Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın faiz hassasiyeti biliniyor. Sıklıkla dile getirdiği bu söylem, ekonomide 'faiz sebep, enflasyon sonuç' teorisi ile Türkiye'ye özel ekonomi programıyla uygulanıyor. Erdoğan, dün Kabine toplantısının ardından son dönemde gündemin ana maddesi olan enflasyon, faiz ilişkisine değindi. Faizlerin artırılmasının söz konusu olmadığını vurgulayan Erdoğan'ın söylemine karşın eski bankacı Kerim Rota, Merkez Bankası'nın bir faiz artırım hamlesinde bulunduğunu belirtti.
Öncelikle bu haberi buraya koyalım çünkü hamle burada👇
Peki Merkez Bankası, yüzde 700'lere yükselen bankaların karının önüne geçerek gelir dağılımında adalet sağlamaya çalışmıyor mu? Bakalım
Kerim Rota, eski bir banka hazine yöneticisi. Kısaca, piyasaların işleyişine hakim ve beklentileri iyi okuyor. Merkez Bankası'nın geçen yılın son günlerinde 1 gecede nasıl kar ettiğini de açıklayanlar arasındaydı.
O içerik de burada👇
Yukarıda Merkez Bankası'nın hamlesini vermiştik. Detayları merak edenler dönüp bakabilir. Ana detay şu: Bankaların enflasyona endeksli tahvil alımlarında düzenleme yapıldı.
Biz de Kerim Rota'nın Para Analiz'deki değerlendirmesinden yola çıkarak bunun faizleri nasıl yükselteceğini anlatmış bakalım.
Burada Merkez Bankası'nın aslında bu bağlamda ilk hamlesi var👇 bunun ardından dünkü hamle geldi.
Bu tabloda ne görmemiz gerekiyor?
Tablo, geçen günlerde bireysel yatırımcıları da enflasyondan korumak amaçlı çıkarılması düşünülen, özellikle iktidara yakın denilebilecek isimler tarafından beklenti oluşturulan ama sonrasında hiç ses seda çıkmadan, akıbetine dair henüz hiçbir bilginin bulunmadığı bir ürün olan enflasyona endeksli tahvil şimdilik kurumsal yatırımcılar için kullanılabiliyor. Bu ürünün de desteğiyle bankaların karlarındaki artışın yüksek olduğu biliniyor. Bu tabloda kısaca Rota, Hazine'den 348 milyara alınan tahvillerin şu dönem 1,098 trilyon TL değerinde olduğunu göstermek istiyor.
Bankaların iki yolu var.
Merkez Bankası ıskonto oranını yükselterek bankaların bu tahvilleri azaltması gereğine yol açtı. Yüzde 30 olduğunda yaklaşık 3'te biri yani. Yüzde 14 ile Merkez Bankası'ndan para alan bankaların likidite yani para ihtiyacı için başka yollar seçeceğini öngören Rota, ilk yolun mevduat toplamak, ikinci yolun da kredi vermemek olduğunu söylüyor.
Faiz artırımına gelelim👇
Mevduat toplamak için diğer bankaların üstünde bir oran verilmeli ki çekici olsun.
Kredi vermemek için de yine diğer bankaların üstünde bir oran lazım.
Meali: Mevduatta faiz artırımı çekici olur, kredide faiz artırımı itici olur.
Bankaların mevduatta ortalama yüzde 21 olan faizlerini 25 seviyesine çıkaracağını öngören Rota, krediler için ise yüzde 30 gibi bir oranın özellikle ticari tarafta enflasyonist ortamla durumu çok etkilemeyeceğini de düşünüyor.
Bakıldığında Merkez Bankası'nın bu hamleyi kredi hacmini artırmak ya da diğer enstrümanlara yöneltmek amacıyla yaptığı düşünülebilir. Yani daha az tahvil alın kalan paranız ile piyasayı fonlayın ya da böyle de bir tahvilimiz var gibi.
Piyasalarda para için kullanılan likidite kavramı belki de likit yani akışkan, bir şekilde bir yandan iterken ya da engellerken farklı şekilde akabiliyor.
