Her insan hayatı boyunca bir şekilde başarısız olmaktan korkabilir. Ancak bu korku kimi zaman hayatımızı olumsuz yönde etkilemeye başlayabilir ya da takıntı haline dönüşebilir. Bu korku tüm eylemlerimizi ve yaşantımızı kontrol etmeye başladığında atychiphobia ismi verilen fobiye dönüşmüş olabilir. Başarısızlık korkusunun ne olduğunu birlikte inceleyelim istedik ve sizler için derledik. Keyifli okumalar!
Başarılı Olma Arzusu vs. Başarısız Olma Korkusu
Şüphesiz ki her birimiz yaşadığımız her deneyimde başarılı olma arzusunu içimizde hissederiz. Örneğin ilişkiye başlayan insanlar o ilişkiyi bitirmek üzere başlamazlar ya da yeni bir işe girişirken o işte başarısız olmayı hedeflemeyiz. İşlerimiz, hobilerimiz, ilişkilerimiz, deneyimlerimiz ve kararlarımız dahil olmak üzere yaptığımız birçok şeyi temelde başarılı olmak arzusu ile yaparız.
Başarılı olma arzusu büyük bir motivasyon kaynağıdır. Ancak kimi zamanlarda başarısız olma korkusu da insanları motive edici bir etken olabilir. Başarısız olmaktan korkmak, insanları başarılı olmaya yönlendirebilir. Yani başarısız olmaktan korkmak, insanlar için başarıya doğru itici bir güç olabilir.
Genel itibariyle korku duymak, yaşamda bizi koruyan ve oldukça eskiye dayanan bir hayatta kalma becerisidir. Korku duygusu, korktuğumuz şeyden kaçınmamızı da sağlar.
Dolayısıyla bir şeylere karşı başarısız olma duygusunu içimizde barındırmak negatif bir anlam taşımaz ve kimi zaman pozitif anlamları da barındırabilir. Ancak bu korku çok yüksek boyutlara ulaştıysa ve yaşamsal faaliyetlerimizi olumsuz anlamda etkilemeye başladıysa işte o zaman bir problem haline gelir.
Atychiphobia nedir?
Atychiphobia, başarısızlık fobisi anlamına gelir. Bu fobi, insanların yaşantıları boyunca deneyimlediği her olayda aşırı miktarda korku ve kaygı duymalarını ifade eder. Bu fobiye sahip olan kişiler başarısız olma ihtimallerinden öyle çok korkarlar ki bu korku onları her deneyimden uzak tutar. Ya da tam ters şekilde etki eder ve başarılı olmak için her şeyi ortaya koymaya çalışırlar.
Her iki seçenekte başarısızlık korkusuna sahip olan kişilerin yaşamlarını fazlası ile zorlaştırabilir. Bu nedenle bu fobiye sahip olunduğunun farkına varmak oldukça önemlidir.
Atychiphobia sebepleri nelerdir?
Bu fobiye sahip olan insanların başarısızlık ile kurduğu ilişkileri doğru şekilde anlamlandırmak oldukça büyük bir öneme sahiptir. Bu fobinin sebebi, kişilerin çocukluk ve gençlik dönemlerinde sürekli olarak başarılı olmaya zorlanmaları olabilir. Bu zorlanma kişilerde başarısız olma hakkım yok, başarısız olursam herkese rezil olurum ya da başarısız olursam kimse beni sevmez gibi inançlara neden olabilir.
Yani kısacası mükemmeliyetçi ve baskıcı anne babalar ile büyümek, çok kardeşli ailelerde çocuğun kardeşleri ile kıyaslanması ya da çocukların çevrelerindeki akranları ile sürekli olarak kıyaslanmaya maruz kalması da bu fobinin oluşmasında etkili olur.
Atychiphobia’yı Aşmak
Başarısız olmak sizin için de bir fobi boyutuna ulaşmış ise bunun farkına varmak başarısızlık fobisini aşmak için ilk adım olacaktır. Çünkü bu fobinin farkına varmak bu durumu değiştirmek ve anlamak için oldukça faydalı olur.
Başarısızlık fobisini aşabilmek için öncelikle başarı ve başarısızlık ile ilgili kurduğunuz ilişkiler üzerine düşünmeniz iyi bir başlangıç olacaktır.
Başarılarımı öz değerim ile ne kadar ilişkili olarak görüyorum? Başarısız olursam ne olur? Kendimi başarılarım ile mi var ediyorum?
Bu soruları kendinize sormak ve yanıtlamak, kendinizi anlamlandırmak konusunda size yardımcı olur. Kendinizi anlamaya başladıktan sonra bu inançlar ile yüzleşmeniz gerekir. Bu yüzleşme esnasında başarı ve başarısızlık kavramlarını kendinize göre yeniden tanımlayarak sahip olduğunuz fobiyi aşmakta bir adım daha ileri gidersiniz.
Başarısız olmaktan korktuğunuz için uzak durmayı tercih ettiğiniz deneyimleri yaşamak da bu yolda size büyük faydalar sağlar.
Bu adımda normalde sizin için başarısızlık olan olayları başarı olarak saymaya başlayabilir ve yaşantınız için verdiğiniz küçük emek adımlarının farkına varabilirsiniz. Gerçekleştirdiğiniz küçük başarılara odaklandığınız ve kendinizi bu başarılar için tebrik etmeye başladığınızda korkularınızın da üzerine gittiğinizi fark edersiniz. Korkularınızın üzerine küçük adımlar ile ilerlediğiniz zaman hissettiğiniz o korku duygusu zaman içerisinde azalır ve size fayda sağlamaya başlayabilir.
Yine de tüm bunlara rağmen hissettiğiniz korku duygusu hayatınızı olumsuz yönde etkiliyor ve birçok deneyimden uzak durmanızı sağlıyorsa bir terapistten yardım istemek en doğru karar olacaktır.