Ülkelerin Ay'a dönme ve Ay'dan faydalanma projelerinin son yıllarda tekrar gündemde olması, fazlasıyla maliyetli, zorlu ve tehlikeli olan roket yolculukları yerine daha alternatif yöntemlerin aranmasına neden oluyor. Bunlardan biri de birkaç yıl önce gündeme getirilen asansör fikri. Ay’a gitmemizi kolaylaştıracak asansör projesini merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Ay'a neden yeniden gidiyoruz ki?
Ay'a baktığınızda ne görüyorsunuz? Kraterlerle dolu güzel bir cisim mi? Bazı insanlar paradan başka bir şey görmüyor. Hatta biricik uydumuz, sahip olduğu kaynaklardan ve insanoğlunun ayak basmayı başarmasından ötürü Dünya'nın sekizinci kıtası olarak da adlandırılıyor. Örneğin, füzyon işleminde kullanılabilecek olan helyum-3 ya da elektronik cihazların üretiminde faydalanılabilecek olan ender neodimiyum elementi bakımından zengin olduğu düşünülüyor.
Peki roket inşa etmek için o kadar para harcamadan Ay'a nasıl gidebiliriz?
2019'da yayımlanan bir çalışmaya göre bu sorunun yanıtı, Ay yüzeyine sabitlenip tam 400.000 kilometre uzunluğuyla uydumuzu gezegenimize bağlayacak bir asansör olabilir. Ay ve Dünya'nın izafi hareketinden ötürü Dünya'ya doğrudan bağlanamasa bile, asansör, gezegenimizin yörüngesine kadar inebilir.
Asansörü yörüngemizdeki çöp yığınının üzerinden başlayacak şekilde inşa edebiliriz.
Böylelikle, her geçen gün daha fazla uydunun fırlatılması nedeniyle gelecekte büyük bir sorun hâline dönüşecek olan uzay çöplerinin de artmasının önüne geçilebilir. Güneş enerjisiyle çalışan robotik mekikler gerilecek olan kabloya tutunarak hareket edebilir ve Ay'dan getireceğimiz değerli kaynakları taşımada kullanılabilir.
Belki mümkün değilmiş gibi duruyor ama iki bilim insanı bu görüşte değil.
Çalışmayı yapan iki Columbia Üniversitesi astronomi bölümü doktora adayı, bu projenin mevcuttaki uzay çalışmalarından daha ucuza mal olacağını düşünüyor. Mesela Jeff Bezos her yıl Amazon hisselerinin 1 milyar dolarını tasfiye ederek Blue Origin uzay turizmi şirketini finanse ediyor. Benzer şekilde NASA, Ay'a yeniden astronot göndermeyi amaçlayan Artemis programı için 86 milyar dolar harcıyor. Başka bir çalışma ise asansörle Ay'a yapılacak 53 yolculukta getireceğimiz kaynakların, asansörün inşaat maliyetini karşılayacağını ortaya çıkardı.
Projenin parçalarından olan kablo, kalem kalınlığında olup 40 ton ağırlığında gelecek.
Bu da SpaceX'in yapım aşamasındaki Starship'i gibi modern roketlerin görev alanı dâhilinde olduğu anlamına geliyor. Dünya'nın yüzeyinden uzaya çıkacak bir uzay asansörünün aksine, Ay asansörü gezegenimizin yer çekimi kuvvetiyle mücadele etmek zorunda kalmamak için yörüngeye kadar gelecek.
Ay'ın atmosferinin olmaması da büyük avantaj sağlıyor.
Atmosfersiz ortam sayesinde mekikleri taşıyacak kablo Kevlar gibi hazırda sahip olduğumuz malzemelerden yapılabilir. Öte yandan Dünya'dan uzaya açılan bir asansör yapacak olsak, öncelikle mevcut malzemeler yerine aşırı sağlam malzemeler icat etmemiz gerekir.
Bu iki düşünceyi birleştirmek mümkün.
Bu yılın Nisan ayında Çin devlet medyası, hükûmetin bir 'Gökyüzü Merdiveni' yapma düşüncesini açıkladı. Oluşturulan plana göre, uzay araçları önce Dünya'nın yüzeyinde asansöre bindirilip yörüngedeki uzay istasyonuna gönderilecek. Ardından Ay'a fırlatılacak ve Ay yüzeyine inmesini sağlayacak başka bir asansöre kenetlenecek.
Uzay asansörü fikri yüzyıldan uzun süredir konuşuluyor.
Ancak böyle bir projeyi gerçekleştirmek için pek bir adım atıldığı söylenemez. Yeterli sayıda önemli isim ve şirket büyük paralar kazanma şansını tepmek istemezse bu yüzyıl içerisinde zamanında Amerika'da gerçekleştirilen 'altına hücum' hareketinin Ay'daki karşılığını görebiliriz. Asansör inşa edilerek maliyetler düşürülebilir ve kelimenin tam anlamıyla astronomik kârlar elde edilebilir.