Tuvalet kelimesi oldukça yaygın kullanılsa da halk arasında tuvaleti tarif etmek için kullanılan başka kelimeler de var. Örneğin ayakyolu, 100 numara, hela, WC, kenef. Bu kelimlelerin nereden geldiğini bilmesek de günlük yaşantımızda kullanıyoruz. Peki tuvaletlere neden böyle isimler verilmiştir? Bu kelimeler ne anlama gelir?
İşte belki hiç merak etmediğiniz, belki de hep merak ettiğiniz bu soruların cevabı...
100 numara, WC, ayakyolu, hela...bu isimlerin hepsinin ayrı bir anlamı var aslında.
Tuvalet için kullanılan bu farklı ve oldukça yaratıcı isimler halk arasında sıklıkla tercih ediliyor. Hatta bazı bölgelerde daha önce hiç duymadığınız isimlerle bile karşılaşabilirsiniz. Peki bu isimler nereden geliyor? Gelin birlikte bu kelimelerin hikayesini inceleyelim.
Öncelikle tuvalete neden tuvalet demişiz ona bakalım.
Tuvalet kelimesi dilimizde Fransızca'daki toilette kelimesinden gelmiştir. Toilette kelimesi Fransızca'da da aynı anlamda kullanılmaktadır. Bu kelime hem tuvalet için hem de kadın giyim parçası için kullanılmaktadır.
Toilette kelimesinin kökeni ise toile kelimesine dayanır. Toile kelimesi bez, çul, giysi anlamına gelir.
Yani bir tür kadın elbisesine tuvalet denmesinin sebebi aslında budur!
Peki tuvaletlere neden 100 numara denir?
Tuvaletlere 100 numara denmesinin sebebi aslında yanlış çeviriden kaynaklanmıştır! Anlatılan bilgilere göre Fransa'da oteller ilk kez yapılmaya başlandığında odaların ayrı birer tuvaleti yoktu. Her katta ortak tuvaletler bulunuyordu.
Otellerde ise her odaya ayrı bir numara veriliyordu. Bu numaralar 01,02, 03 şeklinde ilerliyordu. Ancak daha sonra tuvaletlerin hiçbirine numara verilmediği fark edildi. Bunun üzerine tuvaletlere Fransızca'da 'numarasız' anlamına gelen sans numéro dendi ve tuvaletlere 00 yazıldı.
Ancak bu kelime 100 anlamına da gelmektedir.
Sans numéro kelimesi ise Türkçe'ye asıl anlamı olan 'numarasız' şeklinde değil, '100 numara' olarak çevrilir. Bu yanlış kullanım dilimize yerleşir ve yıllarca bu şekilde kullanılır.
Bu kelimeyi ilk kimin çevirdiği bilinmese de kelimenin ne anlama geldiği artık herkes tarafından biliniyor!
En sık kullanılan kısaltma olan WC nereden gelmektedir?
WC terimi ise dilimize İngilizce'den geçmiştir. Aslında bu kısaltma birçok dile İngilizce'den geçmiştir ve tüm dünyada yaygın olarak kullanılmaktadır. İlk olarak 20. yüzyılın başlarında İngiltere'de kullanılan bu kısaltma, artık evrensel bir kısaltma haline gelmiştir.
WC terimi, İngilizce'de Water-Closet kelimelerinin kısaltmasıdır. Yani WC, İngilizce'de tuvalet için kullanılan ismin kısaltmasıdır.
Ayakyolu ise tamamen halkın kullanımından doğan bir kelime.
Ayakyolu kelimesinin tam olarak nereden geldiği bilinmiyor. Ancak eski zamanlarda evlerin bahçelerinde bulunan tuvaletlerin kullanımından ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Evlerin dışında bulunan tuvaletlere gitmek için muhtemelen çok sık kullanılan bir patika vardı. Bu patikanın, zamanla da tuvaletin adı ayakyolu olarak anılmaya başladı.
Peki hela kelimesinin kökeni ne?
Hela kelimesi ise dilimize Arapça'dan gelmiştir. Hela kelimesi, Arapça χlw kökünden gelen χalā kelimesinden gelmektedir. Bu kelime ise boş olma, boşluk, boş yer gibi anlamlar taşımaktadır.
Kenef kelimesinin kökenini duyunca çok şaşıracaksınız!
Tuvalet anlamında kullanılan diğer bir kelime ise kenef. Bu kelime dilimize Arapça'dan gelmiş. Arapça knf kökünden gelen kanīf kelimesinden türetilmiş. Bu kelime ise hem korunak, sığınak hem de hela anlamına geliyor.
Şaşırtıcı kısım ise kenf ve kanf sözcüklerinin kökeni. Kanf kökü, kanadı altına alma, kucaklama, saklayarak koruma anlamlarına geliyor. Yani, kanaf, dilimizde ise kanat kelimesi de bu kelimeden türetilmiş!
Bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!