Hepimiz hayatımızın bir noktasında durup herkesin aynı rengi görüp görmediğine takılmışızdır. 'Birinin gördüğü kırmızı ile benim gördüğüm kırmızı aynı mı?' sorusu herkesin kafasını karıştırmıştır. Cevabını kendimiz bulamadığımız sorulara yine bilim yetişti. Buyurun içeriğe! 👇
Renk körü bireylerin renkleri farklı algıladıkları bilinen bir gerçek. Peki, genetik ve fizyolojik bir rahatsızlığı bulunmayanlarda durum nasıl?
Yani, bir başka insanla aynı rengi görüp görmediğimize emin olabilir miyiz?
Kualia problemi, herkesin öznel bir deneyim yaşadığı ve bu deneyimlerin başkalarına aktarılamadığı bir problemi kapsar.
Bu problem, 'Renkleri aynı mı görürüz?' sorusunda da karşımıza çıkıyor. Yani birine göre 'mavi' olarak isimlendirdiği renk, bir başkası için aslında 'kırmızı' olabilir.
Renkleri toplumda isimlendirildikleri şekilde öğrendik. Fakat bu isimler, gerçekte gördüğümüz renklerden farklı ve bağımsız olabilir.
Ama halk içerisinde elma 'kırmızı' olduğu için bu yaygın bir gerçek olarak kabul edilir. Siz elmayı aslında sarı renk görüyor olabilirsiniz, ama sizin sarı renginiz size 'kırmızı' olarak öğretilmiştir.
Sahip olduğumuz bireysel farklılıklar renkleri de farklı algılamamıza yol açabilir.
Yukarıda da dediğimiz gibi; sizin gördüğünüz sarı rengi, sizlere 'kırmızı' olarak öğretildiği için bir sorun yaşamadan farklı gördüğümüz renkleri aynı olarak kabul ediyoruz.
Ama unutmayalım: Aynı renkleri, aynı şekilde görüyor olsak bile, aynı şekilde algılamıyor olabiliriz.
Çünkü göz sadece bilgiyi iletir ve asıl gören ise beynimizdir.
Renklere verilen isimler sadece iletişimi kolaylaştırır. Ancak renklerin isimleri, gerçekleri yansıtmaz.
Yani bir başkasının gördüğü kırmızı çilek, sizin için de kırmızı çilektir. Peki, gerçekten gördüğünüz renk kırmızı mı, yoksa ismi mi yalnızca öyle? Sanırım herkesin yaşadığı öznel deneyimi sınıflandırmak çok zor.