İş aradığımız dönemlerde, çoğunlukla ekonomik sebeplerden ötürü ilk kabul edildiğimiz yere girme eğiliminde oluruz. İşe alınmış olmanın sevinciyle aslında bize ileride son derece mutsuz ve hayal kırıklığına uğramış hissettirecek çok önemli detayları muhakeme etme kısmını atlıyoruz.
Business Insider, önümüze hangi fırsat çıkarsa çıksın, kendi mutluluk ve motivasyonumuz için işi kabul etmeden önce mutlaka kendi kendimize sormamız gereken 14 soruyu listelemiş; bizler de sizin için derledik. 👇
1. Kendimi geliştirip mutlu olabileceğim iş yeri gerçekten de burası mı?
Yapılan tüm araştırmalar, iş yeri koşullarının kişinin mutluluğu üzerindeki etkisinin maaştan çok daha fazla olduğunu tekrar tekrar ortaya koydu. Yine de, çoğunlukla bir işi tercih ederken bu en önemli soruyu atlayıp maddi getirilere odaklanıyoruz.
Aslında ilk sorgulamamız gereken şey şirket kültürü. Burada bize saygı duyulacak mı, başarılarımız takdir edilecek mi? İnsanlar genel olarak birbirine nasıl davranıyor? Her gün gelip gideceğimiz yere karar verirken kendimize sormamız gereken soruların başında bunlar geliyor.
2. Burası benim kişisel değerlerimle örtüşüyor mu?
Pek çoğumuzun ekonomik sebeplerle göz ardı ettiği çok önemli sorulardan bir tanesi; ayrıca sık sık iş değiştirmemize yol açan mühim sebeplerden de biri. İş yerinin prensipleri, bizim kendi kişisel ve ahlaki değer ve prensiplerimizle örtüşmediğinde, uzun vadede kişilik erozyonuna uğrama riski de cabası; ki herhalde hiçbir maaş bunu telafi edemez.
3. Bu şirket hakkında insanlar neler söylüyor?
İçeriden ve dışarıdan, insanların şirketi nasıl gördüğü ve hakkında nasıl konuştuğu, bizim orada kalıcı olmak isteyip istemeyeceğimiz konusunda muhteşem ipuçları barındırır. Neyse ki bunu değerlendirebilmemiz için neredeyse her imkan elimizin altında. İnternet ve sosyal medya emrimize amade. Bu araştırmayı yapmadan bir işi kabul etmek sonradan kendi mutsuzluğumuzla sonuçlanabilir.
4. Ben bu patronu sevebilir miyim?
Sevmekten kastımız yine kendi huzurumuz için. Esasında elbette ne çalışma arkadaşlarımızı, ne yöneticilerimizi sevmek durumunda değiliz. Ancak motivasyonumuz için, yöneticimizle aramızın iyi olması, ona güvenebilmemiz ve saygıdeğer bulmamız önemlidir. Kaldı ki (neyse ki) sevmediği insanlarla mutsuz olmadan yıllarca çalışabilecek kadar da robotik değiliz.
Ayrıca herhalde kimse, sevmediği bir insan için fazla mesailere kalmak zorunda olmaktan hoşlanmaz.
5. Yeteneklerimi ve tecrübemi kullanabileceğim görevler üstlenecek miyim?
'Bore Out' sendromu, kişinin yeteneklerinin ve kapasitesinin çok altında işlerle uğraştırılması sonucu ortaya çıkan ve yaşam kalitesini oldukça olumsuz etkileyen bir duygu durum bozukluğu. Bunun detaylarını sizler için şu galeride incelemiştik:
6. Burası uzun vadeli hedeflerim konusunda beni destekler mi?
Mutlaka başka planlarınız, kendinize ve kendinizi geliştirmeye yönelik hedefleriniz olacaktır. Bu anlamda, şirketin size sunabileceği gelişim ve terfi fırsatları var mı? Kimse yıllarca yeni en ufak bir şey öğrenmeden ve daha iyi yerlere gelemeden yerinde saymanın mutsuzluğunu ve körelmişlik hissini yaşamak istemez.
