'İntihar oranları çok yüksekmiş, herkes mutsuzmuş...' diye kendimizi avutsak da Norveç bizim ve birçok ülkenin henüz dert etmeye başlamadığı mevzularda bile atılıma başlamış, nesillerini böyle yetiştirmeyi de sürdürüyor. Araştırdıkça insan gerçekten hayret ediyor...
Norveç özellikle çocukların eğitimi için yüksek oranda efor harcıyor. Sadece eğitim de değil, sosyal gelişimleri de bu endişelerin kapsamında.
Güvenliğe dair problemleri çok uzun zaman önce rafa kaldıran, çevresiyle barışmış diğer ülkeler gibi Norveç de eğitimi olabilecek en iyi seviyeye çekmek için çabalayan ülkelerden. Bunları yaparken de yap-boz parçaları misali farklı örnekleri alıp eğitim sistemlerine eklemlemiyor, coğrafyalarına, kültürüne ve ekonomik şartlarına göre değişimleri inşa ediyorlar.
Bu yaklaşım onları eğitimde diğer ülkelere nazaran farklı bir yere koyan önemli sebeplerin başında.
Belki de bu hedefler doğrultusunda Norveç'in okuma oranı 100%, kim bilir?
Türkiye de okuma yazma oranında gerilerde değil, 95% seviyesinde konumumuzu almışız fakat daha iyisine ulaşmanın formülünü bilmekten zarar gelmez.
Norveç sınırlarında devletin çocuğa bakışı çok farklı uygulamaları beraberinde getirmiş, bazen aileler bile şaşırmış.
Fiziksel olmasa dahi aile içerisinde çocuğa herhangi bir şiddet uygulandığı tespit edildiğinde devlet tarafından çocuklar aileden alınıp koruyucu bir aileye verilebilir.
Bu nadir yaşanan bir olay olsa da son yıllarda maddi ölçütlere uyulmadığı düşünülerek bazı ailelerin çocukları devlet tarafından daha iyi göz kulak olunması için koruyucu ailelere yahut merkezlere transfer edildi, ediliyor. Bazen halkın tepkileriyle karşılaşılsa da uygulamanın amacına bakınca şaşırmamak elde değil.
Tartışmalı konular bir yana, çocuklar neredeyse iki yaşında devlet kontrolünde yuvalarda eğlenerek öğrenmeye başlar.
Yuvalar kuruldukları alan itibarıyla doğal alanlara, mümkünse denize yakın inşa edilir ki faaliyetler tam hız devam etsin! Zorlu koşullara uyum sağlamak onların kanında var fakat bu zorluklar sadece doğayla sınırlı tutuluyor, o da çocukları hayli eğitiyor.
Hepimizin bildiği gibi, Norveç eğitim sisteminde 8. sınıfa dek not, sınav ve karne kelimelerini duymak mümkün değil.
Bu uygulamanın sebebi çocuklara aşılanacak şeyin bilgiyle sınırlı kalmasını sağlamak, rekabeti sınıf ortamından uzakta tutmak. Zaten eğitimin unutulan o temel amacı da bilgiyi doyumsuzca kovalamak değil midir?
Nordik kültürü övmekten sıkıldık mı? Tabii ki hayır. Devam edelim...
Çocukların eğitimi üst düzey önem taşıyor dedik, spor da eğitimin bir parçası. Özellikle İskandinav coğrafyasının da getirileriyle kış sporlarına eğilim hayli yüksek. Fakat çocuklar spor konusunda eğitilirken sporun tabiatına aykırı olsa dahi 'skor' kavramından bihaber yetiştiriliyorlar.
Kazanmayı hedef tahtasından ayırdığınızda çocuklar için bir sporun motivasyonu 'arkadaşlarla iyi vakit geçirmek' şeklinde güncelleniyor.
Bu yaklaşım aslında çocukların sporlara küçük yaşta tutkuyla bağlanmasını sağlıyor. İleriki dönemde herhangi bir spor dalında, özellikle profesyonel arenada varlık gösterirken ortaya çıkacak rekabette bu bağlılıklarının meyvesini alıyorlar.
"Çocukken eğlendik, şimdi amansızca kazanma zamanı." Norveçli sporcular, Kış Olimpiyatları 2018
Mücadeleyi birinci, ikinci yahut üçüncü sırayı paylaşmak için değil, rekabetin tadına varmak için yaşatan bu gelenek ve ve sporlara olan bu bağlılık Norveç'in PyeongChang Kış Olimpiyatları'nda en fazla madalya kazanan takım olmalarında büyük pay sahibi. En azından oyuncular yaptıkları açıklamalarda bunu sıkça vurguluyor.
Görüyoruz ki eğitimde atılan her ilmik aslında sadece eğitimi değil, bütünüyle geleceği şekillendiriyor.
Yıllardır başarılarıyla bizleri gururlandıran sporcularımızın sayılarının artması belki de sadece spora odaklanmaktan değil, iyi bir eğitim almaktan, rekabetin mutluluğunu yaşayabilmekten geçiyordur. Ne dersiniz?