Devlet Arşivleri’nin, yayınına izin verdiği, 16 gizli belgeye göre, “
, İsrail’e, kendi sahillerinde arama yapma izni vermeyi reddetti."
Ancak Haaretz gazetesi, Türkiye’nin reddinin bir izahı olarak “güvenlik” faktörüne dikkat çektikten sonra “Sonunda Türkiye, İsrail’in kapsamlı arama operasyonunu kolaylaştırmaya yardımcı oldu” diye yazdı.
Akdeniz’de 1968 yılında 69 denizcinin ölümüne yol açan, İsrail’e ait Dakar Denizaltısı’nın batması olayına ilişkin 16 gizli belgenin yayımlanmasına yeşil ışık yakıldı. Belgeler arasında denizaltıyı arama operasyonuna ilişkin Türkiye’nin tutumuna dair diplomatik yazışmalar da bulunuyor.
Haaretz gazetesi, İsrail Devlet Arşivleri’nin, Dakar Denizaltısı’nın batmasından 45 yıl sonra şimdiye kadar gizli tutulan 16 tarihi belgenin yayımlanmasına izin verdiğini duyurdu.
Gazete söz konusu belgeler arasında Sovyet donanmasının denizaltıya karşı düşmanca bir eylemini dışlamayan 1968 tarihli İsrail Donanması raporu yanısıra Türkiye’nin İsrail’e sahillerinde arama yapma izni vermeyi reddettiğine işaret eden (İsrail) Dışişleri Bakanlığı yazışmaları bulunduğunu bildirdi.
“TÜRKLER KENDİ ARAMA OPERASYONLARINI YAPMAYI KABUL ETTİLER”
Yayımlanmasına onay verilen materyale göre İsrail Donanması kalıntıları 14 yıl önce bulunan denizaltının batması konusunda “teknik veya insani hata”, “Sovyet donanmasının düşmanca bir eylemi” ve “başka bir gemi ile çarpışma” olmak üzere, üç olası neden üzerinde durdu. Haaretz şunları yazdı:
“Devlet Arşivleri’nce yayımlanan başka belgeler, Türkiye’nin, İsrail’in denizaltının kalıntıları için sahilinde arama yapmasını reddettiğini de ortaya koydu. 2 Şubat 1968’de Ankara’daki İsrail diplomatik temsilcisi Daniel Laor, İsrailli askeri ataşenin Türk Genelkurmayı’ndan İsrail Donanması gemileri ve uçaklarının Türkiye’nin güney sahilinde arama yapmasına izin vermesini talep etti. Türkler, reddettiler ama İsrail’in rehberliğinde kendi arama operasyonlarını yapmayı kabul ettiler.”
“NEDEN İZİN VERMEDİLER?”
Bunun üzerine “hayal kırıklığını” dile getiren Laor’un, İsrail Dışişleri Bakanlığı’na gönderdiği diğer bir yazısında Türklerin neden izin vermediğine ilişkin çeşitli izahları sunduğu kaydedilen haberde şöyle devam etti:
“Birincisi güvenlikle ilgiliydi. Laor, ‘Kıbrıs ile Türkiye arasında hassas, Kıbrıs işgali öncesi hava, deniz ve kara kuvvetlerinin toplanmakta olduğu bir bölge. Türkiye, denetimi dışında yabancı gemilerin sularında arama yapmasını istemiyor’ diye yazdı.”
Laor’un olası diğer bir nedene işaret ederken “Bizden daha iyi yapabilecekleri iddiasına dayanan Türk gururu” dediğini kaydeden Haaretz “Ancak, sonunda Türkler, İsrail’in kapsamlı arama operasyonunu kolaylaştırmaya yardımcı oldular” sözlerine ekledi. (ANKA)
güncel haberler