Yakın zamanda gerçekleşen Ebola ve Zika salgınları binlerce insanın hayatını kaybetmesine neden oldu. Peki bu iki salgından ders çıkardık mı? Yeni bir salgına hazır mıyız?
Son yıllarda salgın hastalıklar nedeniyle pek çok toplu ölüm vakasıyla karşılaştık.
Daha da iç karartıcı olansa, uzmanların gelecek yıllarda salgın hastalıkların sayısının artacağını öngörmesi.
Peki yeni bir salgına ne kadar hazırız? Uzmanlara göre neredeyse hiç.
BHM Journal dergisinde uluslararası toplum sağlığı uzmanları tarafından yayınlanan uyarı niteliğindeki çalışmada, salgın hastalıklara müdahale etme planı içerisindeki zayıflıkların varlığından bahsediliyor.
Raporun en kilit mesajlarından biri, salgın hastalıklar hakkında bu kadar bilgi sahibi olmamıza rağmen hazırlık konusunda bu derece vasat olmamızın kabul edilemez olduğu yönüde.
2014'te Batı Afrika'da ortaya çıkan Ebola salgınında, uluslararası sağlık uzmanları neyin yanlış gittiğini ve 11 bin insan ölmeden önce niye gerekli önlemleri hızlıca alamadığımızı inceledi. Son 30 yılda salgın hastalıkların tavan yaptığını ve bu trendin daha da korkunç bir hale gelerek devam edecceğini düşünürsek, bu bulgular hayli önemli olabilir.
Uzmanlara göre yine de insanlık olarak salgın hastalıklara müdahale konusunda bir hayli yavaşız.
2014 Ebola salgınına dair onlarca araştırma arka arkaya yayınlansa da, önlemlerin alınabilmesi için gecikmiş olmamız, uzmanlara göre yeni salgınlarda da aynı kaderi yaşayacağımızı gösteriyor.
Çalışmayı yapan ekipler, gereken şeyin yeterli politik ve finansal destek olduğunu söylüyor.
Açıklamada 'Global olarak tüm toplumlar salgın hastalıkları izleme mekanizmalarının geliştirilebilmesi adına gerekli kaynakların sağlanabilmesi için ekonomik desteği artırmalı.' ifadelerine yer veriliyor.
Peki ideal koşullarda bir salgın hastalık adım adım nasıl kontrol altına alınır?
Uzmanlara göre ilk yapılması gereken, erken teşhis. Hastalık daha patlama yaşamadan, görülme sıklığındaki ufak değişimler bile kontrol altında tutulmalı ve hemen araştırmalara başlanmalı.
Sonraki adım ise hastalığı ve virüsü tanımlamanın ardından hastaları toplumdan izole hale getirmek için karantinaya almak.
Bu noktada net protokollerin olmasının önemi vurgulanıyor, bu net protokoller tedavi çalışmasının çok hızlı bir şekilde başlamasında kilit rol oynuyor.
Uzmanlara göre bazı ülkeler şimdiden bu hazırlıkların tümüne sahip durumda.
Örneğin Avustralya'da, olası salgınlar çok erken teşhisler sayesinde daha başlamadan engellenebiliyor. Fakat gelişmemiş ülkeler büyük risk altında. Özellikle Güneydoğu Asya, Güney Asya, Batı Afrika ve Güney Amerika, yeni salgınların oluşabileceği bölgeler olarak gösteriliyor.
Özetle, insanlık olarak yeni bir salgın hastalığa ne yazık ki hazır değiliz. Umalım ki önlemler bir an önce alınabilsin...