7. Özel yaşamım ve ailem bu işten ne ölçüde etkilenebilir?
Evli ya da bekar, çocuklu ya da çocuksuz iş ve özel yaşam arasında dengeli bir geçiş olabilmesi gerekiyor. Hele de evliyseniz, çocuğunuz varsa, yahut sevgilinizle yaşıyorsanız, hayatınızın en büyük motivasyon ve destek kaynağı olan bu insanlar yeni işiniz yüzünden olumsuz etkilenecek mi? Örneğin ne sıklıkla seyahat edeceksiniz; haftasonları da çalışmanız gerekecek mi? Böyle soruların muhakemesini önceden yapmak gerekmekte.
8. Önerdikleri maaş hakikaten adil mi?
Sahip olduğumuz yetenek ve tecrübeyle bağdaşmayan maaşlarla çalışmak ne yazık ki ülke koşullarında çok fazla karşımıza çıkmakta. Ancak bir çoğumuz, ekonomik gereklilikler sebebiyle hak ettiğimizin altında bir maaşla işe başlamaya mecbur kalıyoruz. Peki bununla ilgili bir takım iyileştirmeler zamanla yapılabilir gibi mi? İşin finansal boyutu da mutluluk ve motivasyonumuz üzerinde tartışmasız çok etkili.
9. Görev ve sorumluluklarım tanımlı mı?
Business Insider'ın da daha önce raporladığı gibi, iş yerinde bizden beklenen görevlerin belirsiz ve ucu açık olması, çalışırken çokça hayal kırıklığına sebep oluyor. Siz neler bekliyordunuz ve neyle karşılaştınız? Bu ikisinin örtüşebilmesi için, işi kabul etmeden bizden ne beklendiğinden emin olmak gerek.
10. Çalışma alanım fiziksel çevre anlamında nasıl olacak?
Diğer faktörlere göre daha önemsiz gibinize gelebilir; ama günün çok önemli bir kısmını geçireceğiniz çalışma alanının neye benzeyeceğini de bilmek en doğal hakkınız. İşin ucunda hiç konsantre olamamak ve verimsizlik var; yabana atmamak gerekiyor.
11. Bulunduğum pozisyonda ne kadar inisiyatif kullanabileceğim?
Eğer kendinizin, güçlü yanlarınızın ve yeteneklerinizin farkındaysanız, kesintisiz olarak talimatlar eşliğinde çalışmak yerine kendi başınıza karar verebilmek ve inisiyatif alabilmek istersiniz. Yöneticileriniz size gerçekten iş mi teslim edecek, yoksa sizi robot gibi sadece talimatlar eşliğinde mi çalıştıracak?
12. Gidip gelmem ne kadar zor olacak?
İşe gidip gelirken trafikte geçen zaman, hiç kuşkusuz hayatlarımızdan çalınan heba olmuş bir zaman dilimi. Çokça vasıta değiştirme gerekliliği, hava koşulları, yürünecek mesafeler, ayakta kalma ihtimali ile yoruculuğu da cabası. İşe gidip gelme yollarınızı yeteri kadar araştırdınız mı? Eve varış saatiniz kaçı bulacak? Emin olun kısa bir süre sonra canınızdan bile bezebilirsiniz.
13. Eski işimdeki sorunları aynen burada da yaşama ihtimalim var mı?
Bir önceki işinizden ayrılmanıza yol açan sebepler burada da karşınıza çıkacak gibi mi? Örneğin çok yoğun ve düzensiz çalışma saatleri, haftasonu mesaileri, görev dağılımları vb. Aynı sıkıntıları çekecekseniz, burada da kalıcı olmak istemeyeceksiniz.
14. Son olarak, içimde kötü bir his var mı?
Kararlarımızı ne kadar berrak ve mantıklı vermeye çalışırsak çalışalım, bazen içimizde sebebini çözemediğimiz bir huzursuzluk ve sıkışmışlık hissi hasıl olur. Yeni başlayacağınız iş konusunda kağıt üzerinde her şey normal görünür; ama içinizden bir ses bir şeylerin doğru olmadığı konusunda sizi dürter. İşte bu noktada vereceğiniz karar da biraz kritik...