Günümüzde teknolojinin de gelişmesiyle artık insanların işlerini gördükten sonra tuvalet kâğıdı kullanmasına bile gerek kalmayan klozet sistemleri üretilirken, şu anda hayatımız olmazsa olmazlarından olan tuvalet kâğıdının icat edilmediği zamanlar ne yapıyorlardı? Cevabını merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Öncelikle kâğıdın epey geç icat edildiğini ve dünyaya çok ama çok daha sonra yayıldığını belirtelim.
Kâğıt yaklaşık 2.000 yıl kadar önce Çin'de icat edildi ve kısa süre sonra bu icadı alan İslam dünyasında bile uzun bir zaman boyunca tuvalet yapıldıktan sonra temizlik amaçlı kullanılmadı. Tabii bu icadın Avrupa ve Amerika'ya geçmesi de epey zaman aldı. İlk amaca yönelik tuvalet kâğıdı 1857'de ortaya çıktı.
Peki insanlar o zaman değin ne kullandı?
İnsanların tuvaletlerini yaptıktan sonra popolarını temizleme yöntemleri yerel geleneklere, toplumdaki hiyerarşilere ve hatta iklim koşullarına bağlı olarak değişiklik gösteriyordu. Örneğin, Çin'de üst sınıflar MS 6. yüzyılda tuvalet kâğıdı kullanırken halkın geneli kişisel hijyen ihtiyacını spatula benzeri bambu çubuklarıyla gideriyordu.
Antik dünyanın en bilindik ve öne çıkan tuvalet sonrası temizlik aracı ise Romalıların kullandığı tersyoryum idi.
Bu alet için anlamı 'sopaya tutturulmuş sünger' olan silospongiyum (xylospongium) da deniyor. Antik dünyanın tuvalet kâğıdı olarak tanımlanabilecek bu aletle ilgili en ünlü anlatı ise, Romalı şair Seneka'nın 'tuvalete giden bir gladyatörün insanların ortak kullandığı süngerli sopayı boğazına sokarak kendini öldürdüğü' anlatısıdır.
Antik Roma şehirlerindeki umumi tuvaletlerdeki ortam çok ilginçmiş.
Tarihçiler ve araştırmacılar bu yerlerin aydınlatılmayan, yerlerin ve oturulan taşların dışkı ve idrar kaplı olduğu, oldukça kirli yerler olduğunu belirtiyor. Kullandıktan sonra tersoryumun batırıldığı bir sirke veya tuzlu su kovası varmış. Ancak insanların tuvaletlerini yaptığı yerleri ayıran herhangi bir bölme yokmuş. Yani herkesin arasında oturuyor, işinizi görüp ardından süngeri kullanmak için sıra bekliyormuşsunuz.
Süngerli sopaları kullanmak istemeyenler için bir de alternatif varmış.
Hızla poposunu silmek isteyen Romalı ve Yunanlar, 'mermer' anlamına gelen pessoları kullanıyormuş. Bu küçük seramik taş parçaları, hiç de hoşunuza gitmeyecek bir şekilde kullanılıyormuş... Hatta pessonun kullanımı, MÖ 6. yüzyıldan kalma bir Yunan kiliksinde (şarap kupası) resmedilmiş. Kiliksteki tasvirde, yarı çömelmiş durumda olan ve giysilerini kaldırmış olan bir adamın sağ eliyle bastonunu tutup dengesini sağladığı, sol eliyle de pesso ile poposunu sildiği görülüyormuş.
İyi yanından bakacak olursak, en azından insanlar pessolarını başkalarıyla paylaşmıyormuş.
Hatta kimilerinin tuvaletini yapmadan önce pessolarını düşmanlarını ismini yazarak işlerini gördükten sonra kendilerini tatmin ettikleri de kanıtlanmış. Öte yandan, bir seramik parçasıyla popo silmenin dezavantajları varmış. Seramik aşındırıcı özellikte olduğundan uzun süreli kullanım tahrişe, cilt ve mukozada hasara neden oluyor, hatta basur yapabiliyormuş. Neyse ki o günlerde yaşamıyoruz…