Devlet tarafından istihdamı kontrol altında tutmak amacıyla çeşitli sigorta kolları oluşturulmuştur. Vatandaşların, Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında 4a, 4b ve 4c sigorta sistemlerinin birine bağlı olarak çalışması zorunludur. Bu sigorta kolları, çalışanlara yaşlılık dönemlerinde emeklilik garantisi verir. Ayrıca hizmet süresi boyunca da sigortalıların pek çok haktan yararlanmasını sağlar. Özel bir iş yerinde ya da devlete ait bir kurumda çalışanlar aynı sigorta koluna bağlı olamazlar. Aynı zamanda özel sektör çalışanları da kendi içlerinde farklı sigorta sistemlerine kayıtlı olarak gözükebilirler. Peki 4A nedir? 4A'lıların hakları nelerdir? İşte detaylar...
Vatandaşların sosyal güvencelerden faydalanabilmesi için oluşturulan sigorta sistemleri bulunur. Bunlar eskiden SSK, BAĞ-KUR ve Emekli Sandığı olarak bilinirdi. Daha sonra, bunların hepsi farklı isimler ile birlikte SGK'ya devredilmiştir. Kişilerin sosyal hizmetlerden yararlanabilmeleri ve yaşlılık dönemlerinde maddi destek alabilmeleri için sigorta kollarından birine bağlı olarak çalışması gerekir. Ayrıca her birinin prim oranları ve emeklilik şartları da farklıdır. Çalışanların hakları 5520 Sayılı Kanun ile koruma altına alınmıştır. 4A'lı çalışanların hakları ile ilgili merak edilenleri sizler için derledik...
4A Nedir? 4A'lıların Hakları Nelerdir?
Sigorta sistemlerinden biri olan 4A, eski sistemde SSK adı altında prim ödeyen çalışanları kapsamaktaydı. Günümüzde ise SGK kapsamında, bir işyerinde sözleşmeli olarak çalışanların bağlı olduğu sigorta koluna 4A denilmektedir. Sigortalı olan tüm vatandaşlar, işlemlerini 4A üzerinden gerçekleştirirler. Bu nedenle 4A'lılara sağlanan haklardan yararlanabilme imkanları bulunmaktadır.
4A'lı çalışanlar prim ödemelerini sağladıkları müddetçe, devlet kontrolü altında sosyal güvencelerden yararlanabilirler. 4A kapsamında çalışanların yararlanabileceği hakların başında genel sağlık sigortası gelmektedir. Sigortalı çalışanların prim ödemeleri işyeri tarafından sağlanır. Bundan dolayı da çalışanların ve onların bakmakla yükümlü oldukları kişiler, herhangi bir ücret ödemeden devlet hastanelerinde sağlık yardımından yararlanabilirler. Aynı zamanda yaşın ilerlemesi ile birlikte çalışma gücünün azalmasından dolayı gelir kaybı oluşur. Sigortalıların geçimlerini sağlayabilmesi için yaşlılık sigortası adı altında aylık yatırılmaktadır. Bu maddi destek, emekli maaşı olarak da bilinir.
Tüm sigortalı çalışanların faydalanabildiği malullük aylığı, 4A'lılar içinde geçerlidir. Çalışanlar iş kazası ya da meslekten dolayı ortaya çıkan hastalıklar sonucunda iş gücünü kaybedebilir. Bu durumda verilen şartları yerine getiren 4A'lı çalışanlar, malulen emekli olarak sayılabilirler. Sigortalı çalışanın ölümü halinde eşine ve çocuklarına maddi destek olarak ölüm aylığı verilmektedir. Ölüm aylığı 4A'dan emekli olan tüm çalışanlar için bir haktır. Ayrıca doğum, emzirme ödeneği gibi çeşitli yardımlarda sağlanmaktadır.