Gerdek gecesine dair birçok ritüel vardır. Bunların bazıları İslam öğretisini desteklerken bazıları sadece geçmişten günümüze aktarılan gelenekleri kapsar. Özellikle 'çarşaf izleme' geleneği İslam ile ilişkilendirilse de öyle olmadığı söylenir.
Gerdek gecesinde en önemli nokta mahremiyettir.
Anadolu'da gerdek gecesi kapıda beklemek için görevlendirilen, genellikle 'yenge' olarak adlandırılan kadınlar bulunur. Ancak İslam'da bu durum hoş karşılanmaz. İslam öğretisinde çiftin yalnız olması önemlidir.
Bu gece için çiftin iki rekat namaz kılması öğütlenir.
Bugünleri görebilmiş olmanın şükran duyguları namaz ile gösterilir. Kılınan namazın ardından çift birlikte dua eder.
Gerdek gecesi damadın gelinin ayaklarını yıkamasıyla ilgili bir hadis olduğu söylenir.
Bu hadis şöyledir:
'Ya Ali! Gelini evine götürdüğün zaman, çorabını ayağından çıkar. Ayaklarını yıka. O suyu evin bütün köşelerine saç. Böyle yapınca Allah, senin evinden yetmiş türlü fakirliği dışarı çıkarır. Yetmiş türlü bereketi evine dahil eder. Yetmiş rahmeti sana nazil kılar. O gelin ile ve onun bereketi evin köşelerine erişir. O gelin, delilikten ve diğer hastalıklardan emin olur.'
Ancak bazı hocalar bunun bir hadis değil, uydurma olduğunu dile getirir.
Bir diğer yanlış bilgi ise "kanlı çarşaf" ile ilgili bilinenlerdir.
Gerdek gecesinde çiftin odasının önünde bekleyen yengelerin ve o kanlı çarşafı alarak kapı kapı gezme adetlerinin İslam ile hiçbir alakası olmadığı hatta bunun yanlış olduğu ifade edilir.
Cinsel ilişki öncesinde iletişim kurmak, cinsellik üzerine konuşmak önemlidir.
Gerdek gecesi, çiftin ilk cinsel deneyimi olacağı kabul edilir. Bu sebeple iki tarafın da heyecanlı ve gergin olmasının kaçınılmaz olacağı düşünüldüğü için birbirlerini rahatlatmaları, iletişim kurmaları önemlidir.
Çiftin cinsel ilişkiye besmele ile başlaması öğütlenir.
Ayrıca cinsel ilişki sırasında ayakların kıbleye dönük olmaması gerekiyor.
Diğer yandan çift cinsel ilişki sırasında tamamen çıplak olmamalı.
Cinsel ilişki sırasında konuşmak ve gülmekten de kaçınılması gerektiği söyleniyor.
Regl dönemi gerdek gecesine denk geldiyse ertelenmesi gerekir.
İslam'da regl döneminde cinsel ilişkiye girmek haramdır. Eğer gerdek gecenizde regl olduysanız ertelemeniz gerekir.
Ayrıca kadının hazır olmadığını söylediği durumlarda da gerdek gecesinin ertelenmesi gerektiği ifade edilir.