Tarihte veraset sistemine farklı bir boyut getirecek olan Savcı Bey İsyanı'nın hikayesini biliyor muydunuz?
I. Murad ve erkek çocukları
Osmanlı Devletinin üçüncü padişahı olan I. Murad’ın beş erkek çocuğu olduğu bilinmektedir. Bunlar: Yıldırım Bayezid, Yahşi Bey, Yakup Çelebi, Savcı Bey ve Şehzade İbrahim’dir. Bu oğullardan en çok öne çıkanları ise Savcı Bey, Yakup Çelebi ve babası I. Murad’ın ölümünden sonra tahta geçen Yıldırım Bayezid’dir.
I. Murad'ın dikkatini çeken Savcı Bey
Bursa sancağında öğrenmek, görevler yerine getirmek için atanan Savcı Bey, yaptıklarıyla babası I. Murad'ın dikkatini çekmişti. Bu nedenle Bizans İmparatoru V. İoannis Paleologos ile çıktığı bir sefer sırasında I. Murad oğlu Savcı Bey’i 14 yaşında olmasına rağmen taht vekili olarak atamıştır.
Şehzade Savcı Bey'in isyanı
Ancak babasının yokluğundan yararlanan Savcı Bey, Bizans İmparatoru V. İoannis Paleologos’un oğlu IV. Andronikos ile işbirliği yaparak bu iki oğul babalarının yokluğunda ülkede lider olmak için hazırlıklar yapar. Savcı bey, padişah olmak için hutbe okutup adına para bastırmış ve Bursa'da hükümdarlığını ilan etmiştir.
Babalar ve oğullarının çatışması
İstanbul yakınlarındaki bir mevkide birliklerini toplayan iki oğul ile baba arasında bir çatışma gerçekleşti. Padişah I. Murad’ın emrindeki ordu, Savcı Bey ve IV. Andronikos'un emrindeki orduyu bozguna uğratmıştır.
Savcı Bey'in Dimetoka'ya kaçışı ve Bursa'ya dönüşü
Bunun üzerinde Savcı Bey günümüzde Yunanistan'ın Evros ilinin sınırları içinde bir ilçe olan Dimetoka'ya kaçarak babasına yakalanmaktan kurtulmuştur. IV. Andronikos ise çarpışma sonunda yakalanmıştır.
Ancak Dimetoka'ya gelen babasından tekrardan bir şekilde kaçmayı başaran şehzade Savcı Bey Bursa'ya geri dönmüş ve orada da birlik toplamaya çalışmaya devam etmiştir. Padişah ise Çanakkale boğazından geçerek Bursa'daki şehzadesini yakalamaya çalışmaktadır.
I. Murad ve oğlu Savcı Bey’in karşılaşması
1374 yılında Bursa'daki Nilüfer Çayı mevkiindeki Kite Ovasında karşılaşan baba ve oğlunun birlikleri çarpışmaya başlamıştı. İki birlik arasındaki sayıca ve düzence olan önemli fark nedeniyle Savcı Bey’in birliği bozguna uğratılmıştı. Bunun sonucunda da Savcı Bey babası I. Murad’a yakalanmıştı.
Şehzade Savcı Bey’in cezası
Yakalandıktan sonra şehzade Savcı Bey’i bekleyen ceza ise gözlerine mil çekilerek kör edilmesi oldu. Savcı Bey’in gözlerine mil çekildikten sonra ilerleyen süreçte tekrardan bir isyan benzeri olayların yaşanmaması için padişah I. Murad’ın emriyle boğdurularak öldürüldüğü bilinmektedir.
IV. Andronikos'un cezası ve ikinci isyanı
Bizans saflarında ise işler buna benzer bir şekilde ilerlemişti. Oğlu IV. Andronikos'un cezalandırılması için emir veren V. İoannis Paleologos, oğlunun gözlerine kızgın sirke döktürerek IV. Andronikos'u yarı kör hale getirmişti.
Ancak oğlunu idam ettirmeyip yaşatan V. İoannis Paleologos, tekrar bir isyana karşılaşmış hatta bu isyandan başarılı çıkan IV. Andronikos'un kısa bir süre Bizans İmparatoru olarak görev yaptığı da bilinmektedir.
Savcı Bey'in Osmanlı İmparatorluğundaki yeri ve önemi
Bu olay Osmanlı İmparatorluğunda ilk şehzade isyanı, taht kavgası ve evlat katli olarak tarihe geçer. İleride yaşanacak, tahta geçmek için yapılan kardeş katlinin kanunlaştırılması ardından bunu önlemek için farklı veraset sistemlerinin ve daha başka birçok durumun önünü açmasına neden olduğu söylenebilir.