Merhabalar. Edebiyat tarihinin en tartışmalı evliliğidir Leo Tolstoy ile Sofiya Tolstaya'nınki. Henüz 18 yaşındayken, 34 yaşında olan Tolstoy ile evlenen Sofiya, 46 yıllık evlilikleri boyunca eşinin sorunları, katılığı, her şeyine karışması, kıskançlığı gibi konular yüzünden mutsuz bir evlilik geçirmiştir. Bu içerikte Sofiya'nın bu evliliğe dair düşünceleri kaleme alınmıştır.
İyi okumalar dilerim.
Leo Tolstoy, Rus edebiyatının dünyaca ünlü en önemli yazarlarından biri. Günümüzde Tolstoy’un edebiyatı kadar özel hayatı da bir o kadar tartışılan bir konudur.
Özellikle karısı Sofiya Tolstaya ile evliliği zaman zaman gündeme geliyor. Sofiya Tolstaya'ya olan ilginin canlanması, Helen Mirren'in Leo Tolstoy'un karısını oynadığı Michael Hoffman'ın 2009 yapımı The Last Station filmiyle başlamadı.
Cathy Porter'ın Sofiya'nın ciltler dolusu günlüklerinin çevirisini Britanya'da yayımlaması Tolstoy çiftinin ilişkilerini daha önce de gündeme getirmişti.
Rusya doğumlu bir yazar olan Alexandra Popoff birincil belgelere dayanan sürükleyici bir biyografi de yazmıştı. Popoff'un biyografisi, dışlanan bir kadının ailesini ve kocasının anısını devrim ve iç savaş boyunca nasıl cesurca yönettiğini gösteriyor.
Tolstoy, büyük bir aile mülküne sahip bir adamdı. 1862'de genç Sofiya ile evlendiğinde 34 yaşındaydı. 1860'lar ve 70'lerdeki en yaratıcı döneminde hem Savaş ve Barış'ı hem de Anna Karenina'yı yazdı.
Ancak 1888'de, farklı bir alanda ün uğruna edebiyattan vazgeçti: Radikal bir dindar olacaktı. Müritleri aracılığıyla toprağını ve parasını fakirlere dağıtmaya başladı. Sinir krizi geçirmeye meyilli olan karısı Sofiya Tolstaya ise ortada kaldı.
Malını mülkünü dağıtan Tolstoy'un kitaplarının haklarıyla ilgili uzun tartışmalar da bu dönem başladı. Sofiya toplamda 13 çocuk doğurmuştu. Kitaplarından elde edilen gelir, aile üyeleri yerine yabancıları desteklemek için mi kullanılacaktı?
Popoff'un hikayesine göre Tolstoy’un yardımcılarından bazıları Sofiya'ya karşı bugüne kadar devam eden bir karalama kampanyası başlatırken Tolstoy bunu o kadar da umursamadı.
Tolstoycular denen bu insanlar, Tolstoy'un 1910'da aniden malikaneden kaçıp 82 yaşında ücra bir tren istasyonunda ölmesinden hep karısı Sofiya’yı sorumlu tuttu. Çünkü çiftin evliliği "edebiyat tarihindeki en mutsuz evliliklerden biriydi."
Ama Sofia'nın günlüğünde yazdığı gibi "Kim bir karı kocayı böyle yargılamaya cüret eder?"
Sofiya, Leo Tolstoy’un yazdığı tartışmalı romanı Kreutzer Sonatı için "Bu hikayenin bana yöneltildiğini biliyorum" diye yazmıştı. "Bana büyük bir yanlış yaptı, beni dünyanın gözünde küçük düşürdü ve aramızdaki son sevgi kalıntılarını da yok etti."
Ancak Sofiya bunun intikamını aldı. Karısını kıskançlık yüzünden öldüren bir adamla ilgili olan bu romana cevaben Sofiya Tolstaya'nın bizzat kaleme aldığı iki öykü yayımlandı. Kreutzer Sonata Varyasyonları'nda, Sofiya Tolstaya ve Tolstoy'un oğlu Lev Lvovich Tolstoy tarafından “karşı-hikayeler” yazıldı.
Sofiya'nın “Kimin Hatası?” adlı hikayesi ailesi ve yakın arkadaşlarıyla daha önce paylaşılmıştı. The Kreutzer Sonata Varyasyonları’nda ise Sofiya'nın anlattıkları aynıydı: Kocanın suçluluğu ve karısının masumiyetini sorgulaması gibi.
Sofiya, “Onunla 46 yıl evli kaldım ama nasıl bir adam olduğunu asla öğrenemedim" diye yazmıştı günlüklerinde. Kocasının kıskançlığı, sert mizacı ve ailesine eziyet etmesi yüzünden hiçbir zaman mutlu bir evlilikleri olmamıştı.
