Yıllık enflasyon artışı yüzde 25 ile son 15 yılın rekorunu kırdı. Ürünlerdeki artışlara bakıldığında zamlar çarpıcı boyutta. TÜİK verilerine göre, zam şampiyonluğunda birincilik yüzde 192 fiyat artışı ile uçak biletinde. Onu yüzde 120.3 artışla karpuz, yüzde 117 ile kombi ve yüzde 109 ile domates takip ediyor.
TÜİK’in enflasyon sepetinde 407 ürünün fiyatlarını takip ediyor. Ve bu ürünleri 12 harcama grubuna ayırıyor. Harcama gruplarının da hepsinin enflasyon üzerindeki etkisi farklı. En yüksek etkiyi gıda yapıyor. 1 yıllık fiyat değişimlerine harcama gruplarına göre bakıldığında gıdanın birincisi genelde ikinci sırada yer alan karpuz. Geçen yıl eylülde kilosu 0.9 liraymış, bu yıl 2.05 lira. İkincilik domateste geçen yıl 2 lira bu yıl 4.18 lira.
Hürriyet'ten Şebnem Turhan'ın haberine göre, zamda, salatalık yüzde 81.7 ile, salça yüzde 70.2 ile öne çıkıyor. Fiyat farkı soğanda yüzde 70, patateste yüzde 60.7 olmuş. Biber yüzde 52 yumurta yüzde 54, margarin yüzde 41 zamlı. Peynirler yüzde 32-29 daha yüksek fiyatlı. Sütteki artış yüzde 31.4. Su yüzde 22 daha yüksek, tavuk eti yüzde 24. Dana etinde fiyat farkı ise sadece yüzde 4.8. Ekmekte yüzde 18.2 zam var. Gıda grubunda bu ürünlerdeki artış yüzde 24.52’lik yıllık enflasyonu 6.25 puan etkiledi.
Alkole bir yılda çifte zam geldi
İkinci grup içki ve sigara. İçki vergilerinde iki kere değişiklik yapıldı. Böylece rakı yüzde 29.8, viski yüzde 23.7, şarap yüzde 20.2, bira yüzde 19.4 daha yüksek fiyatta. Üçüncü harcama grubu giyim ve ayakkabı. Bu grupta en yüksek zam gören ürün yüzde 53.2 ile örgü yünü. İkincilik yüzde 42.7 ile kumaşta. Sonra yüzde 38.6’lık zam oranıyla kadın iç çamaşırı geliyor. Eşofman, takım elbise, etek, kazak yüzde 33 ile 23 arası zam görmüş.
Elektrik yüzde 33 daha pahalı
Konut grubunda geçen yıla göre en fazla zam yüzde 57.7 ile PVC pencereye gelse de en fazla etkili olan elektrik ve doğalgaz zamları. Elektrik geçen yıla göre yüzde 33, doğalgaz yüzde 21 zamlı. Su faturaları ise yüzde 11.34 arttı. Kiralardaki ortalama değişim ise henüz genel yıllık enflasyonun altında yüzde 10.9 olarak belirlendi. Kömürde ise yüzde 50 zam var. Bu grup yıllık enflasyonu 3.28 puan arttırdı.
Çamaşır makinesi yüzde 68, bulaşık makinesi yüzde 50 zamlandı
Fırınlı ocak yüzde 78, çamaşır makinesi yüzde 68, tost makinesi ve porselen tabaklar yüzde 59 daha pahalı. Yatak odası takımı ise yüzde 52, bulaşık makinesi yüzde 50, elektrik süpürgesi yüzde 44, buzdolabı yüzde 41 zam görmüş. Kombi ise geçen yıldan tam yüzde 117 daha pahalı. Tek kişilik yatakta yüzde 43, yemek odası takımında yüzde 49 zam var. Çatal, kaşık, bıçak yüzde 31 zamlı.
Tatil artık çok daha masraflı: Yurt içi turlarda fiyatlar 46, yurt dışı turlarda yüzde 59 arttı
Kur atağı sonrası cep telefonları yüzde 46.7 zamlı, haberleşmede iyi haber ise telefon görüşme ücretlerinin yüzde 13 daha ucuz olması. Cep telefonu görüşme ücretlerindeki indirim ise yüzde 4. İnternette ise yüzde 20.6 zam var. Zirveye oynayan kağıt ise eğlence ve kültür grubunda, yüzde 96.7 zam görmüş. Bilgisayar yüzde 86.7 zamlanmış, yurt dışı turlar yüzde 59 daha pahalı olmuş. Yurt içi turlarda da yüzde 46.2 zam var. Televizyon yüzde 35, hac yüzde 33.4, kalem yüzde 29 fiyat artışına uğramış.
Dizel otomobiller 61, benzinliler yüzde 57 zamlı
Şampiyon grubu ulaştırma oldu. En çok artan yüzde 192 ile uçak bileti. Dizel otomobil yüzde 61.1, benzinli otomobil yüzde 57.1 zamlanmış. Benzin yüzde 31, mazot yüzde 35.9 daha pahalı. LPG’deki zam yüzde 25.9. Köprü geçişi yüzde 25, otoban yüzde 19.8, otobüs bileti yüzde 19 artmış. Kurun ve küresel enerji fiyatlarının en etkili olduğu grup bu. Bu yüzden ulaştırma grubu enflasyonu tıpkı gıda gibi 6.25 puan arttırdı. Ama gıdanın ağırlığı yüzde 23 iken ulaştırmanın yüzde 17.47. Yani bu grupta fiyatlar sert yükseldiği için gıda kadar etkili olabilmiş.