ABD'li ekonomistler, Türk Lirası'nın dolar karşısında yaşadığı değer kaybının ekonomi için herhangi bir sorun teşkil etmediği görüşünde hemfikir olurken, kurun yakında istikrar kazanacağını öngörüsünde bulundu.
Washington merkezli Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Kıdemli Uzmanı William Cline ve Brookings Enstitüsü Kıdemli Uzmanı Barry Bosworth, AA muhabirinin uluslararası döviz kurlarında yaşanan dalgalanmaya yönelik sorularını yanıtladı.
Daha önce Uluslararası Finans Enstitüsü'nde Başekonomist olarak görev yapan Cline, doların son 6-7 ayda tüm önemli para birimleri karşısında değer kazandığına dikkati çekerken, bu yükselişin ABD ekonomisinin beklenenden hızlı iyileşmesi, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) faiz artırımına başlamaya hazırlanması ve Avrupa Merkez Bankası'nın (ECB) parasal genişleme programından kaynaklandığını ifade etti.
Cline, adı geçen merkez bankalarının son dönemde uyguladığı parasal politikalarının tüm dünyaya tesir etmesine karşın, ağırlıklı olarak Avrupa'yla ticaret yapan ülkelerin ECB'nin ve ağırlıklı olarak ABD ile ticaret yapan ülkelerin Fed'in kararlarından daha çok etkileneceğini belirtirken, Türkiye'nin bu bakımdan şanslı olduğunu dile getirdi.
- "Türk ekonomisi için sorun yok"
Öte yandan, özellikle Fed'in faiz artışının gelişmekte olan ülkelerin para birimlerini olumsuz etkileyebileceği anlatan Cline, bu gelişmenin TL'ye kayda değer bir zarar vermeyeceğini vurgulayarak, "TL, uzun zamandır denge seviyesinin üstünde işlem görüyordu ancak, son dönemde dış etkenlerden ötürü denge seviyesine yaklaştı. Dolayısıyla, Türk ekonomisinde kur açısından sorun yok" dedi.
Cline, ayrıca TL'deki değer kaybının Türk ekonomisine, ihracat ve cari açık açısından olumlu etkileri olacağını belirterek, Türkiye'nin cari açığının başarılı mali politikalar sayesinde azalmakta olduğunu işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Türkiye, Avrupa'daki parasal genişlemeden, TL'nin avroya karşı fazla değerlenmemesi halinde karlı çıkacak. Çünkü, Avrupa Birliği, (AB) Türkiye'nin en büyük ticaret ortağı ve parasal genişlemeyle hızlanan büyüme, Türkiye'nin ürünlerine yönelik talebi ve ihracatını artıracak."
Peterson Uluslararası Ekonomi Enstitüsü Kıdemli Uzmanı Cline, bir soru üzerine kurdaki zayıflamanın enflasyona etkisinin ise sınırlı olacağını kaydederken, Türkiye'de enflasyonun mali dengeler kontrol altında tutulduğu müddetçe ciddi bir soruna dönüşmeyeceği görüşünü paylaştı.
Avrupa'dan gelen olumlu haberlerin uluslararası döviz kurlarına istikrar kazandıracağını ifade eden Cline, sözlerini doların avrodan daha değerli hale gelmesinin mümkün olmadığı öngörüsüyle tamamladı.
Avro/dolar paritesi yaklaşık 15 yıldır 1'in üstünde seyrediyor. Başka bir deyişle, 1 avro 2000 yılının başlarından bu yana 1 dolardan fazlasına karşılık geliyor.
- "TL'deki değer kaybı yönetilebilir seviyede"
Brookings Enstitüsü Kıdemli Uzmanı Barry Bosworth da doların, ABD ekonomisi diğer ekonomilere oranla daha hızlı iyileşme gösterdiği için değer kazandığını dile getirirken, TL'nin de diğer para birimleri gibi değer kaybetmesinin olağanüstü bir gelişme olmadığının altını çizdi.
