İlk başarılı denemelerden etik tartışmalara ve modern teknolojinin sunduğu olanaklara kadar, klonlamanın ilginç ve merak uyandıran hikayesini keşfetmeye hazır mısınız?
DNA'nın gizemli dünyasına bir adım atın ve bilimin sınırlarını zorlayan klonlama tarihinin heyecan verici serüvenine katılın! 👇
Klonlama tarihi, genetik biliminin önemli bir alanı olan moleküler biyoloji ve genetik mühendislik ile ilgilidir. Klonlama, genetik olarak aynı olan canlıların üretilmesine yönelik işlemleri kapsar.
1952’de Robert Briggs ve Thomas J. King, kurbağa embriyolarını klonlamak için ilk denemeleri gerçekleştirdi.
1958’de John Gurdon, nükleer transfer yöntemi kullanarak özel hücrelerin çekirdeklerini alıp erken dönem kurbağa yumurtalarına aktararak yetişkin bir hayvandan elde edilen çekirdekle başarılı bir şekilde klonlama gerçekleştirdi.
Nükleer transfer yöntemi, bir hücrenin çekirdeği ile bir başka hücrenin çekirdeği arasındaki genetik materyalin transfer edildiği bir tekniktir. Bu yöntem, somatik hücre nükleer transferi veya çekirdek transferi olarak da bilinir. Bu işlem sırasında, bir hücrenin çekirdeği alınarak kalıcı bir hücrenin çıplak sitoplazmasına yerleştirilir ve elektriksel uyarımlarla kaynaştırılır.
1970'lerde klonlama çalışmaları sırasında genetik mühendislik ve rekombinant DNA teknolojileri geliştirilmeye başlandı.
Rekombinant DNA teknolojisi, doğada kendiliğinden oluşması mümkün olmayan, çoğunlukla farklı biyolojik türlerden elde edilen DNA moleküllerinin, genetik mühendislik teknolojisiyle kesilmesine ve elde edilen farklı DNA parçalarının birleştirilmesi işlemlerini kapsayan bir teknolojidir.
1984’te Steen Willadsen, nükleer transfer yöntemi ile ilk başarılı hücre taşımasını gerçekleştirdi.
1994’te Neal First daha gelişmiş olan embriyo hücrelerinin klonlanmasını gerçekleştirildi. Bu klonlamada en az 120 hücrelik bir buzağı embriyosu kullanıldı.
1996’da Ian Wilmut ve ekibi, Dolly adlı klonlanmış koyunu başarıyla üretti. Dolly, somatik hücre nükleer transfer yöntemi ile üretilen ilk memelidir.
1998’de G. Richard Seed, amacının insan klonlamak olduğu bir deneye başladığını belirtmişti.
Bu çalışmalar devam ederken ahlaki değerler ve insan psikolojisi de dikkate alınarak Amerika Birleşik Devletleri’nde insan klonlamak yasaklandı. Bir yıl sonra, 19 Avrupa ülkesi de bu yasağı kendi ülkelerinde uygulamaya koydu.
2003’te İtalyan bilim adamları, nükleer transfer yöntemi kullanarak ilk klonlanmış at olan Prometea'yı üretti.
2005’te Güney Kore’de Seoul Ulusal Üniversitesi tarafından ilk köpek klon Snoppy üretildi.
2007’de Türkiye’nin ilk klon koyunu Oyalı, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde dünyaya geldi.
Üniversitenin bu projesi, TÜBİTAK ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından desteklendi.
Yine 2007’de Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi, primatlar üzerinde başarılı somatik hücre nükleer transfer yöntemi ile klonlama gerçekleştirdi.
Tam on yıl sonra Çin, nükleer transfer yöntemi kullanarak dünyanın ilk klonlanmış maymunları Zhong Zhong vea Hua Hua’yı üretti.
Klonlama, tıbbi ve bilimsel araştırmaların yanı sıra hayvan yetiştiriciliği ve koruma çabalarında da önemli bir rol oynamaktadır ancak klonlamanın etik ve toplumsal boyutları hala tartışmalıdır ve sürekli düzenlemelere tabidir.
