Sanat, bazen insanın kendisinden bazen de dünyadan kaçış yoludur. Dünyanın kaosundan kaçmak için sanat eserleri ile ruhumuzu ve zihnimizi dinlendiririz bir nevi. Lakin tarihte bazı sanat eserleri bazı insanların öfkelenmesine yol açmış, büyük tepkilerle karşılaşmıştır. Halkın öfkesinden veya eleştirmenlerin gazabından nasibini almış on sanat eserini içeriğimizde sizler için listeledik👇
1. Marc Quinn, Self, 1991
İngiliz sanatçı Marc Quinn, her beş yılda bir olmak üzere beş ay boyunca kendi kanından beş litre çekip yüzünün soğutulmuş, yarı saydam bir kalıba dökmekte. Bunu yapma sebebini ise yapılmış diğer otoportrelerden daha gerçek olduğunu iddia edebileceği, sürekli geliştirdiği bir otoportre serisi. Bazı gözlemcilere göre Quinn'in devam eden bu çalışması, ürkütücü ve vampirizm içeren bir numaradan başka bir şey değil. Diğerlerine göre ise bu eser, Rembrandt, Van Gogh ve Cindy Sherman gibi büyük sanatçıların katkıda bulunduğu öz-temsil geleneğine dokunaklı ve cesur bir katkıyı somutlaştırmakla beraber varlığın kırılganlığını derinden vurgulayan bir çalışma olarak görülmekte.
2. Allen Jones, Sandalye, 1969
Yaratıcısı İngiliz Pop sanatçısı Allen Jones'un nesnelere kadınmış gibi muamele ettiği ve bunun tersi suçlamalara maruz kalan Sandalye adlı eseri kadın mankenleri, ergonomik olmayan bir şekilde müstehcen mobilyalara dönüştürdü. Mart 1986'da Dünya Kadınlar Günü'nde, heykelin şovenistliği karşısında dehşete düşen aktivist bir çift, esere boya sökücü sürdü. Sanatçının kadınlardan ilham alarak yaptığı eserler ise bununla sınırlı değil.
Sandalye eserinin diğer parçalarının resimlenmiş halleri👇
Film yönetmeni Stanley Kubrick, yeni filmi A Clockwork Orange için benzer heykeller yapması amacıyla Jones ile temasa geçti. Jones, herhangi bir ödeme teklif edilmediği için talebi geri çevirdi. Bu eserleriyle birçok tepkiyle karşılaşan Jones, kendini bir feminist olarak gördüğünü söyledi.
3. Piero Manzoni, Sanatçının Dışkısı, 1961
İtalyan avangart sanatçı Piero Manzoni, 1961 yılında kendi dışkısını 2 bin 700 gramlık doksan teneke kutuya doldurdu. bundan biir yıl önce de kendi nefesiyle dolu bir balonu bir sanat eseri olarak sunarak gözlemcileri dehşete düşürmüştü. Çalışmanın, bir konserve fabrikasına sahip olan babasının bir zamanlar kendisine yaptığı ve çalışmalarını dışkıya benzettiği alaycı bir yoruma bir cevap olduğu düşünülmekte. 2016 yılında bu teneke kutulardan biri açık artırmada 275.000 euroya satıldı.
4. Robert Rauschenberg, Erased de Kooning Drawing, 1953
Bir sanat eserinin, sanatçıların genellikle yaptığı gibi bir kalem, fırça veya keski ile yapmak yerine bir yüzeydeki izleri silgiyle silerek yaratılıp yaratılamayacağını merak eden Rauschenberg, soyutlamacı olan arkadaşı Willem de Kooning'i, yakın tarihli bir çizimini bu deneye feda etmeye ikna etti. Sonuç olarak ortaya gözlemlenebilir herhangi bir resimden arındırılmış bir kağıt çıktı. Eser, gözlemcileri bu görüntünün bir görüntü olup olmadığına veya sergilenen gerçek çalışmanın boş çerçeve olup olmadığına karar vermeye zorlar.
5. Judy Chicago, Yemekli Parti, 1979
Amerikalı sanatçı Judy Chicago'nun üçgen biçimli ziyafet masası; Sappho'dan Virginia Woolf'a, kadınların kültürel tarihe katkılarını anmak için otuz dokuz mekan düzeninden oluşmaktaydı. Bazı kesimler tarafından öncü bakış açısıyla beğeni toplarken bazı kesimler çalışmayı bayağıl buldu. Çiçek açan, vulva benzeri bir kelebek sembolü ile süslenmiş, el boyaması porselen tabakların hakim olduğu bir çalışmaydı. Eserin 'çok fazla vajina'sı olduğuna inanan çağdaş İngiliz sanatçı Cornelia Parker, enstalasyon sırasında çalışmanın fakir kadınlarından ziyade Judy Chicago'nun egosuyla ilgili olduğunu söyleyerek çalışmayı küçümsedi.