Dolar/ TL paritesinin, avro/dolar paritesiyle yakından ilişkili olduğunu belirten Bosworth, avronun dolar karşısında son 12 yılın en düşük seviyesine gerilediğine dikkati çekti.
Bosworth, "TL, Hindistan Rupisi gibi diğer gelişmekte olan ülke para birimlerine kıyasla iyi bir performans sergiledi. Kurdaki zayıflamanın Türkiye için ciddi bir sorun yaratacağını düşünmüyorum. TL'deki değer kaybı yönetilebilir seviyede" diye konuştu.
Bununla birlikte, dolardaki en çarpıcı değişimlerin artık tamamlandığına inanan Bosworth, "mevcut kurların halihazırda Fed'in faiz artışını yansıttığını" sözlerine ekledi.
Uluslararası finans uzmanları, Türk Lirası’nda ABD doları karşısında yakın zamanda yaşanan sert değer kayıplarının önümüzdeki dönemde piyasaya yönelik güven artıcı bir söylem ve politikayla yeniden telafi edilebileceğini, Türk Lirası’nı yeniden değer kazanabileceğini bildirdi.
AA muhabirinin sorularını yanıtlayan Standard Bank Orta ve Doğu Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Stratejisti Demetrios Efstathiou, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ve Merkez Bankası Başkanı Başçı'dan son ekonomik gelişmelere ilişkin brifing almasının piyasalar tarafından olumlu karşılandığını belirtti.
Piyasalara yapıcı mesajlar verilmesi halinde TL'nin sepet kura oranla yüzde 2-3 oranında değer kazanabileceğini belirten Efstathiou, “Uzlaşma görüntüsü ortaya çıkarsa, liranın dikkate değer bir yükselme alanı var” dedi.
TD Securities Gelişen Piyasalar Kıdemli Stratejisti Christian Maggio ise dolar karşısındaki kayıpların tüm gelişmekte olan ülkelerin para birimlerine karşı yaşandığını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Eğer TL'nin son iki gün içerisindeki performansına bakarsanız, dolar/lira hareketlenmelerinin çoğunun doların güçlenmesi nedeniyle olduğunu, bunun sadece Türkiye’yi değil bütün piyasayı etkilediğini görebilirsiniz. Türk Lirası son 5 gün içerisinde 22 gelişmekte olan para birimi içerisinde 12. en iyi performansı sergileyen para birimi oldu. Bu gelişmekte olan ülkeler içerisinde tam ortada yer aldığını gösteriyor.”
Londra merkezli Capital Economics'in Gelişmekte olan Piyasalar Kıdemli Ekonomisti William Jackson ise Merkez Bankası’nın 17 Mart'taki Para Politikası Kurulu toplantısındaki faiz kararının son derece önemli olduğunu belirterek, Merkez Bankası'nın faiz oranını koruma yönünde karar almasını beklediğini söyledi.
Jackson, “Eğer faiz oranı önümüzdeki Para Politikası Kurulu toplantısında sabit tutulursa, Türk Lirası’nda bir değerlenme göreceğimizi düşünüyorum" dedi.
Avronun dolar karşısındaki şimdiye kadarki en büyük çeyrek dönemlik kaybını yaşadığını belirten Jackson, şöyle devam etti:
“Burada önemli bir noktayı belirtmek istiyorum, avro dolar karşısında dikkat değer şekilde değer kaybetti. Doların değer kazanması Türkiye’nin dolar cinsinden borçları açısından önemli. Fakat Türkiye’nin ağırlıklı olarak Avrupa’ya olan ihracatın bakarsanız, Avro’nun dolar karşısında ciddi şekilde değer kaybetmesiyle lira aslında avro karşısında gerçek anlamda zayıflamadı."
Türkiye’nin ihracatının büyük kısmının Avrupa ülkeleri ile Avro cinsinden yapıldığını belirten Jackson, liranın avro karşısında rekabet gücünün henüz kırılmadığını vurguladı.
(AA)