Luksor'daki tapınaklar ve Karnak gibi anıtlar, ziyaretçileri ve arkeologları hayrete düşürüyor. Görkemli yapıtlarından makyajlarına kadar yüzyıllardır sırları araştırılan Antik Mısır aslında düşünüldüğü kadar masum değil. Kölelikten hırsızlığa ensestten çocuk krallara gelin birlikte Antik Mısır'ın bilinmeyen karanlık tarafına bir bakalım...
Görkemli döneminden hala söz ettiren Mısır'ın eski hali aslında pek de iç açıcı değil.
Özellikle orta ya da alt sınıf bir birey olarak Antik Mısır'da yaşamak isteyeceğinizi düşünmüyoruz. Neden mi? Gelin o dönemde yaygın olan birkaç uygulamaya birlikte bakalım.
O dönemde birçok savaştan bol hazine ile dönülse de halka pay düşmüyordu.
Savaş karları çoğunlukla harcanıyordu. Devletin bina projeleri kraliyet ailesini yüceltmek için tasarlanmıştı. Bu paralarla gereksiz harcamalar yapılıyordu. Mısır'ın ihtişamlı günleri, altın krallar ve altta çocukları, savaş esirleri de dahil olmak üzere işçilerin cesetlerinin bulunduğu bir hiyerarşi üzerine inşa ediliydi.
Bu dönemde Mısır'da tek para kazanma yolu, sürekli bir şiddet tehdidiyle desteklenen vurgunculuktu.
Sürdürülebilir bir eyalet yönetimi sistemi oluşturmak için hiçbir şey yapılmadı. Bunun yerine, açgözlü yetkililer ve rahiplerden oluşan iç içe geçmiş bir hiyerarşi, konum ve güç konusunda sürekli tartışıyordu. Kendilerini anmak ve ailelerinin büyüklüğünün reklamını yapmak için paralarını sadece mezarlara döktüler.
Hırsızlık o dönemde pandemi kadar yaygındı.
Bir Tunç Çağı ulusunu bugünün standartlarına göre yargılamanın bir anlamı yok, ancak Mısır'da seçkinler gücünü kötüye kullandıkça giderek yağmalama yayıldı. Mısır kralları ve üst düzey yetkililer mutlu bir şekilde yaşarken diğer uluslardan ve hatta birbirlerinden çalıyordu. Krallar, çaldıkları anıtları soydular ve yıktılar, hatta bazen kendilerine mezar eşyaları yaptılar.
Hayranlık uyandıran tarihi, krallarının ganimet, köle ve toprak paylarını nasıl verdiği ile şaşırtıyor.
Devasa heykellerin ve anıtların inşaası, sıradan Mısırlılar için fazla düzeyde emek ve tehlike içeriyordu.
Mısır silahlı kuvvetlerde oldukça yüksek korumaya sahip olarak dönemindeki en yüksek konuma terfi etmişti. Kral biri hoşuna giden bir şey yaptığında onu önce yedi kez altınla, sonra erkek ve kadın kölelerle ödüllendirildi. Elbette o dönemde kölelik sadece Mısır'da değil her yerde yaygındı.
Sömürge yaptıkları ülkelerden getirdikleri ganimet insanların saraydan dışarı çıkmasına izin vermezlerdi.
Bu insanlar genellikle çocuklara hizmet ederdi. Karnak'ta zorla çalıştırma kullanılarak devasa bir Aten kompleksi inşa edilmişti. Yerleşik halkın direnişi karşısında, MÖ 1348 civarında Akhenaten ve Nefertiti Thebes'i terk ettiler ve tüm avluyu kuzeye, Kahire'ye taşıdılar. Burada yeni bir şehir kurdular, -Aten- kendinden geçmiş kültlerini şımartabilecekleri saraylar ve tapınaklarla bu kez de orası dolduruldu.
Mısırlılar, yasa ile değil toplumlarına egemen olan ritüel ve geleneklere dayanarak kontrol ediliyorlardı. Bu da acılara sebep oluyordu.
Askerler, kraliyet haremi için aidat toplama bahanesiyle yoksul insanlara zulmetmeye, onları soymaya alışmıştı. Kraliyet yetkilileri, sıradan insanların kölelerini kendi projeleri üzerinde çalışmaya zorladılar. Fakirlerden de sebzelerin en iyisini alır ve firavun için olduğunu iddia ederlerdi. Karnak'ta bir stel üzerine yazılan Horemheb'in Büyük Fermanı olarak bilinen bir metinde detaylandırılan bu tür suistimaller, en azından Thutmose III'ün zamanına kadar uzanıyordu.
Tahta geçmek için isteksiz olsa bile bazı krallar zorla kardeşi ile evleniyordu.
Siyasi bir temsil, protesto veya reform mekanizması yoktu. Bu tartışmasız göze çarpan eşitsizliğin ilk büyük dönemiydi. Hatta bazen de 5 yaş kadar küçük yaşta çocuklar hükümdar oluyordu. Kararları onun vermesi beklenemediği için akrabaları hazinelerini çalarak günlük gülistanlık yaşıyordu. Kısacası herkes birbirinin sırtından geçiniyordu.
Siz Antik Mısır'da hayatta kalabilir miydiniz?