Materyalizm ve pragmatizm gibi düşüncelerle ortak özellikleri bulunan pozitivizm felsefesine göre inançlar ve olgular birbirinden ayrı olarak görülmelidir. Dünyadan Bertrand Russell, Herbert Spencer ve John Stuart Mill gibi isimleri etkileyen bu disiplin ülkemizde Beşir Fuad, Baha Tevfik, Rıza Tevfik Paşa, İsmail Fenni Ertuğrul ve Abdullah Cevdet gibi isimleri etkisi altına almıştır.
Pozitivizm (Olguculuk) Nedir?
Alman İdealizm, Platonculuk gibi felsefi akımlara çıkan bir disiplindir. Bu disiplin metafiziği merkezine alan akımlara karşı çıkmıştır. İki anlama gelen pozitif kelimesi; ilk olarak pozitif bilimlere bir gönderme şeklindeyken ikinci olarak da metafizik olmayan anlamındadır.
Pozitivistler bilimsel yöntemlere dayalı bir felsefe geliştirmiş, teolojiyi reddetmiştir.
Pozitivizm Hangi Dönemde Ortaya Çıkmıştır?
1800'lü senelerin sonlarına doğru ortaya çıkan pozitivizm, tarih boyunca pek çok alt dal ve türe ayrılmıştır.
Mantıksal Pozitivizm: (Yeni Pozitivizm)
Klasik Pozitivizm 100 sene sonra Erns Mach tarafından değerlendirilmiş, mantıksal pozitivizm olarak nitelendirilmiştir. Mantıksal Pozitivizm görüşünü destekleyen filozoflar A Priori kavramını reddetmiş bu kavram yerine ise A Posteriori kavramını kullanmışlardır. Mantıksal Pozitivizm deneye ve gözleme dayanmayan herhangi bir bilgiyi kabul etmemektedir. Mantıksal Pozitivizme göre deneyle görülen bilgiler, sonuç ya da yasaya bağlanmalıdır. Kurt Godel, Moritz Schlick, A. J Ayer ve Bertrand Rusell Mantıksal Pozitivizmin temsilcileri arasında yerini almaktadır.
Hukuki Pozitivizm
Hukuki Pozitivizm yasalar ve etik kuralları ayırmaktadır. Hukuki Pozitivizme göre yasalar, bilimsel temelli olmalıdır, buna uygun olmayan yasalar ise yeniden yazılmalıdır. Hans Kelsen, Ronald Dworkin ve Georg Jellinek önemli temsilcileri arasındadır.
Postpozitivizm
Postpozitivizm, 1960'larda ortaya çıkmış bir öğretidir. Bu öğretideki en önemli terim Paradigma kelimesidir. Postpozitivizm görüşüne göre bilimsel bilgiler ya da gerçekler döneminin koşullarını ve toplumsal yasalarını, yasaklarını yansıtabilir bu yüzden de paradigma içerebilir.
Thomas Kuhn'un geliştirdiği Postpzitivizm de sınanabilirlik, yanlışlanabilirlik yönteminin tümevarım yönteminin yerini alması gerektiği savunulur.
Pozitivizm Özellikleri ve Kurucusu
Pozitivizm filozof, matematikçi ve sosyolog Auguste Comte tarafından kurulan ve ilkeleri oluşturulan felsefi bir disiplindir. Auguste Comte''un oluşturduğu temel ilkeler arasında deney, gözleme dayanan bilimsel yöntem, toplumsal ilerleme ve akılcılık yer almaktadır. Auguste Comte'un bazı eserleri şu şekildedir:
Pozitivizm İlmihali,
Pozitif Felsefe Dersleri ve Pozitif Anlayış Üzerine Konuşma,
Pozitif Felsefeye Giriş,
İslamiyet ve Pozitivizm.