Birçok işletme, performans değerlendirmesini yılda en az 1 kez gerçekleştirir. Bu değerlendirmeler işletmeler tarafından çalışanların nasıl çalıştığını yönetmek ve iyileştirmek için kullanılır. Performans değerlendirmeleri sayesinde çalışanlar geçmiş performansları hakkında anlamlı bir geri bildirim alabilir, güçlü ve zayıf yönlerini görebilir. Fakat işletmeler performans değerlendirmesi yaparken bunun hem çalışan hem yönetici için etkili olmasını sağlamalıdır. Peki, çalışanların performans değerlendirmesi nasıl yapılır? Bu değerlendirmeden nasıl verimli sonuç alınır? Şimdi gelin bu soruların cevaplarına yakından bakalım.
İlk başta performans değerlendirmesi nedir sorusunu yanıtlamakla başlayalım.
Performans değerlendirmesi (çalışan performans incelemesi), belirli bir zaman diliminde çalışanın çalışmasının incelenmesidir. Bu değerlendirmede yöneticiler çalışan bireyin genel performansını değerlendirir. Hatta çalışanın güçlü ve zayıf yönlerini belirler diyebiliriz. Böylece çalışanlara geri bildirim sunulur ve hedef belirlemelerine yardımcı olunur. Şirketin ne sıklıkla performans değerlendirmesi yaptığına bakmaksızın, bu değerlendirmelerin çalışanlara ve yöneticilere fayda sağlaması gerekir. Çalışanlar neyi iyi yaptığını ve neleri iyileştirebileceğini daha iyi anlamalıdır. Yöneticiler ise, beklentilerini karşılayabilmeli ve çalışanların motivasyonunu artırabilmelidir.
Peki, çalışan performans değerlendirmesi nasıl yapılır?
İlk olarak çalışanlardan beklenen performans standartlarını belirlemelisiniz. Burada önemli olan nokta, standartların şirketinizin misyonuna ve vizyonuna uygun olmasıdır.
Her çalışana özel hedefler belirlemelisiniz. Bu hedefler birden fazla çalışan için geçerli olmalıdır.
Beklenen performans seviyesi çalışanlara iletilmeli ve çalışanlar onlardan ne beklendiğinin farkında olmalıdır.
Yıl boyunca çalışanlarınızın performansını takip etmelisiniz. Her çalışan için performans dosyası oluşturmalısınız.
Eleştiri veya övgü yapmak için yıl sonunu beklemeye özen göstermelisiniz. Eleştiri yapacaksanız, dürüst ve anlaşılır olmalısınız.
Çalışanlara geri bildirim yaparken asla karşılaştırma yapmamalısınız. Bunu yaparsanız, çalışanlar arasında sağlıksız rekabete neden olabilirsiniz.
Performans değerlendirmesinin amacı nedir?
Çalışanlar kendilerinden ne beklendiğini daha iyi anlar.
Yönetici, çalışanın güçlü yanlarını ve motivasyonunu görür.
Çalışanlar düşük performansını düzeltebilir.
Çalışan ve yönetici gelecek için iyi bir planlama yapabilir.
Yöneticinin zam, promosyon ve terfileri uygun bir şekilde değerlendirmesini sağlar.
Bu değerlendirmeden verimli sonuç almak için şunlar yapılmalıdır:
Yönetici performans değerlendirmesinin amacını çalışanına açık ve net bir şekilde anlatmalıdır.
Performans incelemesinin neden yapıldığını ve ne olduğunu taktiksel olarak hem yönetici hem çalışan anlamalıdır.
Bu değerlendirme şirkette sık sık yapılmalıdır. Çünkü bir yıl içerisinde çalışan performansında pek çok değişiklik olabilir.
Değerlendirmenin ilgi çekici olması gerekir. Bunun yanında geleceğe yönelik olmalıdır.
Şeffaf ve objektif olmalıdır. Hem yönetici hem çalışan ne beklediğini bilmelidir.
Değerlendirme sonucunda yönetici çalışana geri bildirim sağlarken bunu verilerle desteklemelidir. Kişisel görüşlerine yer vermemelidir.
Performans değerlendirirken etkili sorular sorulmalıdır.
Doğru sorular, çalışanlarınızın ve kuruluşunuzun başarısını artırabilir. Örneğin, son zamanlarda çalışanınızın hangi başarısı ile gurur duyduğunu sorabilirsiniz. Gelecekte ne gibi hedeflerinin olduğunu sorabilirsiniz. Bunun yanında çalışanın başarıya ulaşması için önündeki engelleri öğrenebilirsiniz. Yöneticinin eksikleri nelerdir gibi bir soru sorarak iyileştirmeniz gereken noktalara önem verebilirsiniz.