş bir temel atılır. Bu temelin toprakla teması diğer temel türlerinden çok daha fazladır. Bu sebeple yük daha geniş bir alana yayılmış olur ve toprak üzerindeki gerilme de azalır.
Radye temel depreme karşı en dayanıklı temellerden bir tanesi olarak kabul edilmektedir. Radye temel, deprem anında yapıyla birlikte hareket eder ve yapıda hasar oluşmasını büyük anlamda engeller.
Radye Temel Avantajları Nelerdir?
Radye temel özellikle deprem anında birçok avantaj sağlar. Bunlar şu şekilde sıralanabilir:
Yapı yükünün çok olduğu zamanlarda zeminin dayanma kapasitesini artırır.
Yapı yükünün zemine düzgün yayılmasını sağlar.
Radye temel depremde oldukça güvenilir bir temeldir.
Temel zeminin büyük ve kendi içerisinde farklılık gösterdiği alanlarda bu farkı ortadan kaldırır.
Bir deprem anında binayla birlikte hareket edeceği için binanın en az hasarı almasını sağlar.