Türkiye'nin uzun yıllardır süren cari açık sorununda finansman da devamlı surette tartışılagelmiştir. Muhasebe bir denge durumu olduğundan sayfanın iki tarafında toplamların eşitlenmesi gerekir. Cari açık diye bahsettiğimiz durum, yeri geldiğinde cari fazla da olurken, aslen 'Ödemeler Dengesi'dir.
Bakın hep bir denge söz konusu.
Bir de bu dengede, henüz yerini bulmamış ya da marketten çıkınca fişi incelerken 'ben bu parayı nereye harcadım' minvalinde düşüncelerin makro boyutunda olan 'net hata noksan' denilen bir madde vardır. Yani nereye harcadığımızı bilmediğimiz ancak hatırlayana kadar soru işareti olan, yine tam tersi nereden geldiğini hatırlamadığımız miktarları bu maddeye kaydediyoruz. Ancak son dönemde 'net hata noksan' miktarındaki fazlalıkta bir artış söz konusu olduğundan ve yerini bulması uzun sürdüğünden giderek daha da tartışılır oldu.
İYİ Parti İzmir Milletvekili Aytun Çıray, net hata noksan kalemindeki rekor miktarı ve döviz girişlerini Meclis gündemine taşıdı.
Çıray, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından yayımlanan Ağustos ayı ödemeler dengesinde cari açığın aylık 3 milyar 112 milyon dolar yıllık bazda da 40 milyar 889 milyon dolar olduğunu vurguladı.
İktisat ve muhasebe dilinde 'kaynağı belli olmayan' olarak nitelenen bu kalemdeki artış için de Çıray, “Resmi kaynaklardan gördüğümüz bu rakamlar Türkiye'nin nasıl karanlık bir ekonomi yönetimine maruz kaldığını açıkça ortaya koyuyor” derken, “Net Hata ve Noksan” kaleminin tarihi zirvesine dikkat çekti.
Çıray, konuşmasında cari açıktaki artışla “Net Hata ve Noksan” kaleminde yaklaşık 1,5 yıldır görülen düzenli artışa dikkat çekerek "rekor" seviyede olduğunu hatırlattı.
Ekonomistlerin bu konuda fikrinin bu derece yüksek miktarlarda, 'yurtdışı kaynaklı kayıt dışı bir döviz girişi' olduğunu açıklayan Çıray, hata ve eksikliklerin bu kadar yüksek seviyedeki miktarlarda olmayacağını belirtti.
Sözcü'nün aktardığına göre, cari açığın büyük bir bölümünün net hata noksandaki 'kaynağı belli olmayan döviz girişi'yle finanse edildiğinin ileri sürülmesini sorgulayan Çıray, bu kaynağın kamuoyuna açıklanması gerektiğini belirtti.
Dünya ekonomik konjonktürünün, ülkelerin borç ilişkilerinde iyi niyetten ziyade çıkar ilişkisine dayandığını belirten Çıray, sözlerini şöyle sürdürdü:
Seçimlerde kaybedeceğini ve artık ömrünü doldurduğunu anlayan siyasi iktidar, ekonomiyi toparlayabilmek adına dışarıdan aldığı ya da alacağı dövizlerin karşılığında hangi tavizleri veriyor? Ağzından beka sorunu lafını düşürmeyen Cumhur İttifakı üyeleri, asıl beka sorununun ekonomik bağımlılık olduğunu ne zaman anlayacaklar. Ekonominin düzelebilmesi için her şeyden önce demokrasi, hukuk, güven olması gerektiğini bile anlayamayan siyasi iktidarın, sırf iktidar süresini uzatabilmek için Türk Milletinin başına başka çoraplar örmesine izin vermeyeceğiz ve ilk seçimde bu iktidarı gönderip refah içinde yaşayan bir toplumu yeniden tesis edeceğiz. Sayın Nebati, kendisinin bile söylemekte zorluk yaşadığı süslü lafları bir kenara bıraksın ve görevini ciddiyetle yaparak milletin merak ettiği şu soruları cevaplasın.
Aytun Çıray, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'ye de sorular yöneltti.
Kaynağı bilinmeyen çok yüksek miktardaki döviz girişinin kaynağı nedir? Açıklamayı düşünüyor musunuz?
İçinden geçtiğimiz uluslararası ilişkilerdeki ekonomik krizler, savaşlar ve ticari ilişkiler göz önünde bulundurulduğunda, hiçbir ülke kendi milli çıkarlarını bir kenara bırakarak başka bir ülkeye havadan para vermeyeceği açıktır. Bu durumda kaynağı belli olmayan döviz girişinin karşılığında ne gibi tavizler verilmiştir?
Kaynağı belli olmayan paraya ne kadar faiz ödenmektedir?