Rusya'nın Ukrayna'ya askeri operasyonu ile petrol tarafında yükseliş güçlü olurken, enflasyon etkisi tüm dünyada tedirginlik yarattı. Rusya ve Ukrayna'nın da enerji alanında güçlü üreticiler olduğu düşünülünce fiyatlamalarda oynaklık göze çarpıyor.
Bugün ilk panik fiyatlamaların geçmesi ile 95 dolar seviyelerin gerileyen petrol fiyatlarıyla ilgili uzmanlar ne öngörüyor?
Uzmanlar petrolde ne öngörüyor?
Bloomberg HT haberine göre, Rusya’nın Ukrayna şehirlerine harekat başlatmasının endişeleriyle Brent petrol 2014’ten bu yana ilk kez 100 doları gördü ve üzerine çıktı.
Bu saldırılar ile çatışmanın uzaması korkusuyla ham petrolün daha yukarıları tırmanabileceği ve küresel ekonomi üzerinde enflasyonist baskılar kurmasıyla ilgili daha geniş çaplı endişelere neden oldu.
Peki uzmanların petrol fiyatları ile ilgili beklentileri nasıl senaryolar oluşturuyor?
Petrol sert yükselerek enflasyonu sıçratabilir
Eurasia Group görüşü şu şekilde:
ABD ve Avrupa önümüzdeki saatlerde bu saldırıya mutlaka yeni bir önlemler paketiyle cevap verecektir. Rusya’nın saldırısının ağırlığını düşündüğümüzde Batılı Politika yapıcılarının en olumsuz senaryo planlarının da ötesine geçerek Rusya’yı SWIFT sisteminden çıkarılmasının gündeme gelmesini bekliyoruz. Kuzey Akım 2 boru hattı süresiz olarak devre dışı bırakılacak. Petrol ve gaz fiyatları kayda değer derecede yükselerek enflasyonist baskıları artıracak ve finansal piyasalar ve küresel büyüme üzerinde ciddi bir yük oluşturacak. Batılı devletlerin uygulayacağı yaptırımların enerji sektörünü dışarıda bırakılması muhtemel olsa da yeni yaptırımların yaratacağı etki yatırımcıların Rus varilleriyle işlem yaparken son derece ihtiyatlı olmasına neden olacaktır.
Bir süre daha risk primli fiyatlar bekliyoruz
Rapidan Energy Group notuna göre, petrol fiyatlarının Rusya’nın Ukrayna’ya olan saldırısı sonrası bir risk primi barındıracağı ve fiziksel arzın yaptırımlar, yasaklar, savaşlar veya ikili anlaşmalar nedeniyle sekteye uğrayıp uğramayacağı belli olana dek bu gerilemenin görülmeyeceği oluyor. Arzda ciddi bir sorun yaşanmaması halinde de Rusya’nın saldırısının makro düşüş etkisine sahip bir faktöre dönüşerek fiyatların çekileceğini tahmin ediyorlar.
Daha fazla oynaklık ve risk primi görebiliriz
ING Group NV görüşünü şöyle iletiyor:
Devam eden gerginlik petrolü 100 doların üstüne çıkardı. Petrol piyasası şimdi müttefiklerin Rusya’ya nasıl bir cevap vereceğini izleyecek. Bunun sonucunda piyasada daha fazla oynaklık ve fiyatlarda daha yüksek bir risk primi görebiliriz.
Riskler ortadan kalktığında prim hızla eriyecek
ANZ Banking Group'un petrol için görüşü şu şekilde:
Artan jeopolitik risklerin petrol piyasası üzerinde değişken etkileri oldu. Her iki körfez savaşında da petrol fiyatları hızla yükselmişti fakat bu riskler dağıldığında o kazançlar geri verilmişti. Mevcut durumda yaşanan potansiyel arz sorunları o döneme göre iki kat daha fazla. Açıklanacak yeni yaptırımların Rus petrolüne etkisi göreceli daha az olacağını ve riskler ortadan kalktığında fiyatlardaki risk primi hızla eriyeceğini düşünüyoruz.
Piyasalar yukarı yönlü oynak kalmaya devam edecek
JTD Energy Services ise Rusya-Ukrayna çatışmasının hali hazırda yükseliş trendinde olan piyasayı oynaklık ve belirsizlik açısından bambaşka bir seviyeye taşıdığını belirtirken, İran anlaşmasının mevcut fiyatların korunmasına yardımcı olabileceği yine de petrol piyasalarının yukarı yönlü oynak kalmaya devam edeceğini tahmin ediyor.
Yukarı yönlü 10 dolarlık yeni bir artış olabilir
VI Investment Corp görüşünü şu şekilde açıklıyor:
Çatışmaların yoğunlaşmasıyla petrolün yukarı yönlü 10 dolarlık yeni bir hareket yapması mümkün fakat yapılacak operasyonlar sonrası bir anlaşmaya varılabileceğini değerlendiriyoruz. Böyle bir anlaşma piyasaları dengeleyebilir ve kriz sonunda fiyatları aşağı çekebilir bununla birlikte İran ile imzalanacak olası bir nükleer anlaşmanın da fiyatlar üzerinde aşağı yönlü baskıyı artıracağını düşünüyoruz.
Brent petrol varili 120 dolara gider mi?
Para Analiz'in aktardığına göre, Bank of America (BofA) Global Research’den Salı günü yapılan açıklamada, Brent ham petrolün Rusya-Ukrayna krizine bağlı olarak varil başına 5-20 dolar artabileceğini ve iki ülke arasındaki gerilimin azalması durumunda fiyatların 2-4 dolar kadar düşebileceğini belirtti.
Petrol fiyatları, Salı günü Rusya’nın doğu Ukrayna’da iki ayrı bölgeye asker göndermesinin ardından Brent vadeli işlemlerinin varil başına 99.50$ seviyesine gelmesiyle, 2014’ten bu yana en yüksek seviyesine ulaştı.
Bank of America, Brent’in 2022 ortasına kadar varil başına 120 dolara gideceğini ve talebin günde 3,6 milyon varil artarak bu yıl yaklaşık 101 milyon varil olan pandemi öncesi seviyeleri geçmesini öngörüyor.
Piyasaların dengede kalması için olması gereken fiyat ne?
Banka bir araştırma notunda, “Eğer gerçekleşirse, zayıf bir dolar eğilimi ve büyüme yanlısı bir makro zemin yılın ikinci yarısında ham petrolü üç haneli rakamlara yakın seviyelerde tutabilir” yorumunda bulundu.
Bank of America analistleri, İran ile olası bir nükleer anlaşmanın ve bununla ilgili yaptırımların hafifletilmesinin hızla petrol fiyatlarının düşmesine yol açacağını kaydetti.
BofA’daki analistler, küresel petrol piyasasını 2027 yılına kadar dengede tutmak için Brent fiyatlarının varil başına ortalama 60 ila 80 dolar arasında olması gerektiğine inanıyor.