6. Richard Serra, Eğik Yay, 1981
Halkın sanatla olan etkileşimimi arttırmak amacıyla yapılan kamusal sanat eserlerinden biri de Richard Serra'nın Eğik Yay adlı çalışmasıdır. Halk sanatı entlasyonu beklenen ilgi yerine tepkilerle karşılaştı. Kamuoyunda yaşanan sert tartışmanın ardından heykel, eröristlere, haşarata ve vandallara barınak sağladığını iddia eden bir jüri, minimalist heykelin kaldırılması gerektiği sonucuna vardı. O zamandan beri, sanatçının isteği doğrultusunda bir daha halka sergilenmedi.
7. Christo ve Jeanne-Claude, Kuşatılmış Adalar, 1983
Çevresel sanat çalışmaları ile tanınan sanatçı çift Christo ve Jeanne-Claude tarafından Miami'nin Biscayne Körfezi'ndeki on bir adaya bakan, iki hafta boyunca pembe polipropilen kumaşla kaplanmış sanat eserine hayranlık duyan kadar nefret duyan da oldu. Çevreciler, manatların ve yuva yapan kartalların habitatları boyunca uzanan 603.870 m2lik sentetik plastiğin uzun vadeli etkisinden endişe duyarak çalışmayı protesto etti. Eserin kurgulanmasında ortaya çıkan, yerel yetkilileri ve mahalle sakinlerini yaşadıkları çevrenin hassasiyetini tartışmak sanatçıların amaçları arasındaydı. Adaların çevresine yerleştirilen kumaş için on bir adadan kırk ton çöp toplanmıştı.
8. Tracey Kerime Emin, Yatağım, 1998
Yatak, arketipik bir nesne olarak Titian'ın Urbino Venüsü'nden Van Gogh'un Arles'teki Yatak Odası'na, Goya'nın dönüşümlü olarak çıplak ve giyinik Majas'ından Henry Fuseli'nin şeytani Kabusu'na kadar Batı sanatının en büyük eserlerinden birkaçı için bir destek görevi gördü. Dağınık olan yatak odası ve yatak odasında bulunan kullanılmış prezervatifler, sigara izmaritleri, peçeteler, boş alkol şişeleri gibi çeşitli nesneleri gösteren bu eser, açık artırma ile 2 milyon 546 bin 500 euro karşılığında satıldı. Eser, sanatçının geçirdiği bir depresyon sonrası dört gün boyunca alkol dışında bir şey tüketmeden kaldığı yataktır. Eleştirmenler her dağınık yatak odasının benzer bir biçimde görünebileceğini, herkesin dağınık bir yatağı sanat eseri olarak sunabileceğini söyleyerek eseri eleştirmişlerdir. 1999'da Yatağım eseri Turner Ödülü'ne aday gösterildi ancak ödülü kazanamadı.
9. David Cerný, Köpekbalığı, 2005
David Cerny, sanatçı Damien Hirst'ün formaldehit solüsyon adlı bir kimyasalın içinde asılı, uluyan bir köpekbalığının yer aldığı cüretkar eserinden ilham alıp bu eserin parodisini yaptığını söyledi. Esere dair en dikkat çeken şey ise Çek sanatçı David Černý'nin göz alıcı vitrinde devrilen Irak diktatörü Saddam Hüseyini konu almasıydı. Bazıları için bu eser, Hüseyin'i kurban rolünde göstermekteydi. Diğerleri için ise eser gereksiz bir şekilde ayrıntılıydı. Tartışmalı çalışmanın 2006 yılının başlarında Belçika'nın Middelkerke kentindeki bir müzede planlanan sergisi, 'belirli nüfus gruplarının çalışmayı fazla kışkırtıcı bulacağı' endişesi ile belediye başkanı Michel Landuyt'un kararnamesiyle iptal edildi.
Sanatçının ilham aldığı 'Physical Impossibility of Death in the Mind of Some Living' yani 'Yaşayan Birinin Aklındaki Ölümün Fiziksel İmkansızlığı' adlı eser👇
10. Paul McCarthy, Ağaç, 2014
Ekim 2014'te, Amerikalı sanatçı Paul McCarthy'nin Paris'te bir Noel sergisi olarak dikilen devasa şişme heykeli Ağaç, halk tarafından öfkeyle karşılandı. Heykelin bir seks oyuncağına benzerliği dikkat çekmekteydi. McCarthy, verdiği bir röportajda çalışmasının soyut bir yönünün olduğunu ayrıca bahsedilen seks oyuncağından da ilham aldığını belirtti. Bazı kişiler heykeli yerinden devirdi ve içindeki havayı söndürdü. Hatta keykelin enstalasyonunda öfkeli bir katılımcı, McCarthy'nin karşısına çıktı ve sanatçıyı yumrukladı.