Çoğunluğumuz küçüklüğünden beri bir yerlerine top yemiş, sert bir yere çarpmış ve vücudunu morartmıştır.
Peki ya bukalemun gibi renkten renge giren morluklar nasıl oluşuyor?
Kılcal damar nedir?
Vücudumuz atardamar, toplardamar ve kılcal damarlardan oluşmaktadır. Kılcal damarlar, atardamarlar ile toplardamarları birleştirir ve çapları yaklaşık 0,007- 0,150 milimetre arasında değişmektedir. Damarları birleştirme görevi olduğu için kılcal damarların dokularla etkileşimi diğer damarlardan daha fazladır.
Morluk (çürük) nasıl oluşur?
Genellikle düşme, bir yere çarpma sonucu vücudumuzda meydana gelen çürüklerin gözle görünür olmasının nedeni, kılcal damarların yapılarında hasar meydana gelmesinden dolayı olmaktadır.
Hasar alan kılcal damarın çatlamasının ardından, damardan sızan kanın derinin altına yayılması sonucunda morluk veya çürük meydana gelir.
Morluklarımızın rengi neden değişir?
Kılcal damarlardan cilt altına sızan kanın dokular üzerine yayılarak yerleşmesi sonucunda görünür hale gelen morlukların günden güne farklı yayılım ve renkler sergilediğini görürüz.
Ancak alınan darbeye bağlı olarak morluklar farklı varyasyonlarda olsa da genel olarak iyileşirken belirli bir sırada renk değiştiğini gözlemleyebiliriz.
Hemoglobin maddesinin vücutta oluşan çürüklerle bağlantısı nedir?
Morlukların iyileşirken gösterdiği renk değişimi aslında tamamen, hem dokulara oksijen sağlaması hem de anemi gibi hastalıklarda büyük öneme sahip, bir kırmızı kan hücresi maddesi olan hemoglobin ile alakalı bir durumdur.
Hemoglobin kan damarlarından dokulara sızarken birçok biyokimyasal değişimden geçer. Bu nedenle de vücudumuzdaki çürükler farklı renklere bürünür.
Morluğun kırmızıdan mavi-mor bir renge bürünmesi
Kılcal damarlardan vücut dokularına sızan kanın ilk görüntüsü, oksijence zengin kanın daha yeni dokulara ulaştığından kırmızı-pembemsi bir renkte olmaktadır. Birkaç gün içerisinde dokulardaki kan oksijenden yoksun kalınca morluk genelde mavi, mor bir renge bürünmektedir.
Ardından dokularda kalan hemoglobinler, vücuttaki ölü hücrelerin, yabancı maddelerin ve hücresel kalıntıların yutulmasından sorumlu olan makrofaj hücreleri tarafından parçalanmaya başlar.
Morluğun yeşilimsi bir renkten sarı- kahverengi bir renge dönüşmesi
Parçalanan hemoglobin, biliverdin molekülüne dönüşerek cildimizdeki çürüğün yeşilimsi bir renge dönüşmesine neden olur. Ardından biliverdin molekülü, bilirubin molekülüne dönüşerek morluğun sarı renge sahip olmasına neden olur.
Yok olmadan önce sarı- kahverengi bir renge bürünen morluk birkaç güne o bölgeden silinir. Böylelikle rengi kırmızıdan kahverengiye doğru dönen morluklar iki- üç hafta içinde darbe alınan bölgeden silinmiş olur.
Morlukların iyileşmesini hızlandırmak için neler yapılabilir?
Oluşan çürüğün daha az acılı ve daha kolay iyileşmesi için o bölgeye buz kompresi, şok pozisyonu uygulamak, uygun sıkılıkta bandaj sarmak, damarları güçlendirici besinlerin tüketilmek, uygun ilaç kullanmak gibi yöntemler uygulayarak darbe alan bölgenin daha hızlı iyileşmesini sağlayabilirsiniz.
Morlukların diğer oluşma sebepleri nelerdir?
Uzun süre güneşin altında durmak veya güneşlenmek kılcal damarların zayıflamasına sebebiyet verir. Bu durum da ciltte morlukların oluşmasına neden olur.
Aynı şekilde vücudun kaldırabileceğinden daha ağır egzersizler yapmak, damarların incelmesine veya zarar görmesine sebep olacak ilaçlar kullanmak, veya yaşımızın ilerlemesi sonucu ile de cildimizde morluklarla karşılaşabiliriz.
Morluklar bazı hastalıkların belirtisi olabilir mi?
Vücudumuzda birdenbire ortaya çıkan morluklar bazen bize yaşıyor olduğumuz hastalıklar hakkında bir ipucu olabilir.
Örneğin lösemi, iç kanama (kafa, karın bölgesi), beynin yeterince oksijen alamaması, kalp ve damar hastalıklarından olan kalp yetmezliği, kalp kapağı hastalıkları gibi durumlar sonucunda oluşan morarmalar ciddiye alınması gereken çürüklere girmektedir.
Bazı morluk tiplerinde tıbbi bir tedavi süreci gerekebilir!
Bazı morluklar çok uzun süre iyileşmeyebilir, morluk büyümeye devam edebilir, başta veya boyunda veya kırık bir kemiğin yakın bölgesinde oluşabilir. Bazen bu gibi morluklar ciddiye alınmalı ve çıkma nedenine uygun teşhis ve tedavi edilmesi için bir sağlık kuruluşuna danışılması gerekmektedir.