Düşünürken ya da herhangi bir konu üzerine çıkarım yapılan hatalara safsata deniyor. Pek çok hatalı akıl yürütme biçimi var ve günlük hayattaki en basit konudan akademik bir tartışma alanına kadar her an, her yerde bu hatalı mantık yürütme biçimleri karşımıza çıkıyor. Biz de çoğu zaman doğruları biliyor ve savunduğumuzu düşünüyor olsak bile sonuca ulaşmak adına bilinçli ya da bilinçsiz bir şekilde hatalı anlam ilişkileri kurabiliyoruz. Peki sen bu safsatalara ne kadar hakimsin merak ediyor musun? Öğrenmek için seni hemen testimize alalım!
Haydi başlıyoruz! Biz sana tanımı ve kavramı vereceğiz sen de buna uygun doğru örneği bulmaya çalışacaksın, anlaştık mı?
1. Birçok soru sorarak gündem konusunu saptırmak ve karşı tarafı konuyla ilgili cevap veremez noktaya getirmek.
2. Bir argümanın doğruluğunun, argümanı geliştiren şahsın kişiliği ile ilgisi olduğu iddiası.
3. Karşı argümanın kolayca çürütebilmek için olabilecek en sığ şekle sokulması.
4. Bir argümanın tersi kanıtlanmadığı sürece doğru olduğu iddiası.
5. Saçma olana indirgeme olarak da bilinen bu safsata, inanılan ya da savunulan görüşün ve iddianın “absürt” bir nedene bağlanmasıdır.
6. Tartışmanın taraflarından birinin sessiz kalmasının, sessiz kalan tarafın tartışılan konuda bilgisi olmadığını, haksız olduğunu veya yanıldığını gösterdiği iddiası.
7. Argümanın sağlamlığının otoritenin özellikleri ile yakın ilişkisi olduğunu iddia eder.
8. Doğal olan şeylerin iyi/zararsız/yararlı ya da doğal olmayan şeylerin kötü/zararlı olduğuna dair çıkarımlarda bulunmaktır.
9. Zenginlerin söylediklerinin doğru ya da tam tersine yoksulların söylediklerinin yanlış olduğu iddiası.
10. Bağlantı, ilişki ya da ortak özelliklerin mutlaka neden-sonuç ilişkisi içinde olduğu iddiası.
11.
Safsata konusunda üstadsın!
Safsatalar senin işin. Hatalı mantık yürütme biçimlerine son derece hakim olduğun belli. Senin bir tartışmayı kaybetmen pek mümkün değil gibi. Ya haklı olduğun için bileğinin hakkıyla ya da safsataları kullanıp karşındakini manipüle ederek... Safsatalar konusundaki bilgin göz kamaştırıcı. Doğru akıl yürüten ve mantıklı çıkarımlarla sonuca ulaşmayı bilen birisin.
Safsatalar senin işin!
Hatalı akıl yürütme biçimlerine hakim olduğun belli. Bunları sadece biliyorsan genel kültürüne bir alkış ama argüman üretirken kullanıyorsan o zaman seninle tartışmaktan koşarak kaçmak lazım. Herhangi bir konuda çıkarım yaparken safsataları bilmek önemli ve sen bu konuda oldukça başarılısın.
Orta karar bir safsata uzmanısın!
Safsatalara hakimiyetin fena değil. Gündelik hayattaki mantık yürütme biçiminde bunları biliyor olmanın payı olsa gerek. Safsatalara dair bilgini biraz daha geliştirirsen daha rasyonel ve daha sağlıklı çıkarımla yapan birisi olabilirsin. Yine de bu sonuç oldukça iyi.
Safsatalara pek de hakim değilsin!
Hatalı akıl yürütme biçimleri konusunda pek bilgili olmadığın görülüyor. Safsatalara pek hakim değilsin. Hatalı çıkarım yapma biçimlerine dair bilginin az olması umarız bir konuda çıkarım yapar ya da birileriyle tartışırken de safsatalara pek başvurmadığın anlamına geliyordur. Safsatalar hakkındaki genel kültür bilgisinden sınıfta kaldın!