Orta Asya coğrafyası; antik çağ, orta çağ, yeni ve yakın çağ gibi tarihi dönemlere tanıklık etmiş bir yerdir. Özellikle Türk, Moğol, Tunguz, İrani, Sinitik, Slav ve Arap gibi pek çok toplumun faaliyetlerinin içinde barındırmıştır. Orta Asya ilk insan yerleşiminin olduğu yerlerden biri olarak kabul edilir. Ayrıca İslam, Budizm, Tengricilk, Hristiyanlık gibi dinlerinde yaşadığı bir bölgedir. Dünyanın pek çok ülkesinden bilim insanları bu bölgede çalışmalar yapmış ve halen daha yapmaya devam etmektedir. Peki, Orta Asya nerededir? İşte Orta Asya haritası...
Yapılan araştırmalarda dünyadaki ilk dinozor yumurtası Orta Asya'da bulunmuştur. Tarih öncesi çağa denk gelen bu dönem, 50.000 ila 40.000 yıl öncesinden günümüze kadar ulaşmıştır. Ayrıca bu dönemde bilinen en eski Orta Asya kültürü olan Anav kültürü ortaya çıkmıştır. Ön Türkler ve Ön Moğollarda ilk kez bu bölgede görülmüştür. Hint- Avrupa halkları ise Orta Asya'ya antik çağda göçmüştür. İskitler; göçebe İran, Türk ve Slav halklarının birleşmesinden oluşmuş bir topluluktur. Bu topluluk Orta Asya'ya uzun yıllar hakim olmuştur. Orta Çağ döneminde ise Türkler ilk defa hakanlık kurmuştur. Türkler ve Moğollar Orta Asya'da dönemin en güçlü devletlerinden biri haline gelmiştir. Yeni ve yakın çağda ise Özbekler, Kazaklar bölgede belirleyici güç konumundadır. Aynı zamanda Ruslar Orta Asya'daki toplukları kolonileştirmiştir, 20.yy'da Sovyet hükümeti kurulmuştur. Daha sonra bu hükümetin dağılmasıyla birlikte Orta Asya cumhuriyetleri bağımsızlıklarını ilan etmiştir. Özellikle Türk tarihi açısında oldukça önemli bir bölge olan Orta Asya ile ilgili merak edilenleri sizler için derledik...
Orta Asya Nerededir? Orta Asya Haritası...
Orta Asya, oldukça geniş bir alandır. Geçmişte Sovyetler Birliği'nin parçası olan Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan, Kırgızistan ve Tacikistan'dan oluşan 5 bölgeyi tanımlar. Orta Asya; Afganistan, Pakistan'ın kuzeyi, Doğu Türkistan ve Tibet, Moğolistan ve Rusya'nın bir kısmı ile kuzeydoğu İran'ı içine alan bölgedir.
Bazı coğrafyacılara göre Orta Asya bölgesi, Çin'den başlayıp, Aral Gölü merkezi, Sibirya, Hazar Denizi ve Afganistan'a kadar uzanır. Orta Asya, bir terim olarak kullanılmaktadır. Genellikle dünya okyanuslarının iç kesimi bu terim ile belirtilir. Tarihte Türk halkının ana yurdu olarak bu bölge gösterilmiştir.
Aynı zamanda tarihi İpek Yolu'nun geçtiği Kaşgar ve Semerkand gibi kentlerde Orta Asya'da bulunur. Bölge tarih boyunca insanların, çeşitli malların, kültürlerin ve dinlerin Avrupa'ya, Batı Asya'ya, Doğu Asya'ya yayılmasında önemli bir jeopolitik konum oldu. Farklı yeryüzü şekilleri ile kaplı olan bu bölge, zengin petrol yataklarına, doğalgaza, uranyuma sahip olduğundan dolayı pek çok ülkenin rekabeti haline geldi.